غزه و اتحاد جهان برای صلح
تاریخ یكبار دیگر در نخستین ساعتهای بامداد شنبه ۹ دسامبر/۱۸ آذر ۱۴۰۲ نشان داد كه بیرحمی و درندهخویی هیچ حد و مرزی نمیشناسد
دنیای قلم - علی آهنگر: ساعات پایانی جمعهشب به وقت تهران بود كه نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد به درخواست دبیركل تشكیل شد. آنتونیو گوترش با فعال ساختن ماده ۹۹ منشور ملل متحد و با استناد به اینكه امنیت و صلح جهان در خطر است، پانزده عضو شورای امنیت را كنار هم گرد آورد. تا پاسی از بامداد جهان منتظر بود كه ببیند آیا بالاترین نهاد بینالمللی میتواند آتشبس را در غزه حكمفرما ساخته و خط پایانی بر زخمها و جراحتهای انسانهایی بیدفاع بكشد. لابیها و رایزنیها در پیچ و خم سالنهای شورا ادامه یافت تا آنكه نشست رایگیری برگزار شد.
13 كشور از 15 عضو رای موافق دادند. بریتانیا رای ممتنع داد. نگاهها به دست و رای رابرت وود، معاون سفیر امریكا در سازمان ملل دوخته شده بود. اگر او رای موافق میداد، معنایش این بود كه جنگ خاتمه مییابد. اما رای مخالف او به قطعنامه تداعیگر آن صحنهای بود كه خلبان هواپیمای امریكایی برای نخستینبار در تاریخ بشر با فشار دادن دكمهای، بمب اتمی بر سر ناكازاكی و هیروشیما ریخت. آیا رابرت وود اكنون همان دكمه خلبانان امریكایی برای نابودی انبوهی از بیگناهان یك شهر را میفشرد؟
تاریخ یكبار دیگر در نخستین ساعتهای بامداد شنبه ۹ دسامبر/۱۸ آذر ۱۴۰۲ نشان داد كه بیرحمی و درندهخویی هیچ حد و مرزی نمیشناسد. دست رابرت وود در مخالفت با قطعنامه و خواست جهانی بالا رفت و مجوز داد تا خان یونس و رفح نیز زیر بمبها و موشكهای اسراییل محو و نابودی انسانیت را شاهد باشد. آنتونیو گوترش اما در عصر روز یكشنبه ۱۹ آذر در بیانیهای اظهار داشت: «این هفته، من از شورای امنیت خواستم كه برای جلوگیری از یك فاجعه انسانی در غزه فشار بیاورد و درخواست خود را برای آتشبس بشردوستانه تكرار كردم. متاسفانه شورای امنیت نتوانست این كار را انجام دهد. اما این باعث نمیشود كه از اهمیت موضوع بكاهد. قول میدهم: تسلیم نشوم.» حال كه دبیركل با اراده و شجاع سازمان ملل متحد قول داده است كه تسلیم نشود، راهكار دیگر او چیست؟
آگاهان به ساز و كار سازمان ملل میگویند در این مرحله كه وتوی یكی از اعضای دایم مانع از تحقق صلح و امنیت در گوشهای از جهان میشود، قطعنامه ۳۷۷ الف سازمان ملل كه «اتحاد برای صلح» نیز نامیده میشود به كار میآید. این قطعنامه كه در ۷ اكتبر ۱۹۵۰ برای مقابله با وتوهای شوروی در جنگ كره به تصویب رسید، به مجمع عمومی سازمان ملل اجازه میدهد در یك نشست اضطراری كه ظرف ۲۴ ساعت میتواند تشكیل شود، به موضوع صلح و امنیت به خطر افتاده در گوشهای از جهان ورود كند.
این قطعنامه از سال ۱۹۵۰ تاكنون ۱۱ بار مورد استفاده قرار گرفت و اكنون میتواند برای دوازدهمین بار از سوی دبیركل سازمان ملل متحد مورد استفاده قرار گیرد تا بتواند با اراده جهانی و خارج از وتوی شورای امنیت، آتشبس اجباری را در باریكه غزه به اجرا درآورد.