تورم و تنازع بقا
تورم در نرخ بهره حقیقی شدیدا منفی یعنی شیفت ثروت، یعنی تزریق منابع بانكی و بازار سرمایه به كسانی كه بدان بهراحتی دسترسی دارند و حركت آن منابع به سمت بازارهای موازی همانند مسكن، بورس، دلار و طلا و این چرخه در اقتصاد ایران بارها و بارها تكرار شده است.
دنیای قلم - پیمان مولوی : اگر اقتصادی رشد نداشته باشد و كیك اقتصاد بزرگتر نشود، اگر تحریمها اقتصاد را به سمت آزادی اقتصادی كمتر سوق دهند (در ایران همینگونه شده است و بعد از تحریمها رتبه ۱۰۰ ایران به ۱۵۹ رسیده است)، اگر دولتها درآمدی ندارند و با كسری بودجه مواجه هستند و ذاتا كاری با بهینهسازی ندارند شما در یك تنازع بقا قرار دارید در این تنازع بقا نیازمند سهم از اقتصادی هستید كه رشد نمیكند و این امر نیازمند تورم است.
تورم در نرخ بهره حقیقی شدیدا منفی یعنی شیفت ثروت، یعنی تزریق منابع بانكی و بازار سرمایه به كسانی كه بدان بهراحتی دسترسی دارند و حركت آن منابع به سمت بازارهای موازی همانند مسكن، بورس، دلار و طلا و این چرخه در اقتصاد ایران بارها و بارها تكرار شده است. بقای تورم یعنی بقای شركتها، افراد و موسساتی كه در حالت عادی قدرت رقابت ندارند اما با دسترسی به سیستم بانكی میتوانند ساختارهای سرمایه خود را بدهی محور كنند و در بخش داراییها تورم بدانها قدرت مانور بسیاری را میدهد.
حال به ساختار سرمایه شركتها باید رجوع كرد. ساختار سرمایه بدهی محور در نرخ بهره حقیقی منفی هر قدر دارایی از محل ایجاد بدهی بسازید در طول بازه زمانی ارزش دارایی با تورم رشد میكند اما ارزش بدهی ثابت است و از آن كاسته میشود. این امر یك فضای ایدهآل برای موج سواری تورمی ایجاد میكند و ذینفعان كه میتوانند طیف گستردهای را در بر بگیرند از آن بهره برده و میبرند.
پس نمیتوان روند اتخاذ سیاستهای پولی را در ایران كه اینقدر روشن علاقهمند به نرخ بهره حقیقی منفی است ناشی از عدم اطلاع و دانش دانست و میتوان روند اتخاذ سیاستهای انبساطی را با وجود تورم در رویكرد ذینفعان جستوجو كرد. البته ذینفعان در هیچ اقتصادی نمیآیند به صورت واضح چنین چیزی را بگویند و از راههای مختلف وارد میشوند، مثلا تولید با نرخ بهره بالا نمیصرفد و باید نرخ بهره پایین باشد تا تولید ملی حركت كند یا دلایلی كه برای همه ما روشن است و البته تكراری. شما در ایران با تورم روبهرو هستید چون ذینفعان برای بقا در اقتصادی كه تحریم است (البته خود تحریم هم نعمتی برای ذینفعان است كه جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد) و كیك اقتصاد بزرگ نمیشود و منابع محدود برای كنار زدن رقبا نیازمند تورم هستید، تورم برای كسانی كه دسترسی محدود به منابع بانكی و بازار سرمایه دارند ریسك بزرگی است و اگر شما این محدودیت را كمتر داشته باشید به راحتی در سیكلهای تورمی و با استفاده از نرخ بهره حقیقی منفی آنها را از چرخه اقتصاد حذف میكنید یا آنها را در ساختار خود ادغام مینمایید و این چرخه با سرعت بسیار بالایی در اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ تا امروز (۱۴۰۲) در حال حركت است.