اتوبوس‌های فرسوده، عامل مهم انتشار آلودگی
یکی از عواملی که سهم عمده‌ای در آلودگی هوا را به خود اختصاص می‌دهد، آلاینده‌هایی است که به وسیله منابع متحرک ایجاد و وارد جو می‌شوند.
دنیای قلم -۶۰ درصد آلودگی هوای شهر تهران در پی فعالیت منابع متحرک آلودگی هوا ایجاد می‌شود. بخشی از منابع متحرک آلودگی که عمدتا فرسوده شده‌اند و کیفیت و استاندارد لازم را ندارند و به آلودگی موجود در هوای شهر می‌افزایند، اتوبوس‌ها هستند این در حالیست که در قانون هوای پاک توجه ویژه ای به موضوع وسایل نقلیه فرسوده شده است.
آلودگی هوای شهر تهران که بیش از دو دهه گریبانگیر پایتخت بوده است به علت عوامل مختلفی به وجود می‌آید. یکی از عواملی که سهم عمده‌ای در آلودگی هوا را به خود اختصاص می‌دهد، آلاینده‌هایی است که به وسیله منابع متحرک ایجاد و وارد جو می‌شوند. خودروهای شخصی، موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس‌ها نقش موثری در آلوده کردن هوا دارند.
در شرایطی که بر اساس اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی ۳۲ درصد از کل وسایل نقلیه در کشور فرسوده است و به‌طور اختصاصی ۶۰۰۰ هزار دستگاه اتوبوس شخصی و دولتی در سطح شهر تهران فعالیت دارند که میانگین عمر آن‌ها ۱۳ سال است. در حالی که حداکثر عمر این اتوبوس‌ها۱۰ سال است، خارج کردن این ناوگان فرسوده و نوسازی و اصلاح این ناوگان می‌تواند اولویت بالاتری نسبت به برخی طرح‌های ذکرشده در قانون هوای پاک داشته باشد.
قانون هوای پاک که از سال ۹۶ برای کاهش آلودگی هوا به تصویب رسیده است، در ۳۴ ماده به راهکارهای مقابله با آلودگی هوا و وظایف دستگاه‌ها و نهادها برای کاهش فعالیت‌های آلاینده‌های هوا می‌پردازد. یکی از این موضوعاتی که در این قانون به آن اشاره شده «خودروهای فرسوده» است. براساس آیین‌نامه ماده ۸ این قانون با توجه به کاهش ایمنی و آلایندگی انواع وسایل نقلیه با گذشت زمان در اثر استهلاک و پوسیدگی اجزا و بدنه، شاخص سن مرز فرسودگی به جای سن فرسودگی تعیین شده و خودروهای مشمول ملزم به افزایش دفعات سالانه معاینه فنی و افزایش هزینه های تردد هستند این در حالیست که به گفته زهره عبادتی - معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست تهران - با وجود اینکه یکی از مهمترین مواد قانون هوای پاک، ماده ۸ و مربوط به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده است، این مورد به‌شدت مغفول واقع شده چرا که یک بار پس از تصویب، توسط دیوان عدالت اداری ابطال و خرداد امسال دوباره آیین‌نامه آن مصوب شد.
برای اجرای این قانون از جمله آیین‌نامه ماده ۸ آن چالش‌های زیادی وجود دارد. یکی از این چالش‌ها مسئله کاتالیست در خودروهاست. استفاده از کاتالیست در خودروها، یکی از راه‌های کنترل آلاینده‌های منتشره از منابع متحرک آلودگی هواست البته در این زمینه نیز سودجویان نشان داده‌اند که حتی برای ریه‌های خود نیز ارزشی قائل نیستند و نفس‌های مردم را هم در ازای پول معامله می‌کنند. وجود این قطعه که از عناصر ارزشمندی تشکیل شده، برای تثبیت آلاینده‌ها و قبولی در معاینه فنی لازم است اما اجاره کاتالیست در برخی مراکز غیرمجاز گزارش شده است.
مشکل آلودگی هوای تهران، مسئله‌ای ویژه است و حل آن باید با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل فنی این شهر انجام بگیرد. در راه حل این معضل توجه به منابع متحرک آلاینده هوا یکی از اولویت‌های اصلی است چرا که سهم عمده‌ای در آلودگی هوای پایتخت را به خود اختصاص می‌دهد.
قانون هوای پاک جامعی است و توانسته از همه ابعاد به موضوع آلودگی هوا در شهر تهران بپردازد. مسئله اتوبوس‌های فرسوده به عنوان یکی از منابع متحرک آلودگی هوا موضوعی بسیار مهم است که باید به آن توجه شود. شاید بهتر باشد بر اساس قانون هوای پاک ابتدا تکلیف موضوعی مانند فرسودگی اتوبوس‌های موجود در تهران که بخشی از منابع متحرک آلاینده هستند، مشخص شود. برای دستیابی به این هدف باید دستگاه‌های مختلف دست به دست هم دهند والا با حلوا حلوا کردن کام تلخ هوای تهران شیرین نخواهد شد.
منبع: ایسنا