رشد جمعیتی ایران در سال ۲۰۵۰ به صفر خواهد رسید
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: نمودار رشد جمعیتی جهان تا سال ۲۰۹۹ به صفر نخواهد رسید. برای این موضوع در کشور باید فکری داشته باشیم.
دنیای قلم- به گزاش ایسنا، وحید قبادی‌دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور امروز در دهمین جلسه شورای ملی سالمندان عنوان کرد: در حال حاضر ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار سالمند در ایران زندگی می‌کنند و ۳ استان گیلان، مازندران و بیشترین جمعیت سالمندان را در خود جای داده‌اند.
وی تاکید کرد: شرایط سالمندی کشور بسیار ویژه است و باید تمهیدات جدی برای آن اندیشه شود. البته تدوین سند ملی سالمندی، اقدام بزرگی بود که به نتیجه رسید و در ۳۱ شهریور با امضای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها ابلاغ شد.
زنانه شدن جمعیت سالمندی
رئیس سازمان بهزیستی کشور، سن سالمندی را بر اساس استانداردهای جهانی در ایران ۶۰ سال و در برخی از کشورهای توسعه‌یافته ۶۵ سال خواند و گفت: تقریبا ۱۰ درصد جمعیت کنونی کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که در سال ۱۳۵ این رقم ۵ درصد بود. به عبارتی ظرف ۴۰ سال جمعیت سالمندی ۲برابر رشد کرده است اما در بسیاری از کشورهای پیشرفته ظرف ۱۰۰ سال این رشد صورت می‌پذیرد.
قبادای‌دانا گفت: ما در ۲۰ سال آینده شاهد ۲برابر شدن جمعیت کشور خواهیم بود. نسبت جنسی در آمار سال ۱۳۷۵ از ۱۱۶ مرد سالمند، ۱۰۰ زن سالمند وجود داشت که این نسبت از سال ۱۳۸۵ به سمت زنانه شدن جمعیت سالمندی سوق پیدا کرده است. بطوری که در سال ۱۳۹۵ از ۹۷ مرد سالمند، ۱۰۰ زن سالمند وجود داشته است.
وی تصریح کرد: وضعیت سواد سالمندان در آمار سال ۱۳۵۵، ۱۲.۹ درصد از سالمندان باسواد بودند که این رقم در سال ۱۳۹۵ به ۴۶.۴ درصد رسیده است که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی افزایش قابل توجهی داشته باشد؛ پنجره جمعیتی زمانی اتفاق می‌افتد که دوسوم جمعت موجود در کشور سن مولد(۱۵ تا ۶۵ سال) باشد که این فرصتی برای هر کشور در راستای جهش اقتادی، اجتماعی و فرهنگی می‌تواند باشد.
این مسئول گفت: از سال ۱۳۸۵ پنحره جمعیتی به روی کشور ما باز شده است و تا سال ۱۴۲۵ نیز ادامه خواهد داشت و این فرصت طلایی برای استفاده از پنجره جمعیتی در کشور است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به وضعیت شهرنشینی در کشور، عنوان کرد: در سال ۱۳۵۵، ۴۴ درصد سالمندان شهرنشین بودند. این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ این آمار به ۷۲ درصد رسیده و در حال حاضر ۲۷ درصد سالمندان در روستا زندگی می‌کنند اما در این سال‌ها امید به زندگی افزایش پیدا کرده است در حالی که اکنون میانگین به ۷۲ سال رسیده است. همچنین درخصوص وضعیت تاهل ۷۲ درصد سالمندان زوج و مشترک زندگی می‌کنند و ۲۶.۶ سالمندان دیگر دارای همسر نیستند؛ نکته مهم برای آینده‌نگری وضعیت تجرد قطعی سالمندان است که امروز ۰.۹ درصد سالمندان تجرد قطعی دارند و در تنهایی کامل به سر می‌برند.
میانگین و جمعیت سنی در استان‌های کشور
قبادی‌دانا درباره میانگین سنی در استان‌های کشور توضیح داد: استان‌های گیلان، مازندران و تهران را دارای بیشترین میانگین سنی در کشور عنوان کرد و گفت: کمترین میانگین سنی را در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بریراحمد شاهد هستیم.
رئیس سازمان بهزیستی کشور افزود: نگرش بعدی، درصد جمعیت سالمندی به کل جمعیت در استان است که بیشترین جمعیت را استان گیلان با ۱۳.۲ درصدف مازندران با ۱۱.۴ درصد و استان مرکزی با ۱۰.۸ درصد دربرمی‌گیرند. استان سیستان و بلوستان نیز به سبب موالید میانگین سنی ۰ تا ۱۵ سال بیشتری دارند.
او با بیان اینکه رشد جمعیتی ما در سال ۲۰۵۰ به صفر خواهد رسید، تصریح کرد: نمودار رشد جمعیتی جهان تا سال ۲۰۹۹ به صفر نخواهد رسید. لذا نگرانی کنونی ما که مورد تاکید مقام معظم رهبری و رئیس جمهور است حتما باید جدی گرفت.
این مسئول گفت: میانه جمعیت در سال ۱۳۴۹ در ایران ۱۷ سال بود. در حالی که در سوئد ۳۵ سال، در ژاپن ۲۸ سال بوده است و آنچه پیش‌بینی می‌شود در ۳۰ سال آینده میانه سنی جمعیت در کشور ما به ۴۵ سال می‌رسد و در رتبه‌بندی نزدیک به کشور ژاپن خواهیم شد. در حالی که براساس پیش‌بینی‌ها میانه سنی در دنیا ۳۶ سال خواهد بود. لذا در یک مقایسه کلی اگر با این وضعیت پیش برویم در ۳۰ سال آینده جمعیت ایران از میانگین جمعیت جهان پیرتر خواهد بود.
افزایش آمار تجرد قطعی در کشور
رئیس سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از صحبتش با اشاره به افزایش ۲۰ ساله امید به زندگی و افزایش پوشش حمایتی از سالمندان، اظهار کرد: در حال حاضر با ارتقاء میانگین سطح سواد سالمندی مواجهیم که در سال‌های آتی رشد آن بیشتر خواهد شد. یکی از موضوعات که با آن مواجهیم، کاهش بعد خانوار است. به طوری که در سال ۱۳۶۵ بعد خانوار ۵.۱ بود که در سال ۱۳۹۵ به ۳.۳ رسیده است و طبیعتا با کاهش آن در سال‌های آتی روبرو خواهیم بود.
قبادی‌دانا گفت: از طرف دیگر اکنون افزایش سالمندان بدون همسر را شاهد هستیم که براثر فوت یا طلاق ایجاد شده است که در سال‌های اخیر تعداد آنها به ۲ میلیون نفر رسیده است و مهم‌تر از این موضوع روند رو به رشد تجرد قطعی سالمندان است. اگر الان ۸۰ هزار سالمند مجرد قطعی داریم، در سال‌های آتی شاهد حدود یک میلیون سالمند مجرد قطعی خواهیم داشت که «زندگی تنها» را تجربه می‌کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۰.۳ درصد سالمندان در خانه‌های سالمندان و مراکز شبانه‌روزی نگهداری می‌شوند، گفت: افزایش چالش‌های مراقبت غیرسمی از سالمندان، افزایش تقاضای سالمندان به خدمات حمایتی و رفاهی و لزوم ارتقاء توانمندسازی سالمندی با توجه به سرعت رشد تکنولوژی از پیامدهای جمعیت سالمندی محسوب می‌شود.
این مسئول به آمار مرگ و میر ناشی از کرونا اشاره کرد و گفت: آمار در کشورهای توسعه‌یافته طوری بود که بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد فوتی‌ها را سالمندان مستقر در خانه‌های سالمندان تشکیل می‌داد که این نشان‌دهنده جمعیت بالای سالمندان مستقر در این خانه‌هاست اما در کشور ما بیشتر سالمندان در خانه‌های خود زندگی می‌کنند.