نقدی بر فیلم غریب

دنیای قلم -وحید تفریحی : فیلم سینمایی «غریب» محصول سازمان اوج که از هفته گذشته اکران آنلاین خود را در فیلیمو آغاز کرده یک درام دفاع مقدسی و روایتی جذاب و البته تاثیرگذار از شهید بروجردی است که حاصل همکاری مشترک محمدحسین لطیفی و حامد عنقا در مقام کارگردان و نویسنده اثر به شمار می‌آید. این فیلم که به عنوان اکران نوروزی روی پرده های سینما رفت، از 25 اسفند 1401 تا 24 اردیبهشت توانست حدود 9 میلیارد و 700 میلیون تومان در گیشه فروش داشته باشد. البته «غریب» در اکران آنلاین رکورد زد و مطابق آمارهای موجود،رکورد بیشترین تماشای برخط در میان اکران‌ آنلاین فیلم‌های سینمایی در ۳۰ ماه گذشته «فیلیمو» را شکسته است. این اثر سینمایی در اکران آنلاین فیلم‌های غیر کمدی، رکورد فروش و تماشای برخط را به خود اختصاص داد و توانست در ۲۴ ساعت نخست پخش، حدود یک میلیارد و 300 میلیون تومان فروش داشته باشد. دیروز همچنین خبر رسید «غریب» در اکران‌های جانبی شامل شهرهای بدون سینما، دانشگاه‌ها و... نیز‌ یک میلیارد تومان فروش داشته که رقم خوبی محسوب می‌شود.

داستان «غریب» چیست؟

«غریب» روایتگر وقایع شورش حزب دموکرات در سال ۵۹ است. شهید محمد بروجردی که بابک حمیدیان نقش او را ایفا می‌کند، به فرمان امام خمینی(ره) به عنوان فرمانده سپاه غرب کشور، به کردستان اعزام می‌شود تا مانع پیشروی تجزیه طلبان در غرب کشور شود. «غریب» روایتی از یک برهه پر تنش از فعالیت های شهید بروجردی در منطقه کردستان است؛ روایتی از اقدامات و مبارزات بروجردی با گروه‌های تجزیه‌طلب در سال‌های 58 و 59 که مسیری برای تبدیل شدن او به مسیح کردستان بود.

برای عزت نفس ملی

برهه‌ای از زندگی شهید بروجردی که هم قابلیت دراماتیک بالایی دارد و هم می‌تواند در مدت زمان کوتاه فیلم، روایتی نسبتا خوب از شهید بروجردی ارائه دهد، هرچند به دلیل همین محدود بودن زمان فیلم سینمایی، داستان و خرده‌داستان‌های آن و البته روایت‌ها از موقعیت‌های حساس شهید بروجردی در فیلم به خوبی در نیامده است. فیلم از لحاظ چینش سکانس‌های چریکی و جنگی، جذابیت خوبی برای مخاطب ایجاد کرده و فیلمی است که عزت نفس ملی را برانگیخته می‌کند، حرف‌هایی می‌زند که برای مخاطب این روزها بسیار دلنشین، اما غریب است؛ از جمله در سکانسی از فیلم که شهید بروجردی با بازی بابک حمیدیان به حال خوب مردم اشاره می‌کند و ضرورت توجه به عزت در کنار امنیت مردم و می‌گوید: «امنیت به تنهایی و بدون عزت، برای مردم حال خوب نمی‌آورد.»

بازی‌های خوب در کنار ضعف در درام

یکی از نقاط قوت فیلم، بازی درخشان بابک حمیدیان در نقش شهید بروجردی است؛ گریم او و نوع بازی حمیدیان به خوبی بر نقش نشسته است و چهره‌پردازی چنان دقیق انجام شده که حتی محمد بروجردی نوه شهید که بازیگر این فیلم هم هست، در روایتی می‌گوید که برای اولین بار که بابک حمیدیان را با گریم شهید بروجردی دیده، از میزان شباهت وی شوکه شده است! البته بابک حمیدیان در ایفای این نقش گاهی به اصغر وصالی در «چ» شبیه می‌شود که برای مخاطب هم این شباهت در بازی و گاه کلام و اکت بازیگر محسوس و آزاردهنده است. البته فضای کلی فیلم شباهت‌های بسیاری به «چ» حاتمی‌کیا دارد؛ از لوکیشن و داستان گرفته تا شخصیت منفی (کاک شوان با بازی مهران احمدی که شباهت‌هایی به شخصیت منفی فیلم «چ» با بازی مهدی سلطانی دارد) و حتی بازی بازیگران و قهرمان داستان.

یک ادای دین

در کنار این موارد اما درام در «غریب»، غریب است، خرده‌داستان‌ها به خوبی در فیلم ننشسته و روایت‌هایی که می‌توانست بیشتر شخصیت پیچیده شهید بروجردی را باز کند، در نطفه خفه شده است. شاید یکی از دلایل آن، زمان محدود فیلم سینمایی است و اگر «غریب» در قالب یک مینی‌سریال عرضه می‌شد می‌توانست هم روایت بهتری از شهید بروجردی ارائه دهد و هم درام قوی‌تری داشته باشد. در هر صورت البته «غریب» را می‌توان ادای دینی به شهید محمد بروجردی مشهور به «مسیح کردستان» دانست که تاکنون در سینمای ایران غریب بود.