معلم کارمند نیست

دنیای قلم - علی‌اصغر فانی : تدوین سند ملی آموزش و پرورش از سال 1383 در دوره وزارت آقای مرتضی حاجی كلید خورد. ایشان این سند را برای جلب مشاركت سایر نهادها، دستگاه‌های دولتی و غیردولتی مطرح كردند.

به عبارت دیگر آقای حاجی دنبال یك تقسیم كار ملی جهت نیل به اهداف آموزش و پرورش بود. بعد از آقای حاجی در دو سال اول دولت آقای احمدی‌نژاد تقریبا كاری روی سند صورت نگرفت اما از سال سوم دولت اول و تمام دولت دوم آقای احمدی‌نژاد با تغییر عنوان از سند ملی به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش کار تدوین سند  دنبال شد و نهایتا به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

در این سند، نظام آموزشی بر 6 زیر نظام (مدیریت و رهبری، منابع مالی و بودجه، فضای آموزشی و تجهیزات، پژوهش و ارزشیابی، نیروی انسانی و برنامه درسی) استوار است. با وجودی كه هر 6 زیرنظام جایگاه خود را دارد، اما زیرنظام نیروی انسانی نقش ممتازی دارد. به عبارت دیگر در فرآیند یاددهی، یادگیری، معلم نقش كلیدی را ایفا می‌كند. می‌توان گفت در صورت فراهم نبودن هر یك از زیرنظام‌ها در فرآیند تعلیم و تربیت اختلالی ایجاد می‌شود اما آموزش تعطیل نمی‌شود. در حالی كه اگر معلم نباشد، با وجود سایر زیرنظام‌ها، یادگیری صورت نخواهد پذیرفت.

با توجه به نقش كلیدی معلم، لازم است تحلیلی ولو مختصر از وضعیت نیروی انسانی آموزش و پرورش داشته باشیم. در حال حاضر نیمی از معلمین موجود بدون گذراندن دروس تربیت معلم به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند. این موضوع بدان معناست كه حدود 50 درصد معلمین فعلی با مقوله‌ای با عنوان مهارت‌های معلمی آشنایی ندارند و با مباحثی چون روان‌شناسی كودك و نوجوان، روش‌های تدریس، كارورزی، فن معلمی و... سروكار نداشته‌اند. این معلمان معمولا از طریق مصوبات مجلس یا به استناد اساسنامه نهضت سوادآموزی كه مقرر كرده بود هر آموزشیاری كه حداقل پنج سال در نهضت سوادآموزی تدریس كرده باشد به استخدام آموزش و پرورش درمی‌آید...

 به آموزش و پرورش راه پیدا كرده‌اند. برای اجرای سند تحول ابتدائا باید مقدمات كار از قبیل نیروی انسانی، فضا و تجهیزات، مدیریت، استقرار نظام ارزشیابی، برنامه درسی، بودجه و منابع مالی را فراهم كرد. نیروی انسانی آموزش و پرورش به‌خصوص معلم - با احترام به ساحت كارمندان گرامی- كارمند نیست كه با وی بر اساس قانون مدیریت خدمات كشوری رفتار شود. لذا ما نیازمندیم كه نیروی انسانی آموزش و پرورش را به طور جامع در قالب یك لایحه قانونی سامان دهیم. این لایحه می‌تواند شامل فصول زیر باشد:
- آموزش و بهسازی
- جذب و نگهداشت
- سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی
- آیین‌نامه خاص معلمی
- سازمان نظام معلمی