آیا اسراییل به دنبال كشاندن جنگ به خاك لبنان است؟
مجموعه حوادث جاری در جبهه شمالی این سوال را در میان تحلیلگران ایجاد كرده است كه آیا تل‌آویو به دنبال تكرار راهبرد «صدور بحران» و كشاندن جنگ به خاك لبنان است
دنیای قلم - محمد بیات: سال جدید میلادی در حالی آغاز شد كه منطقه كوچكی به نام غزه درگیر جنگی یك‌طرفه و ناعادلانه با رژیم صهیونیستی است. با گذشت سه ماه از جنگ «شمشیرهای آهنین» گروه‌های وابسته به محور مقاومت با تشدید حملات در جبهه‌های مختلف سعی داشتند تا جلوی پیشروی نیروی زمینی اسراییل در باریكه غزه را بگیرند. هم‌زمان نیروهای سنتكام و كشورهای اروپایی با فعال كردن استعدادهای نظامی خود در منطقه غرب آسیا سعی كردند تا نوعی موازنه در برابر محور مقاومت به نفع رژیم صهیونیستی ایجاد كنند. با وجود حملات نقطه‌ای و هدفمند طرفین منازعه علیه یكدیگر، سطح تنش میان ایران و دولت امریكا به شكل قابل توجهی افزایش یافته است.
به‌رغم افزایش تبادل آتش در جبهه‌های لبنان، دریای سرخ، عراق و سوریه اما به نظر می‌رسد به دلیل وجود «كانال‌های غیررسمی» و «خطوط نامرئی قرمز» هنوز بحران غزه از كنترل خارج نشده است. با این حال طی یك ماه اخیر نیروهای سنتكام با اتخاذ موضع تهاجمی در جبهه‌های مختلف سعی دارد تا به سلسله‌حملات مقاومت پاسخ دهد. در چنین شرایطی سوال كانونی این یادداشت آن است كه آیا خاورمیانه در آستانه جنگ بزرگ منطقه‌ای قرار دارد؟ گروه‌های مقاومت از منظر راهبردی «وحدت میان میدان‌ها» متناسب با شرایطی داخلی كشورهای منطقه سعی كردند تا پایگاه‌ها، انبارها و منافع امریكا و رژیم صهیونیستی را در سراسر منطقه غرب آسیا هدف قرار دهند.
به عنوان مثال تنها چند روز پس از عملیات توفان‌الاقصی؛ ارتش ملی یمن اعلام كرد كه اگر تجاوز صهیونیست‌ها علیه غزه متوقف نشود، مقاومت یمن به وسیله حملات تركیبی جنوب سرزمین‌های اشغالی و دریای سرخ را هدف قرار خواهد داد. به گزارش سازمان تجارت دریایی بریتانیا پس از اعلام این هشدار بیش از 20 حمله یا اقدام علیه كشتی‌های تجاری- نظامی وابسته به رژیم صهیونیستی و متحدان آن انجام شد. در واكنش به حملات صنعا، لوید آستین با سفر منطقه‌ای به خلیج فارس از شكل‌گیری ائتلاف دریایی «نگهبانان رفاه» با حضور 39 كشور جهان خبر داد. وظیفه این ائتلاف دریایی ایجاد «نیروی امنیتی» و شكل‌گیری خط امن برای كشتی‌های تجاری در دریای سرخ اعلام شده است. با وجود تشكیل این ائتلاف نظامی و افزایش فشار سیاسی مقامات غربی، همچنان حملات انصارالله در محدوده دریای سرخ و تنگه باب‌المندب ادامه دارد. به عنوان مثال در روز سوم ژانویه سازمان امنیت دریایی انگلیس از شلیك 3 موشك از شهر «تعز» یمن به سمت یك كشتی در دریای سرخ خبر داد. در واكنش به تداوم رویكرد نظامی محور مقاومت، روزنامه دیلی تلگراف مدعی شد كه لندن- واشنگتن در حال بررسی طرحی برای حمله هوایی و موشكی به یمن هستند. تنها چند ساعت پس از انتشار این خبر دیوید كامرون وزیر خارجه انگلیس در تماس تلفنی با امیر عبداللهیان، وزیر خارجه كشورمان، ایران را مسوول تداوم حملات انصارالله در دریای سرح دانست. مجموعه این تحولات از افزایش سطح تنش‌ها در محدوده تنگه باب‌المندب خبر می‌دهد.
به گزارش بنگاه خبری فاكس‌نیوز طی سه ماه اخیر نیروهای مقاومت در عراق و سوریه بیش از 118 بار به پایگاه‌ها و انبارهای وابسته به ارتش امریكا حمله كردند. در واكنش به این حملات نیروهای امریكایی روز شنبه نهم دی‌ماه طی حملات هوایی به شهر مرزی البوكمال نیروهای مقاومت را در مرز عراق و سوریه هدف قرار دادند. پیش از این امریكایی‌ها در پاسخ به حمله مقاومت به اطراف فرودگاه اربیل سه پایگاه مرتبط با كتائب حزب‌الله را هدف قرار دادند. این حملات سبب شد تا نیروهای مقاومت در عراق و سوریه به صورت مستمر پایگاه‌های امریكا را در منطقه شامات هدف حملات راكتی- پهپادی قرار دهند. برخی كارشناسان معتقدند افزایش پینگ‌پنگی دامنه آتش میان طرفین منازعه ممكن سبب خارج شدن اوضاع از كنترل و جنگی بزرگ در منطقه شود. در جبهه شمال اما به نظر می‌رسد اسراییل رویكرد تهاجمی‌تری اتخاذ كرده باشد. روز چهارشنبه ششم دی‌ماه ارتش اسراییل به وسیله سه موشك خانه شهید سید رضی موسوی را در زینبیه دمشق هدف قرار داد. طی سال‌های اخیر این سردار ایرانی مسوول پشتیبانی و لجستیك جبهه مقاومت در عراق و سوریه بوده است. به فاصله كمتر از یك هفته رژیم صهیونیستی با حمله پهپادی به بیروت شهید صالح العاروری مسوول شاخه كرانه باختری جنبش حماس را هدف قرار داد. در پاسخ به ترورهای فوق و حملات پراكنده توپخانه رژیم به مناطق غیرنظامی در جنوب لبنان، بلندی‌های جولان نیز به یكی از اهداف مشروع مقاومت تبدیل شد. بامداد پنجشنبه هفتم دی‌ماه مقاومت اسلام عراق اعلام كرد یك هدف استراتژیك را طی یك حمله پهپادی در جنوب شهرك «الیاد» در بلندی‌های جولان هدف قرار داده است.
مجموعه حوادث جاری در جبهه شمالی این سوال را در میان تحلیلگران ایجاد كرده است كه آیا تل‌آویو به دنبال تكرار راهبرد «صدور بحران» و كشاندن جنگ به خاك لبنان است؟ پیش از این الی كوهن و بنی گانتز از محدود بودن زمان مذاكرات دیپلماتیك و احتمال حمله نظامی به مواصع حزب‌الله لبنان خبر داده بودند. به نظر می‌رسد ارتش اسراییل قصد دارد با اتخاذ موضع تهاجمی در برابر مقاومت، بازدارندگی از دست رفته خود را احیا كند. ترور فرماندهان و مقامات ارشد مقاومت در سوریه و لبنان ضمن آنكه می‌تواند سبب بازشدن جبهه هشتم در برابر رژیم صهیونیستی شود اما در معنایی دیگر می‌تواند نوع تلاش غیرعقلانی از سوی نتانیاهو برای پاسخ به مطالبات افكار عمومی اسراییل و پایان جنگ تا پایان ماه جاری میلادی قلمداد شود. به گزارش نیویورك تایمز آنتونی بلیكن وزیر خارجه امریكا قصد دارد بار دیگر برای بررسی آخرین وضعیت میدانی و گزینه‌های آتش‌بس به منطقه خاورمیانه سفر كند. برخلاف اسراییل كه علاقه‌مند به گسترش دامنه جنگ است اما دولت بایدن به دلیل نزدیك بودن انتخابات ریاست‌جمهوری هیچ علاقه‌ای به جنگ منطقه‌ای با ایران دارد. تحولات روزهای آتی مشخص خواهد كرد كه كدام‌یك از طرفین منازعه موفق خواهند شد تا مسیر جنگ را مشخص كنند.
كارشناس ارشد مسائل خاورمیانه