تیر خلاص به بدن نیمه‌جان عرصه‌های طبیعی زاگرس

دنیای قلم -هادی شیروانی شیری: خشكسالی، تخریب عرصه‌های جنگلی به واسطه پروژه‌های عمرانی، آفت‌های طبیعی، چرای نامتعادل دام، فعالیت‌های دیوانه‌وار معدنی، پدیده گردوغبار، بحران زباله، تغییرات اقلیمی، زمین‌خواری و كوهخواری كه سال‌هاست همچون اژدهایی به جان جنگل‌های زاگرس افتاده است از یك طرف و آتش‌سوزی‌های سال‌های اخیر كه هر ساله نیز بیشتر می‌شود از طرف دیگر می‌رود تا باقیمانده این رویشگاه شش میلیون هكتاری ارزشمند كه تامین‌كننده یك‌سوم آب‌های جاری كشور نیز هست را نابود و زندگی شاید حدود 75 درصد جمعیت ایران را با مخاطره جدی مواجه كند. هر سال از نیمه بهار اخبار آتش‌سوزی در نقاط مختلف زاگرس به گوش می‌رسد و هزاران هكتار از بهترین جنگل‌های این منطقه نابود می‌شود و از آن بیابانی بیشتر باقی نمی‌ماند. متاسفانه آتش‌سوزی اثرات مخرب و غیر قابل جبرانی روی خاك از جمله (تخریب مواد آلی و عناصر غذایی، خصوصیات فیزیكی و بیولوژیكی خاك، از بین بردن میكروارگانیسم‌ها و بی‌مهرگان به عنوان مهم‌ترین عناصر زنده خاك) دارد.

منشأ این آتش‌سوزی‌ها معمولا سهوا یا عمدا انسانی است و سازمان حفاظت محیط زیست و اداره منابع طبیعی باید با كمك دوستداران محیط زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد به جای رفتار پلیسی و امنیتی با بهره‌برداران مراتع و جنگل‌نشینان با فرهنگ‌سازی، آموزش و آگاه كردن آنان از فواید جنگل، ضرر و زیان آتش‌سوزی و اثرات منفی آن بر محیط زیست انسان و حیوان، از بخش عظیمی از این آتش‌سوزی‌ها جلوگیری كنند. باید دانست كه بهترین محافظان جنگل بهره‌برداران و جنگل‌نشینان هستند و دولت بدون كمك و دخالت آنان نخواهد توانست در جلوگیری از آتش‌سوزی نقش خود را آن‌گونه كه باید انجام دهد. نكته دیگری كه در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد راه‌های جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل است كه متاسفانه در بسیاری از مناطق حفاظت‌شده رعایت نشده از جمله (نصب تابلوهای هشدار‌دهنده، ایجاد خطوط آتش‌بر، پخش اعلامیه از طریق رسانه‌های گروهی، افزایش نظارت و گشت ماموران سازمان حفاظت محیط زیست و در صورت ضرورت و كمبود نیرو، كمك از نیروهای نظامی و انتظامی، بسیج و از همه مهم‌تر گروه‌های داوطلب مردمی و بومیان منطقه). جا دارد سازمان‌های مربوطه در فصول خشك با رعایت جدی موارد مذكور حداكثر تلاش خود را جهت پیشگیری از پدیده ویرانگر آتش‌سوزی به انجام برسانند. متاسفانه در هنگام وقوع آتش‌سوزی نیز دستگاه‌های دولتی هماهنگی لازم جهت مقابله با آن و جلوگیری از گسترش آتش ندارند و سازمان‌های دیگران را وظیفه سازمان جنگل‌ها و محیط زیست می‌دانند غافل از آنكه در صورت تخریب محیط زیست و از بین رفتن عرصه‌های جنگلی و به تبع آن از بین رفتن فرصت‌های شغلی، كمبود آب و بیكاری، امنیت ملی ما به خطر افتاده و آن زمان با بسیج كلیه دستگاه‌ها نیز ضرر و زیان وارده قابل جبران نخواهد بود.

در پایان جا دارد یادی بكنیم از شهدای آتش‌سوزی تنگ هایقر فیروزآباد در مردادماه 1400، غیورمردانی عاشق كه سوختن معشوق را تاب نیاوردند و خود همراه با معشوق سوختند و آسمانی شدند. روحشان شاد و راهشان پر رهرو باد.