درآمد ۲۴ میلیارد تومانی سلاطین ضایعات تهران؛ سهم ۴۶۰۰ کودک زباله‌گرد، فقط نان خشک
در دل گودهای بزرگ زباله در جنوب تهران، جایی که زمانی کوره‌های آجرپزی خاک می‌بردند و امروز انباشته از تپه‌های پلاستیک، فلز و کاغذ شده، میلیاردها تومان گردش مالی جریان دارد؛ جایی که اربابان گود، ضایعات را مدیریت می‌کنند و صدها کودک زباله‌گرد، کارگران پنهان این تجارتند.
دنیای قلم - طبق گزارش هم‌میهن، تنها یکی از پیمانکاران جمع‌آوری پسماندهای خشک در تهران، از فروش ضایعات یک منطقه شهرداری، ۲۳ میلیارد و ۹۶۰ میلیون تومان در یک ماه درآمد داشته است. بخش اعظم این درآمد از فروش pet، لاک، نایلون، کاغذ و کارتن، فلزات سبک، نان خشک و لب بار به‌دست آمده است.
در این گودها، کودکان زباله‌گرد که بسیاری از آن‌ها اتباع افغانستانی یا کودکان حاشیه‌نشین ایرانی‌اند، به اربابان گود وابسته‌اند و در شرایط بهداشتی نامناسب زندگی و کار می‌کنند؛ بدون حمام، سرویس بهداشتی، یا حتی آب سالم برای شستن ظروف غذای خود. آمارهای رسمی نشان می‌دهد در تهران حدود ۴۶۰۰ کودک زباله‌گرد مشغول به کار هستند که به گفته جامعه‌شناسان، اغلب هیچ رابطه‌ای با پیمانکاران رسمی ندارند و تحت پوشش قانونی قرار نمی‌گیرند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها ۱۰ درصد پسماندهای تهران از مسیر قانونی جمع‌آوری می‌شود و مابقی در اختیار شبکه‌ای از پیمانکاران، اربابان گود و زباله‌گردان است. این سیستم که در سایه نبود نظارت کافی شکل گرفته، در سال‌های اخیر به چرخه‌ای انحصاری و به گفته برخی کارشناسان، مافیایی تبدیل شده است.
گردش مالی این بازار سالانه به حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد؛ درحالی‌که سهم کودکان و کارگران زباله‌گرد، تنها دستمزدهای روزانه ناچیز و غذایی ساده است.
پیمانکاران با واگذاری مناطق مختلف از سوی شهرداری، کنترل انحصاری بازار را در اختیار دارند و به‌واسطه افزایش مزایده‌ها و حذف اپلیکیشن‌های خصوصی، رقابت را از بخش‌های غیروابسته گرفته‌اند.
کارشناسان نسبت به پیامدهای اجتماعی و بهداشتی این روند هشدار می‌دهند و خواستار نظارت مؤثرتر بر این چرخه پنهان و پر سود شده‌اند.