زنان آمدند و رفتند و هیچ نشد

دنیای قلم -  مرجان یشایایی: بالاخره بعد از چند دهه افت و خیز، آنچه در همه كشورهای دنیا عادی و حتی ضروری دانسته می‌شود، در ایران هم اتفاق افتاد. درهای ورزشگاه‌های ما به روی زنان باز شد. وقتی از سیما تصاویر لیگ قهرمانان آسیا را نشان دادند، سكوی پرشور زنان تماشایی بود. انفجاری از شادی و هیجان در بین دختران و زنان علاقه‌مند به فوتبال و حضور در ورزشگاه، صحنه‌های دلگرم‌كننده و زیبایی بود كه ایرانی‌ها بیش از سه دهه حسرت دیدن آن را داشتند، اما در همه این مدت به دلیل آنچه جو ناهنجار و نامناسب فرهنگی برای حضور زنان اعلام شده بود، نیمی از جمعیت كشورمان همچنان پشت درهای بسته ورزشگاه‌ها مانده بودند.

ورزشگاه‌ها با تعداد پرشمار تماشاچی به غیر از برگذاری بازی‌های مختلف، برای تخلیه هیجانات اجتماعی، به خصوص هیجانات نسل جوان طراحی شده‌اند. جامعه‌ای كه در فضاهای عمومی فرصتی رسمی و مدیریت‌شده برای بیان هیجانات جمعی خود نمی‌یابد، به فرصت‌های كوتاهِ موردی و غیررسمی و مدیریت‌نشده روی می‌آورد و در بسیاری از موارد، این تخلیه اجتماعی بدل به خشمی ویرانگر و كور و مهارناشدنی می‌شود.

به همین دلیل، قرار است در ورزشگاه‌ها داد بزنند، موج مكزیكی درست كنند، سرود بخوانند، تیم مورد علاقه خود را تشویق كنند و حتی ناسزا بدهند. بالا و پایین پریدن و فریاد زدن هیچ جلف نیست، بلكه یك مكانیسم كاملا آگاهانه برای مدیریت هیجانات نسل جوان است كه باید جایی و به مناسبتی نیروی سرشار جوانی را تخلیه كنند. كمی ناهنجاری را در هر ورزشگاهی در سراسر جهان حتی كشورهای منطقه كه نزدیكی فرهنگی و مذهبی با ما دارند، می‌بینیم، اما به باور كارشناسان، یكی از راه‌های مهار جو محیط‌های ورزشی، حضور زنان تماشاچی یا حتی زنان داور و اداره‌كننده بازی است.
 هر قدر محیط یكدست زنانه یا مردانه باشد، امكان كنترل كمتر می‌شود.

وقتی هر سال نیم بیشتر ورودی به دانشگاه‌های كشورمان را دختران تشكیل می‌دهند و خود را به بالاترین مدارج علمی و مدیریتی می‌رسانند و در نهادهای مدنی هم حضوری فعال دارند، یعنی دیگر نمی‌توانیم آنطور كه خود می‌پسندیم، به آنها دستور بدهیم چطور تفریح كنند. در هیچ جای دنیا نه در درس خواندن و نه حضور و مشاركت اجتماعی بین زنان و مردان دیگر نمی‌توان یك خط جداكننده كشید. اتفاق مبارك باز كردن درهای ورزشگاه به روی زنان، نشان داد نگرانی‌های ما بی‌مورد بوده. دختران ما همانطور كه بارها نشان داده‌اند، آدم‌های فهمیده‌ای هستند كه می‌توانند به خوبی خود را اداره كنند و مردان ما هم نشان دادند كه كاملا توان یك حضور عاقلانه مبتنی بر رعایت حقوق زنان جامعه را دارند و می‌توانند آنها را در كنار خود ببینند. این اتفاق مبارك باید ادامه یابد و گسترش پیدا كند، چرا كه بعد از بیش از سه دهه عاقبت فهمیدیم زنان آمدند و رفتند و هیچ نشد.