دنیای قلم -طبق جدیدترین آمار سازمان جهانی بهداشت، حدود ۴۰ درصد از افراد در دروان سالمندی به افسردگی مبتلا میشوند؛ از 5 راهکار غلبه بر آن گفتیم.
افسردگی یک بیماری جدی و تهدیدکننده است که در سالمندان، راهکارهای درمانی متفاوتی نسبت به جوانان دارد. این اختلال روانی، یکی از مهمترین دلایل کاهش کیفیت زندگی، رضایت زندگی و عملکرد در سالمندی است. هرچند شیوع افسردگی در سالمندی بالاست اما بدین معنی نیست که افسردگی در سالمندی یک پدیده طبیعی است. افسردگی در سالمندی هم یک اختلال محسوب شده و نیازمند رسیدگی و درمان است. طبق جدیدترین آمار سازمان جهانی بهداشت، حدود ۴۰ درصد از افراد در دروان سالمندی خود مشکلاتی مانند افسردگی را تجربه میکنند(منبع خبر: ایسنا). اما برای غلبه بر افسردگی در سالمندی باید چه کرد؟
نویسنده : دکتر پرستو امیری | متخصص روانشناسی سلامت
5 راهکار غلبه بر افسردگی در سالمندی
افسردگی یک بیماری است و مانند هر بیماری دیگری، بهترین راهکار برای درمان آن مراجعه به متخصصان روانشناسی و روانپزشکی است. در ادامه بهطور مختصر سعی کردهایم چند راهکار برای غلبه بر افسردگی پیشنهاد کنیم.
1 برنامهریزی برای فعالیتهای لذتبخش| اگر شما یک سالمند افسرده هستید، احتمالا حوصله انجام هیچ کاری را ندارید و از نظر بدنی هم فعالیتتان بسیار کم است. اما باید بدانید همین مسئله موجب تشدید حالتهای افسردگی در شما میشود. فعالسازی رفتاری یکی از اصلیترین روشهای درمان افسردگی است. برای اجرای این تکنیک ابتدا یک فهرست از فعالیتهایی که برای شما لذتبخش است یا قبلا لذتبخش بودهاند تهیه کنید(برای مثال پیادهروی، رفتن به پارک، ورزش کردن، دیدار دوستان و اقوام، گردش در بازار، شرکت در فعالیتهای اجتماعی داوطلبانه و ...). بعد از آن شروع کنید به برنامهریزی برای انجام آنها. از فعالیتهای سبکتر شروع کنید و حتما برنامه خود را بنویسید. مهم نیست اگر انگیزه کافی ندارید، کافی است با تلاش مضاعف گامهای اول را بردارید، مطمئن باشید انگیزه شما به مرور بیشتر خواهد شد و پس از گذشت مدتی میتوانید مانند قبل از این فعالیتها لذت ببرید. ارتباط با دیگران و فعالیتهای بدنی مفرح به طور معناداری منجر به کاهش علایم افسردگی میشود. سعی کنید یک برنامه منظم روزانه داشته باشید و خود را موظف به انجام برنامه بکنید. این فعالیت منظم به مرور موجب بهبود خلق شما خواهد شد.
2 داشتن نگاه مثبت به سالمندی| یکی از دلایل افسردگی در هر سنی داشتن شناختها و افکار منفی در مورد خود، دیگران و دنیاست. این افکار منفی در سالمندی شامل مشکلات جسمانی، تنهایی، از دست دادن عزیزان و ... میشود. اجازه ندهید که افکار منفی زندگی شما را تحت سیطره خود قرار دهند. به سالمندی نگاهی مثبت داشته باشد. بینشتان را نسبت به زندگی تغییر دهید. سالمندی هم بخشی از رشد انسان است. حالا وقت آن است که شما در کمال آرامش استراحت کنید، بدون داشتن دغدغه شغل و فرزندپروری و ...، به کارهای مورد علاقهتان بپردازید و تجربیات با ارزش زندگی خود را به نسل بعد از خود ببخشید.
3 پیدا کردن راهحل برای مشکلات| به مشکلات زندگیتان بهعنوان یک مسئله نگاه کنید و به دنبال راهحل آنها باشید. یک فهرست از مسائل زندگی تان تهیه کنید. بعد به ترتیب اهمیت و اثرشان در زندگیتان، برایشان راهحل تولید کنید. هر راهحلی را که به ذهنتان میرسد بنویسید. در مرحله بعدی از نظر منطقی و سود و زیان راهحلهای مختلف را ارزیابی و بهترین آنها را انتخاب کنید. روی کمک دیگران حساب باز کنید. هیچ اشکالی ندارد اگر بخشی از مسئولیتها را به افراد داوطلب اطراف تان بسپارید و از انرژی تان برای انجام فعالیتهای شخصی و لذت بخش استفاده کنید.
4 افتخار به گذشتهتان| مهمترین تکلیف رشدی در سالمندی یکپارچگی است. سالمندان باید به داستانی منسجم از زندگی خود دست یابند. داستانی که در آن خاطرات خوش موجب رضایت فرد از گذشته شده و خاطرات بد به عنوان بخشی از زندگی پذیرفته شدهاند. ترکیب احساس رضایت فراگیر و کمی احساس تاسف بابت گذشته موهبتی را به شما خواهد داد به نام «خرد». پژوهشها نشان داده است صحبت درباره گذشته، خاطرهگویی و خاطرهنویسی در سالمندی میتواند موجب کم شدن احساس افسردگی و تنهایی شود. بنابراین خودتان را به عنوان یک فرد خردمند دوست داشته باشید و راجع به تجارب زندگیتان با آدمهایی که دوستتان دارند، صحبت کنید.
5 داشتن فعالیت ذهنی| بیشتر مردم این تصور را دارند که سالمندی یعنی از بین رفتن تواناییهای ذهنی. اما این یک باور غلط است. هرچند سالمندان در سرعت پردازش اطلاعات کندتر هستند اما در تواناییهای کلامی و دانش اندوخته شده بهتر از جوان ترها عمل میکنند. سالمندان کوله باری از تجربه و دانش را به همراه دارند و باید با روشهای تقویتی و جبرانی خود را به لحاظ ذهنی فعال نگه دارند. اگر فکر میکنید ممکن است قرار ملاقاتها، ساعات مصرف داروها و ... را فراموش کنید، از روشهای جبرانی مانند یادداشت کردن استفاده کنید. فعالیتهای ذهنی مانند حل کردن جدول و مطالعه میتواند ذهن شما را آمادهتر نگه دارد. این کار باعث میشود شما احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید، کمتر احساس ناتوانی و وابستگی کنید و خُلق شما هم بهبود پیدا کند.