تغییر مسیر تورم پس از 13ماه

دنیای قلم -مرکز آمار ایران نرخ تورم 12‌ماه منتهی به مهر امسال را 45.4درصد، نرخ تورم نقطه به نقطه را 39.2درصد و نرخ تورم ماهانه را 3.7درصد اعلام کرد. این ارقام نشان می‌دهد که روند افزایشی نرخ تورم 12‌ماهه پس از 13‌ماه تغییر مسیر داده و در یک روند نزولی قرار گرفته است. نرخ تورم نقطه به نقطه هم در مهر امسال نسبت به شهریورماه با 4.5درصد کاهش به زیر 40درصد رسیده است. رشد ماهانه نرخ تورم هم هرچند 2دهم درصد کمتر شده اما همچنان تا زمان رسیدن آن به زیر یک درصد و اطمینان از استمرار روند نزولی نرخ تورم، فاصله زیادی وجود دارد. آیا سیاست‌های دولت سیزدهم می‌تواند نرخ تورم ماهانه را دست‌کم در ماه‌های باقیمانده سال‌جاری به 7دهم درصد در اردیبهشت امسال برساند؟
نرخ تورم نقطه به نقطه سرانجام پس از 12‌ماه نوسان در کانال بالای 40درصد، سرانجام در مهرماه به 39.2درصد رسید. این شاخص تورمی حتی در فروردین سال‌جاری به 49.5درصد هم رسیده بود. نرخ تورم 12‌ماهه هم که با ثبت رکورد 28ساله در شهریورماه امسال، به 45.8درصد رسیده بود، در مهرماه تغییر جهت داده و به 45.5درصد کاهش یافته است. به باور کارشناسان، اکنون مقصد بعدی نرخ تورم است که نشان می‌دهد آیا انتظار برای نرخ تورم 20درصدی در 2سال آینده واقع‌بینانه خواهد بود یا نه؟ ایران هم‌اکنون جزو 10اقتصاد متورم در سطح دنیا به شمار می‌رود. انتظار بر این بوده است که با روی کارآمدن دولت سیزدهم با تیم متفاوت اقتصادی، روند صعودی شاخص تورم به سمت کاهشی‌شدن تغییر کند.

3پرده از نمایش تورم

در فاصله مهر پارسال تا مهر امسال نرخ تورم ماهانه که سرعت رشد سبد قیمتی کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای ایرانی را نشان می‌دهد به‌گونه‌ای نوسان داشته که نشانگر تشدید انتظارات تورمی بوده است. در مهر سال گذشته مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه را 7درصد برآورد کرد که یک رکورد به‌حساب می‌آید. پس از آن روند نرخ تورم ماهانه با شیبی ملایم و البته تحت‌تأثیر سیاست‌های جدید پولی روندی کاهشی را تجربه کرد تا جایی که در اردیبهشت سال‌جاری به 7دهم درصد رسید اما این روند ادامه پیدا نکرد و دوباره سرعت رشد تورم بیشتر شد و در شهریورماه به 3.9درصد و در مهرماه امسال به 3.7درصد رسید.
پرده دوم نمایش تورم ایران به نرخ تورم نقطه‌ای مربوط می‌شود. این شاخص تا پیش از بهار سال‌97 و خروج آمریکا از برجام ماه‌ها در محدوده تک‌رقمی نوسان داشت اما پس از آن با شیب تندی جهش کرد و از 10.2درصد در خرداد سال‌97 به کانال 32.8درصد در مهر همان سال رسید و در خرداد و اردیبهشت سال بعد رکورد 50.4درصدی را به ثبت رساند؛ البته پس از آن روندی نزولی را تا سطح 19.8درصد، در فروردین سال‌99 ادامه داد اما این مسیر ادامه پیدا نکرد و در کمتر از 4‌ماه دوباره نرخ تورم نقطه‌ای به 30.4درصد، در مرداد همان سال رسید. در مهر سال گذشته بود که رکورد جدیدی در شاخص تورم ماهانه به میزان 7درصد به ثبت رسید و نرخ تورم نقطه به نقطه هم به کانال 40درصد برگشت تا فروردین امسال که با ایستگاه 49.5درصد ملاقات کرد.
در پرده سوم این نمایش، اقتصاد ایران شاهد نوسان نرخ تورم سالانه بود، در شهریورماه امسال با ثبت رکورد تورم 45.8درصدی، این نگرانی قوت گرفت که با ادامه چاپ پول و رشد نقدینگی در نتیجه کسری بودجه دولت، احتمال شکسته‌شدن رکورد جدید نرخ تورم سالانه به میزان بالای 50درصد وجود دارد. اما مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود می‌گوید: نگران نباشید دست‌کم در مهرماه نرخ تورم 12‌ماهه نه‌تنها بالاتر نرفته، بلکه در مسیر کاهش قرار گرفته است.

راضی به این مقدار نباشید

با متوقف‌شدن چاپ پول در بانک مرکزی، به‌گفته وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه و بودجه، حالا این فرضیه تقویت شده که احتمال دارد خانوارهای ایرانی در ماه‌های آینده شاهد ادامه حرکت نرخ تورم در مسیر نزولی باشند، اما آنچه نگران‌کننده است، وضعیت شاخص تورم در گروه‌های کالایی به‌ویژه کالاهای خوراکی است. به‌گفته مرکز آمار ایران رشد قیمت گروه کالاهای خوراکی در مهر امسال 61.5درصد، خوراکی‌های تازه 71درصد و سایر خوراکی‌ها 50.6درصد بوده است. دلیل اصلی کاهش نرخ تورم را شاید بتوان در شاخص کالاهای بادوام بیشتر مشاهده کرد که در مهرماه نسبت به شهریورماه رشدی 1.2درصدی داشته و از سوی دیگر رشد نرخ تورم نقطه به نقطه خدمات 28.8درصد برآورد شده است.
 در مهرماه امسال، نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها 61.3درصد، دخانیات 31.5درصد، مسکن و حامل‌های انرژی 25درصد، مبلمان و لوازم خانگی 44درصد، بهداشت و درمان 37.5درصد، حمل‌ونقل 19.5درصد، ارتباطات 1.1درصد، تفریح و فرهنگ 36.1درصد، آموزش 26.3درصد، هتل و رستوران 67.3درصد و سایر کالاها و خدمات هم 36.8درصد بوده است.

جلوی تورم روستایی را بگیرید

سبقت نرخ تورم در سال‌های اخیر از نرخ تورم نقاط شهری ایران یک واقعیتی است که ضرورت دارد با هدف جلوگیری از مهاجرت روستایی‌ها و گسترش فقر در این مناطق چاره‌اندیشی شود. به‌گفته مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مناطق روستایی ایران از 47.8درصد درشهریور به 43.9درصد رسیده و نرخ تورم 12‌ماهه هم از 49.7درصد آخرین‌ماه تابستان سال‌جاری به 49.6درصد در مهرماه رسیده است. با این حال، روند صعودی سرعت رشد تورم ماهانه در مهرماه و رسیدن آن به 4.1درصد، این احتمال را تقویت می‌کند که ممکن است نرخ تورم 50درصدی سالانه در مناطق روستایی ایران به نام دولت فعلی ثبت شود. آن‌هم در شرایطی که شکاف بین نرخ تورم نقاط شهری و روستایی عریان‌تر و بیشتر شده به‌گونه‌ای که رشد نرخ تورم ماهانه در نقاط شهری ایران در ‌ماه گذشته نزولی بوده و از 4درصد شهریور به 3.6درصد در مهرماه کاهش یافته و نرخ تورم نقطه به نقطه هم به 38.4درصد و نرخ تورم 12‌ماهه هم به 44.7درصد رسیده است.

منبع: همشهری