مردم از آزادی‌های‌شان عقب نمی‌نشینند
معتقدم نشانه‌ای در حاكمیت برای به رسمیت شناخته شدن آزادی‌ها مشاهده نمی‌شود.
دنیای قلم - علی مجتهدزاده: آزادی‌هایی كه مردم ایران طی تاریخ معاصر خود به دست آورده‌اند، محصول تلاش‌های خود مردم بوده است و حكومت‌ها هرگز این آزادی‌ها را به رسمیت نشناخته‌اند. اساسا آزادی از نظر مردم با آزادی از منظر حكومت متفاوت است؛ اگر هماهنگی میان تعریف از آزادی‌های مشروع وجود داشت، شاهد این نبودیم كه در شرایط دشوار اقتصادی فعلی، كسب و كارهای مردم به دلیل موضوع حجاب تعطیل شوند و مسوولان باز هم به دنبال تصویب قوانین غیرمتعارف در حوزه حجاب باشند.
مردم آزادی‌های مورد نظر خود را از طریق فعالیت‌های مدنی و حضور در صحنه به دست می‌آورند و هرگز هم به عقب باز نمی‌گردند. مفهوم آزادی كه من و شما و بسیاری از تحلیلگران در ذهن دارند با آزادی مد نظر برخی افراد و جریانات متفاوت است. نسل‌های مختلف ایرانی عادت كرده‌اند به جای انتظار برای به رسمیت شناخته شدن آزادی‌های مشروع، مطالبات خود را شخصا و راسا به دست آورند. همین امروز آزادی‌های مشروع و قانونی در حوزه‌هایی چون آزادی بیان، آزادی فعالیت‌های رسانه‌ای، آزادی انتخاب، آزادی اقوام و گروه‌ها و مذاهب، آزادی انتخاب اساتید و... از سوی برخی افراد و جریانات صاحب قدرت به رسمیت شناخته نمی‌شود. تنها همت نظام حكمرانی در خصوص آزادی پخش برخی برنامه‌های تلویزیونی در قالب مناظره بوده كه بیشتر برای تلطیف فضای انتقادی موجود در جامعه تهیه و تولید می‌شوند.
معتقدم نشانه‌ای در حاكمیت برای به رسمیت شناخته شدن آزادی‌ها مشاهده نمی‌شود. اینكه مسوولان به جای پرداختن به اولویت‌های اقتصادی، رسانه‌ای، حقوقی و... سرگرم تصویب طرح‌های سلبی در خصوص حجاب هستند، نشان می‌دهد كه تعریف یكسانی از آزادی در كشور وجود ندارد. معتقدم نخستین آزادی كلیدی برای مردم آزادی در انتخاب است كه طی سال‌های مستمر به دلیل ردصلاحیت‌ها خدشه‌دار شده است. دومین آزادی ضروری كه امروز نسل‌های جوان تاكید جدی بر آن دارند، آزادی پوشش عرفی است.
آزادی مهم بعدی آزادی در انتخاب وكیل و بهره‌مندی از یك دادرسی قانونی است. اما به جای این ملزومات رویكردهای سلبی در دستور كار قرار گرفته است كه به نظر من جامعه را دچار انشقاق می‌كند. اما برای شكل‌گیری این آزادی‌های مشروع نیازمند اراده‌ای در نظام حكمرانی هستیم كه زمینه تحقق این آزادی‌ها را فراهم سازد. تا زمانی كه اراده‌ای برای تحقق این آزادی‌ها در سطوح بالای نظام حكمرانی شكل نگیرد، حتی اگر مجلسی مانند مجلس ششم هم شكل بگیرد، بعید است بتواند كار قابل توجهی صورت دهد. آنچه امروز در حال وقوع است، محصول تلاش‌های جامعه و یكایك شهروندان است. مردم امروز از فشارها و رویكردهای سلبی و بگیر و ببندها خسته شده‌اند و ترجیح دادند تا تعریف خاص خود را از حجاب ارایه كنند. در واقع آزادی حاصل شده در كشور محصول تلاش‌های مردم است تا ذكاوت نظام حكمرانی.
اما باید اعتراف كرد كه در میان قوای سه‌گانه، قوه قضاییه امروز معقول‌ترین رفتار را دارد. برخی رویكردهای تند در مجلس جاری و ساری است كه بیشتر باعث ناراحتی افكار عمومی می‌شود تا تلطیف فضا. متولی قوه قضاییه كمتر وعده‌های عجیب می‌دهد. مثلا كمتر شاهدیم كه مسوولان قضایی ناگهان اعلام كنند «بی‌حجابی قطعا ریشه‌كن می‌شود!» نخستین دستگاهی كه پس از رخدادهای اعتراضی از گفت‌وگو سخن گفت، دستگاه قضایی بود و رویكرد این دستگاه به نسبت سایر قوا با خردمندی بیشتر همراه است. البته این به این معنا نیست كه نقدی به عملكرد این دستگاه وارد نیست، بلكه بحث بر سر میزان خردمندی و كارآمدی قواست.