7 برابر شدن آمار سرقت در ایران

دنیای قلم -زحمات و تلاش‌های هیچ یک از نهادها و دستگاه‌های متولی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و جرایمی مانند سرقت را نادیده نمی‌گیرم اما نمی‌شود آمارهای مربوط به افزایش سرقت‌ها را هم نادیده گرفت؛ این یعنی حتما یک جای کار می‌لنگد و باید فکری برای آن کرد.

7 برابر شدن آمار سرقت طی 12 سال

«رضا مسعودی‌فر»، قائم‌مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، به‌تازگی در گفت‌وگو با تسنیم، آماری هولناک از رشد سرقت‌ها ارائه کرده و گفته است: «در سال 1388 تعداد 200 هزار سرقت به ثبت رسیده بود که متأسفانه برای سال 1400 به یک میلیون و 400 هزار رسیده و در طول 12 سال 7 برابر شده است!»

این خبرها را هم مرور کنیم تا عمق فاجعه بیشتر مشخص شود:

* طبق اعلام فرمانده انتظامی تهران بزرگ، سرقت‌ها در طول سه ماه گذشته در تهران هفت درصد افزایش یافته است و باید برای زمینه‌های وقوع آن فکر جدی‌تری داشته باشیم. (ایرنا-25 خرداد)
* فقط در شهر تهران روزانه 160 موبایل قاپ‌زنی می‌شود و طبق اعلام سردار علیرضا لطفی، رئیس پلیس آگاهی تهران، 90 درصد سرقت قاپ‌زنی‌های این شهر مربوط به موبایل است، ضمن آن‌که سن سارقان موبایل هم به زیر 18 سال رسیده است. (همشهری-دی1400)
* شهرداری تهران اعلام کرده، سال گذشته حدود ۵۵ میلیارد تومان از تجهیزات ترافیکی پایتخت به سرقت رفته است؛ از گاردریل و پایه تابلوهای خطرنما و مسیرنما گرفته تا دوربین‌ها، نرده‌ پل‌های عابرپیاده و تجهیزات الکترونیکی ایستگاه‌های اتوبوس. (ایسنا-27 خرداد)

احساس ناامنی؟

در دیگر شهرهای کشور، به ویژه کلان‌شهرها هم اوضاع از همین قرار است و کم نیست تعداد خبرهایی که درباره سرقت اموال دوستان و آشنایانمان می‌شنویم؛ اتفاقی تلخ که تردد در کوچه و خیابان را هم گاهی ترسناک کرده است. هرچند رعایت برخی نکات توسط مردم، در کاهش خطر سرقت اثرگذار است اما نمی‌شود فقط بر آن تاکید کرد و عملکرد نهادهای متولی را بررسی نکرد.

قوه قضاییه؛ تشکیل ستاد تخصصی پیشگیری از سرقت

برای پیشگیری از سرقت، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه هم یک ستاد تخصصی را تشکیل داده که اولین جلسه آن 28 اردیبهشت امسال تشکیل شده است. به گفته «رضا مسعودی‌فر» ، قرار است هر ماه جلسات این ستاد با حضور اعضای آن مانند نیروی انتظامی، پلیس راهور، وزارت کشور، وزارت صمت، وزارت اطلاعات، وزارت نیرو، شهرداری و... برگزار و برای معضل افزایش سرقت‌ها فکری شود. «علی صالحی» دادستان تهران هم همین چند روز قبل به برنامه‌ها برای پیشگیری و مقابله با سرقت اشاره و فهرستی از آن‌ها ارائه کرد، از جمله: صدور دستور قضایی برای افزایش اجرای گشت تلفیقی انتظامی با حراست ادارات، دستور نصب دوربین و رفع تاریکی در نقاط مختلف محله‌های تهران، تاکید بر شناسنامه‌دار شدن اموال دست‌دوم و... .

فراجا: شبانه روزی تلاش می کنیم

پلیس هم اعلام کرده  تلاش‌هایش را برای مقابله با سارقان بیشتر کرده است. سردار «مهدی معصوم بیگی»، رئیس پلیس پیشگیری فراجا،  دیروز به خبرگزاری فارس گفت: «طبق آمارهای مرکز فراجا سرقت‌های مهم از جمله سرقت منزل و سرقت‌های مسلحانه کنترل شده اما سرقت‌های خرد افزایش داشته است». وی تصریح کرد: «پلیس از همه ظرفیت دراختیارش برای ایجاد امنیت استفاده کرده و شبانه‌روزی تلاش می‌کند؛ اما همه ابعاد این موضوع در اختیار پلیس نیست و دیگر دستگاه‌های مسئول نیز باید در این زمینه به وظیفه خود عمل کنند».

ایجاد قرارگاه و مرکز واکنش سریع

فرماندهی انتظامی تهران بزرگ که بیشترین سرقت‌ها در آن محدوده انجام می‌شود هم، اقدامات ویژه‌ای داشته است و به گفته سردار حسین رحیمی فرمانده فاتب، قرارگاه مبارزه با موبایل‌قاپی و مرکز واکنش سریع را تشکیل داده است؛ مرکزی که طبق اعلام سردار حمید هداوند جانشین پلیس پایتخت، با اعزام سریع تیم‌های گشت موتوری، منجر به کاهش 20 درصدی موبایل‌قاپی در تهران (طی دو ماهه 13آذر تا 12 بهمن 1400) شده است. (فارس-19بهمن1400)
مجلس؛ قانون باید تشدید شود
نمایندگان مجلس هم به ضعف قوانین مقابله با سرقت اذعان دارند و نمونه‌اش، «محمدتقی نقدعلی» عضو کمیسیون قضایی مجلس که به خبرگزاری خانه ملت گفته است: «با کاهش مجازات حبس تعزیری در 1399، اگر ارزش مال سرقت شده کمتر از 20 میلیون تومان باشد، مجرم به هر طریقی رضایت شاکی را جلب کرده و آزاد می‌شود اما وجود ایرادات قانونی در مورد این نوع سرقت‌ها موجب گستاخی سارقان شده و مجلس باید در قالب طرح دوفوریتی مجازات سرقت‌های زیر ۲۰ میلیون را تشدید کند».
دولت: 520 هزار شغل ایجاد کردیم
در کنار قوه قضاییه و مقننه، قوه مجریه هم مدعی است که عملکرد خوبی در حوزه ایجاد شغل داشته است؛ موضوع مهمی که قطعا در کاهش آسیب‌هایی مانند سرقت تاثیر مستقیم دارد. طبق گزارش ابتدای فروردین ماه وزارت کار، ۵۲۰ هزار فرصت شغلی جدید در سامانه ملی رصد اشتغال به ثبت رسیده که این آمار تا نیمه اول سال ۱۴۰۱ به بیش از یک میلیون اشتغال خواهد رسید.

پس چرا آمار سرقت کم نشد؟

مرور این خبرها و گزارش‌ها نشان می‌دهد که گویا هر سه قوه حساسیت زیادی در موضوع پیشگیری و مقابله با سرقت دارند؛ اما معلوم نیست چرا با همه این تلاش‌ها، روز به روز آمار سرقت‌ها در کشور رو به افزایش است و قصد عقب‌نشینی ندارد؟ این درست که افزایش مشکلات اقتصادی قطعا و حتما یکی از دلایل مهم افزایش سرقت‌های خُرد است، اما نمی‌شود با این بهانه که چون مشکلات اقتصادی و بیکاری وجود دارد، تدبیری برای این وضعیت نگران‌کننده نکرد.

 
 
کاهش همبستگی اجتماعی هم در افزایش سرقت ها موثر است

در کنار وظایف سه قوه، نباید مسئولیت اجتماعی خودمان را هم فراموش کنیم؛ نکته مهمی که دکتر «حسین ایمانی جاجرمی» در گفت‌وگو با خراسان به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: درست است که مشکلات اقتصادی کشور یکی از دلایل افزایش سرقت‌هاست اما به یاد داریم که در دهه شصت که شرایطی مشابه و شاید سخت‌تر از امروز داشتیم، مردم همبستگی اجتماعی بیشتری با هم داشتند و به همین دلیل آمار آسیب‌هایی مانند سرقت‌ها هم بسیار کم و در حد معمول همه کشورها بود. وی تصریح می‌کند: یکی از مشکلات امروز ما این است که همبستگی اجتماعی بین مردم کم شده، ساختارهای اجتماعی کارکرد خود را ندارد، تعلق افراد به جامعه کاهش یافته، نهاد خانواده تضعیف شده و به دلایلی این چنینی گروهی از مردم به راحتی حقوق دیگران را زیر پا می‌گذارند. به اعتقاد این جامعه‌شناس، در کنار تقویت قوانین برای پیشگیری و برخورد با سرقت‌ها، باید برای ارتقای همبستگی اجتماعی مردم هم فکری کنیم.