سخنی با صدا و سیما
هدف گزارش تحقیقی، ورود به لایه‌های درونی موضوع و نگاهی عمیق به ابعاد مختلف آن است
دنیای قلم - سمیرا بختیار : ما اهالی رسانه و تمام كسانی كه در حوزه اطلاع‌رسانی قلم به دست هستند، می‌دانیم كه اخبار در هر فرمتی كه منتشر می‌شود باید دارای ارزش‌های خبری باشد تا بتوان عنوان «خبر» را به آنها اطلاق كرد. علاوه بر این موضوع، تهیه گزارش‌های تحقیقی از جدی‌ترین و جذاب‌ترین ژانرهای روزنامه‌نگاری و خبری است.
گزارش تحقیقی (investigative reporting) یا پیگیرانه (inquiry investigation) نوعی از گزارشی است كه علاوه بر توصیف و توضیح واقعه به تحقیق و عمق مسائل جدی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن نیز توجه دارد. هدف از تهیه گزارش تحقیقی، ورود به لایه‌های درونی موضوع و نگاهی عمیق به ابعاد مختلف آن در یك جامعه می‌باشد كه در این نوع گزارش، محقق یا ژورنالیست درصدد نشان دادن ابعاد و جوانب مختلف موضوع براساس جمع‌آوری مستند، یافته‌های علمی و نظریات كارشناسی بر می‌آید تا آنكه زوایای تاریك و پنهان موضوع را روشن سازد.
در تمام این سال‌ها كه در حوزه خبر فعالیت داشتم، هزینه‌بر بودن و زمان‌بر بودن از دلایلی بوده كه خبرنگاران آن را مانعی مهم در تهیه این گزارش درنظر گرفته‌اند كه باتوجه به بودجه و امكانات و ظرفیت نیروی انسانی در آن شكی نیست، اما یكی از رسانه‌هایی كه به نظر می‌رسد چنین مشكلاتی در آن برای تهیه گزارش‌های تحقیقی وجود نداشته باشد، صداوسیماست. رسانه‌ای كه در بخش‌های خبری تمام تلاش خود را برای گفت‌وگوی خبری می‌گذارد، اما ذره‌ای توجه به گزارش‌های تحقیقی برای رسیدگی به یك معضل در جامعه ندارد. نكته قابل توجه این است كه صدا و سیما در بخش‌های خبری گزارش‌های میدانی زیادی تهیه می‌كند كه از نظر منِ رسانه‌ای فاقد ارزش‌های خبری است، درحالی كه همین رسانه كه در سال‌های اخیر با ریزش مخاطب روبه‌رو بوده یا از مرجعیت خبری و كمرنگ شدن آن انتقاد می‌كند، می‌تواند از ژانر گزارش‌های تحقیقی در بخش‌های خبری خود بهره ببرد.
از طرفی دیگر باتوجه به منبع درآمدی صدا و سیما و بهره از بیت‌المال برای ادامه حیات خود، تهیه گزارش‌های تحقیقی می‌تواند از مطالبات مهم افكار عمومی باشد.
متاسفانه صدا و سیما اصرار خاصی بر انعكاس اخبار به شیوه گذشته دارد، غافل از اینكه ذائقه مخاطب نسل جدید خواهان فرمت و ژانرهای دیگری است و نسل قدیمی كه احتمال دارد چندان میلی به تماشا و شنیدن اخبار از تلویزیون و رادیو نداشته باشند، به دنبال فرم‌های دیگر خبررسانی هستند. این روزها كه مسائل مختلفی در سطح جامعه وجود دارد، كاش صدا و سیما تعمق بیشتری در مسوولیت اجتماعی خود می‌كرد تا شاید ذره‌ای به مرجعیت خبری مردم تبدیل شود و در آخر اینكه رسانه‌ای كه عنوان ملی بودن را در همه جا یدك می‌كشد باید در بخش‌های خبری خود برای بهبود كیفی زندگی ملت از ژانر روزنامه‌نگاری تحقیقی مقداری بهره ببرد.