اخبار باید كانالیزه به جهان برسد

دنیای قلم -  زهرا نژاد بهرام: كشته شدن  «شیرین ابوعاقله» خبرنگاری عرب امریكایی، در سال گذشته كه برای تهیه خبر به‌رغم پوشیدن كاور خبرنگاری، از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفت! هنوز از خاطرات پنهان نشده و دولت اسراییل بدون پاسخگویی مساله را مشمول مرور زمان كرد و نهادهای مرتبط با عرصه روزنامه‌نگاری با سكوت از آن گذشتند!  

دور ماندن نهادهای حامی خبرنگاران و بی‌توجهی جامعه جهانی به جان آنها به ویژه سكوت معنا‌دار سازمان ملل و عدم تنبیه مناسب برای مسببان این مهم فرصتی شده كه خبرنگاران به صورت عینی مورد اصابت جنگ‌افزارها قرار بگیرند!! همچنین طی سال گذشته در منطقه اسراییل 40 خبرنگار فلسطینی توسط این دولت زندانی شدند و عرصه برای فعالیت روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در این منطقه هر روز تنگ‌تر می‌شود! به نظر می‌رسد، بی‌توجهی به خبرنگاران از نوع فلسطینی و عرب‌تبار به شیوه‌ای رایج در میانه جنگ كنونی مبدل شده و كم توجهی محافل خبری و سازمان‌های بین‌المللی در این خصوص به امری عادی مبدل شده است! این مهم بر اساس آخرین آمارها تصویر نگران‌كننده‌ای از كشته شدن خبرنگاران در جهان دارد كه در پیوستگی با تفاوت‌های قومیتی نگرانی‌ها را بیشتر كرده است! بر اساس برخی گزارش‌ها (3) سازمان غیردولتی «گزارشگران بدون مرز» اعلام كرده است بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۲، هزار ‌و ۶۶۸ خبرنگار در جهان كشته شده‌اند؛ یعنی به‌طور متوسط سالانه ۸۰ روزنامه‌نگار. عراق و سوریه رتبه‌های نخست را در بین خطرناك‌ترین كشورها برای این حرفه به خود اختصاص داده‌اند.

این سازمان اعلام كرده كه فقط در كشور‌های سوریه و عراق، در 20 سال اخیر 578 خبرنگار كه شاهد درگیری بوده‌اند، كشته شده‌اند؛ یعنی بیش از یك‌سوم كل كشته‌شدگان. پس از این دو كشور، مكزیك با ۱۲۵، فیلیپین با ۱۰۷، پاكستان با ۹۳، افغانستان با ۸۱ و سومالی با ۷۸ خبرنگار كشته ‌شده در رتبه‌های بعدی قرار دارند. با این‌ حال، از سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به عنوان «تاریك‌ترین سال‌ها» برای خبرنگاران یاد می‌كنند. در سال 2012، 144 خبرنگار و در سال 2013، 142 خبرنگار عمدتا به دلیل درگیری در سوریه كشته شده‌اند. (همان)  با این رویكرد به نظر می‌رسد باید تلاشی جدی برای حفاظت از جان خبرنگاران با تكیه بر كنوانسیون‌های جهانی تدارك دید. اما اتفاقی كه امروز در غزه به وقوع پیوسته نوع دیگری را هم با خود همراه كرده و آن این است كه ظاهرا فقط باید اخبار از منابع غیرعرب یا غیرفلسطینی برای جهانیان مخابره شود تا به صورت خاص مورد توجه جامعه خبری قرار بگیرد و مردم از حق برابر در كسب خبر از منابع گوناگون محروم بمانند. این نگاه مساله دیگری را با خود همراه می‌كند كه لازم است به آن توجه شود و آن، جریان اصلی خبری تمایلی به استفاده از منابع گوناگون را ندارد!! تداوم این رویكرد و این نوع نگاه‌ها احتمالا بستری برای كمرنگ شدن آنها خواهد شد! جریان اصلی با این رویكرد گزینشی نسبت به خبر و خبرنگاران، یقینا از اولین خسارت‌دیدگان آن خواهد بود. این در حالی است كه جریان رسانه‌های نوین با به دست گرفتن ابتكار عمل اخبار جریان اصلی را تحت تاثیر قرار داده‌اند.

دریافت گزارشات متعدد و ویدیو‌های گوناگون از شبكه‌های مجازی و ابزارهای نوین اطلاع‌رسانی به‌رغم بی‌توجهی به جان خبرنگاران رسمی، بیانگر آن است كه نمی‌توان با جان خبرنگاران بر اساس قومیت رفتار كرد! وگرنه خبر مسیر خودش را طی می‌كند و تكنولوژی ابزارهای لازم را به صورت عام در اختیار شهروندان قرار داده است.اما از آنجا كه حفظ جان خبرنگاران از اصلی‌ترین وظایف نهادهای رسانه‌ای و سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای نظارتی در جهان است! این خبرنگاران چه عرب و فلسطینی باشند چه اروپایی و امریكایی همه در جهت اطلاع‌رسانی و خبررسانی گام برمی‌دارند! این مهم نه تنها در میادین جنگی، بلكه در عرصه‌های داخلی كشورها نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ خبرنگاران باید از حمایت قانونی لازم برخوردار بوده و انتشار خبر یا تهیه خبر دلیلی برای دستگیری و زندانی شدن آنها نباشد! هویت خبرنگاران ‌باید به صورت عینی از سوی دولت‌ها و نهادهای نظارتی داخل كشورها و جهانی به رسمیت شناخته شود تا جان و آزادی آنها محفوظ بماند! خبرنگاران نباید برای حرفه آنها كه تهیه خبر است در زندان یا بازداشت باشند یا جان خود را از دست بدهند.منابع در روزنامه موجود است.