جزایر سه‌گانه ایران و مواضع استراتژیك

جزایر سه‌گانه ایران و مواضع استراتژیك

دنیای قلم -غلامحیدر ابراهیم بای سلامی : مواضع اخیر روسیه در حمایت از بیانیه كشورهای عضو شورای خلیج‌فارس و ادعای بی‌اساس امارات متحده عربی درخصوص مالكیت جزایر سه‌گانه ایرانی «ابوموسی»، «تنب بزرگ» و «تنب كوچك» پدیده‌ای آشكار و هشدار دیگری است كه تجارب مكرر تاریخی و معاصر از اشغال سرزمین‌های شمالی و جداسازی سرزمین ایران از اروپا و انعقاد «عهدنامه تركمنچای» تا كشاندن پای ایرای به «جنگ كنونی اوكراین» و منزوی‌سازی ایران نشان می‌دهد كه اعتماد به روس‌ها و دنباله‌روی از آنها مغایر مصالح و منافع ملی كشور ایران است.  روسیه، چین، اروپا و امریكا اكنون كشورهای عربی را به عنوان یك واقعیت از نظام‌های قبیله‌ای ثروتمند می‌نگرند كه قابلیت انعقاد پروژه‌های مشترك بین‌المللی را دارند و می‌توانند در تعامل و مراوده با آنها درقالب یك قدرت منطقه‌ای منافع خود را در حال و آینده تامین كنند.

چنانكه «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان گفته است آینده این منطقه جذاب است و با پروژه‌های عظیم در دست اجرای كشورهای عربی «اروپای جدید» در خاورمیانه تشكیل خواهد شد. حمایت چین و روسیه از بیانیه شورای همكاری خلیج‌فارس و مواضع و ادعاهای موهوم امارات و تلاش‌های اسراییل و امریكا برای نفوذ هرچه بیشتر در این منطقه، مغایر منافع ملت ایران است ولی امری غیرقابل پیش‌بینی نبوده است. اگر در بر همین پاشنه بچرخد و نخبگان در سیاستگذاری داخلی و خارجی كشور حذف یا فراری شوند و ضعف دیپلماسی بر كشور حاكم باشد هیچ كس معطل توسعه و منافع ملی ما نخواهد ماند و اندیشگاه استراتژیك هیچ كشوری مصالح ایران را در اولویت قرار نخواهد داد. برحسب نوآوری‌های مدرن و فراپست مدرن در آینده‌نگری استراتژیك و همچنین با بهره از فناوری‌های نوین هر كشوری به اقتضای زمان و امكانات موجود منافع خود را در هر لحظه برای آینده پیگیری و اصلاح می‌كند و  

قدرت نرم و نفوذ امارات متحده عربی در خاورمیانه و جهان به دلیل سیاستگذاری‌ها و اتخاذ راهبردهای مبتنی بر پیشرفت و توسعه حكمرانان آن و استفاده از مشاوران تراز اول دنیا بسیار بیشتر از آن است كه در ادبیات داخلی و دیپلماسی رایج ایران زیر عنوان كشوری كوچك و بی‌تاریخ از آن یاد می‌شود. بررسی اجمالی و تحلیل رویدادها و تحولات منطقه نشان می‌دهد كه در سه دهه گذشته امارات با قدرت نرم خود اكثر كشورها و حتی عربستان سعودی را دنبال‌رو سیاست‌های خود كرده است و حداقل آنكه اكنون عمان، عربستان، قطر و ‌كویت در راهبردهای مربوط به سیاست، اقتصاد و فرهنگ از الگوی امارات متحده عربی پیروی می‌كنند و تلاش برای توسعه تجارت و گردشگری پایدار به عنوان شاخص توسعه و امنیت محور اصلی توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی برای این كشورهای قبیله‌ای شده است. امارات متحده در همایش‌ها و كنفرانس‌های بین‌المللی نیز از هر فرصتی برای طرح و نمایش خود به عنوان یك كشور پویا و فعال استفاده می‌كند تا در «برندسازی بین‌المللی» نیز با طرح یك گفتمان جاری خودی نشان دهد و افكار عمومی جهان را متوجه تحولات این كشور سازد. علاوه بر مجامع دولتی كشورها، اجلاس‌های بین‌المللی همچون اتحادیه بین‌المجالس (ipu) كه یك سازمان بین‌المللی است و مجالس ملی ۱۷۸ كشور عضو آن هستند و ۱۲ مجمع پارلمانی منطقه‌ای دارد و یك عضو ناظر ثابت در مجمع عمومی سازمان ملل دراختیار آن است یكی از مهم‌ترین مجامعی است كه كشور امارات در آن شركت می‌كند و با حضور فعال خود و دیگر كشورها عربی چون كویت سعی می‌كند مساله جزایر سه‌گانه ایرانی را به صورت مستمر در آن مطرح كند. در اجلاسی كه اتحادیه بین‌المجالس جهان در سپتامبر سال ۲۰۰۱ در شهر اوگادوگو در كشور بوركینا فاسو برگزار كرد اینجانب در دوره ششم مجلس به همراه تعدادی دیگر از نمایندگان از جمله سید حسین هاشمی میانه، سید عبدالله حسینی بندر لنگه، سید ناصر موسوی رامهرمز، غلامرضا عبدالوند دورود وازنا و خانم شهربانو امانی ارومیه شركت كردیم.

در دستور كار مجمع عمومی بین‌المجالس دو پیشنهاد برای طرح در اجلاس آینده به مضامین ذیل گنجانده شده بود:

 نخست پیشنهاد كشور فرانسه برای الزام دولت‌ها به منع شركت‌های صنعتی بزرگ از آلودگی بیشتر محیط زیست 
و دوم تلاش بین‌المللی برای رفع تصرف از سرزمین‌های اشغالی اعراب  هیات ایرانی برحسب تناسب جمعیت كشورها كه مبنای محاسبه مجمع مذكور است دارای ۱۸ رای بود. در جلسه‌ای كه هیات ما برای تصمیم‌گیری و انتخاب یكی از دو پیشنهاد برگزار كرد سیدناصر موسوی رامهرمز اصرار بر آن داشت كه به عنوان یك كشور اسلامی باید از پیشنهاد دوم كه رفع تصرف از سرزمین‌های اعراب است حمایت كنیم، چون منظور از این پیشنهاد رفع تصرف از اراضی اشغالی اعراب توسط صهیونیست‌های اسراییلی تلقی می‌شود، سید حسین هاشمی میانه طبق معمول در این لحظات سكوت می‌كرد و دیگر نمایندگان هم، چون اسم كشورهای اسلامی به میان می‌آمد اظهارنظر نمی‌كردند. اینجانب پیشنهاد كردم با طراحان این دستور مذاكره كنند تا عبارت «سرزمین‌های اشغالی توسط اسراییل» را به دستور اضافه كنند تا هیات ایرانی هم به رسم همسایگی و نزدیكی فرهنگی به این كشورها از پیشنهاد دوم حمایت كند كه بعد از چند جلسه مذاكره هیات كویتی كه تحت‌تاثیر امارات بود، نظر داد كه منظور ما رفع تصرف از آن بخش اشغال سرزمین‌های كویت توسط عراق هم هست. این سخن انحراف‌آمیز برای تاثیر بر هیات ایرانی درحالی طرح می‌شد كه «سعدون حمادی»، رییس مجلس عراق و هیات نمایندگان همراه وی نیز با ما در همین اجلاس حضور داشتند و در هتل سوفیتل اوگادوگو دو هفته با حمادی همنشینی و مذاكره داشتیم و او هیچ مخالفتی با این پیشنهاد اعراب نداشت. در نهایت كشورهای عربی ضمن فعالیت برای جلب نظر دیگر كشورها اعلام كردند ما با افزودن هر قیدی بر پیشنهاد مخالفیم و در نهایت من كه در مجلس ششم رییس شورای بین‌المجالس ایران بودم با تشكیل جلسه هیات اعلام كردم، چون برگه رای در اختیار من قرار می‌گیرد محال است كه به پیشنهاد دوم در راستای تحكیم ادعای موهوم اعراب برای خدشه بر ذره‌ای از حقوق و سرزمینم رای دهم. این موضع من مورد حمایت شهربانو امانی، سید عبدالله حسینی و غلامرضا عبدالوند نیز قرار گرفت و هیات ایرانی دچار اختلاف‌نظر شد به گونه‌ای كه سید موسوی رامهرمز با جنجال تهدید به ترك هیات كرد.


 با نگاه به انتشار عكس‌ها و نقش‌های جعلی و ساختگی اما پر زرق و برقی كه در ویژه‌نامه نشریه «الدستور امارات» به زبان انگلیسی، فرانسه و عربی هر روز برای شركت‌كنندگان در اجلاس منتشر می‌شد و همچنین مشاهده بنر‌ها و تابلوهای تبلیغاتی امارات در محیط كنفرانس پر واضح بود كه منظور اصلی از دستور كار دوم طرح ادعای واهی امارات در سطح بین‌المللی درباره جزایر سه‌گانه ایرانی است با همه این امور سید حسین هاشمی میانه پیشنهاد كرد بهتر است برای دریافت كار كارشناسی بیشتر نظر وزارت خارجه را نیز در این خصوص داشته باشیم. در آن زمان سفارت ما در اوگادوگو تعطیل شده بود و در محافل دیپلماتیك به طنز آن تعطیلی را به درج یك كاریكاتور روی جلد مجله «گل آقا» نسبت می‌دادند كه علی‌اكبر ولایتی در دولت هاشمی‌رفسنجانی با ذره‌بین روی نقشه به دنبال كشور كوچك بوركینافاسو می‌گشت. در آن اجلاس برای كمك به هیات ایرانی سید محمد رضا قریشی كاردان كشور ما از شهر ابیجان در ساحل عاج به اوگاد‌وگو آمده بود كه دیپلماتی فرهیخته و متواضع بود. ایشان موضوع را با تلگراف مخصوص به وزارت خارجه منعكس كرد و پاسخ وزارت خارجه در زمان وزارت كمال خرازی این بود كه به هر امری كه در راستای حفظ یكپارچگی ایران مبهم است، رای ندهید و در آن مجمع با طیب‌خاطر پیشنهاد كشور فرانسه را مبتنی بر حفظ محیط زیست در مقابل پیشنهاد موهوم اعراب در راستای خدشه بر یكپارچگی سرزمین ایران برگزیدیم و یكی دیگر از دسیسه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی علیه ایران عزیز با شكست مواجه شد. پایان


 

 

 

دیدگاه‌ها

نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.