بابالمندب دروازه اشكها
در دو روز اخیر، چهار شركت بزرگ كشتیرانی جهان به نامهای: Maersk, MSCC, CMA CGM, HAPAG و نیز شركت COSco متعلق به چین با پرچم هنگكنگ از تردد در این تنگه به علت حملات حوثیهای یمن انصراف دادهاند
دنیای قلم - علی آهنگر: بابالمندب نام تنگهای با عرض ۲۵ كیلومتر بین خلیج عدن و دریای سرخ است كه آسیا را به اروپا پیوند میدهد. نام بابالمندب به معنی دروازه اشكها است. در فرهنگ گرانسنگ دهخدا در این باره به نقل از آنندراج آمده است: «لنگرگاهی است در دریای یمن به معنی دروازه اشكها، وجه تسمیه او این است: بندر مذكور برای كشتیها و سفاین بسیار خوفناك بوده و اكثر كشتیها در آنجا غرق و تلف میشدند و اهل كشتی بر اتلاف جانها و مالهای خود آنجا سیل سرشك روانه میكردند از این حیث مسمی به این اسم شد.» دریای سرخ نیز همان است كه در منابع جغرافیای تاریخی به دریای قلزم مشهور است.
چنانكه نویسنده نامعلوم كتاب ارزشمند حدودالعالم منالمشرق الیالمغرب نوشته شده در سال ۳۷۱ ه ق به شیواترین نثر پارسی، در توصیف خلیجهای بحرالاعظم یا اقیانوس هند میگوید: «خلیجی دیگر هم بدین پیوسته برود تا به ناحیت شمال فرود آید تا حدود مصر و بعد باریك گردد تا آنجا كه پهنای او یك میل گردد، آن را خلیج عربی خوانند و خلیج ایله نیز خوانند و خلیج قلزم نیز خوانند.» كانال سوئز، دریای سرخ و بابالمندب در دوران معاصر از آن روز اهمیت و شهرت یافت كه برادران نوبل كه امتیاز نفت قفقاز در باكو را به دست آورده بودند، آنها از شركت كوچك و كشتیرانی شل كه در ساحل دریاها به شكار صدف و مروارید اشتغال داشت، خواستند تا با تغییر در بدنه كشتی، نخستین محموله نفت باكو را به آسیا حمل نماید. اكنون از این تنگه روزانه بین ۸ تا ۹ میلیون بشكه نفت از آسیا به اروپا حمل میشود. ضمن آنكه در طول سال 17 هزار كشتی از این معبر میگذرند تا یك هشتم تجارت جهان را در اینجا به ثبت برسانند.
در دو روز اخیر، چهار شركت بزرگ كشتیرانی جهان به نامهای: maersk, mscc, cma cgm, hapag و نیز شركت cosco متعلق به چین با پرچم هنگكنگ از تردد در این تنگه به علت حملات حوثیهای یمن انصراف دادهاند. این شركتها به جز شركت چینی كه عموما دارای تابعیت اروپایی هستند، در مجموع 50 درصد ظرفیت تجارت جهانی را در اختیار خود دارند. در روز دوشنبه ۲۷ آذر بلومبرگ گزارش داد كه شركت بریتانیایی بیپی نیز از حمل نفت در این دریا خودداری كرده است.
این اتفاقها موجب سردرگمی در بازار نفت شد به گونهای كه بهای نفت از ۷۷ دلار به ۷۶ دلار كاهش و سپس تا نزدیك ۷۹ دلار افزایش پیدا كرد.
در پی این اتفاقها، امریكا اعلام كرد در قالب «گروه ویژه ۱۵۳» عملیات «نگهبان رفاه» را برای حمایت از كشتیها و اسكورت آنها انجام خواهد داد. گروه ویژه ۱۵۳ ائتلافی بین حدود پنجاه كشور است كه نیروی دریایی مركبی را در دریای سرخ تشكیل دادهاند. هدف اعلامی پنتاگون حفاظت از كشتیها در قالب اسكورت از آنها اعلام شده است.
نكته دارای اهمیت و توجه اینكه با بازگشایی بازارها در روز دوشنبه، معاملات آتی حمل و نقل كانتینری به مقصد اروپا، در چین و بندر شانگهای با ده درصد كاهش روبرو شد. اما در مقابل، كشتیهای نفتكش از خلیج مكزیك نفت بسیار بیشتری را به مقصد اروپا و آسیا بارگیری كردند. نفتی كه از تگزاس در خلیج مكزیك انبار میشود حالا در حجم و سرعت قابل توجهی به سمت آسیا و اروپا روانه میشود.
در مجموع و در یك نگاه كلی به صحنه، اینگونه به نظر میآید كه در دریای سرخ و تنگه بابالمندب، تجارت چین با اروپا دچار تنگنا و مشكل میشود. زیرا جایگزینی دماغه امیدنیك به جای كانال سوئز، زمان حمل كالاها را از ۱۹ روز به ۳۱ روز و هزینه حمل بار را چندین برابر افزایش میدهد.