حفر چاههای عمیق، عامل خشک شدن دریاچه ارومیه
با ساماندهی منابع و مصارف آب میتوان در کنار دیگر اقدامات برای رفع مشکل احیای دریاچه ارومیه اقدام مؤثر انجام داد.
دنیای قلم -رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بر ضرورت مدیریت منابع آبی حوضه دریاچه ارومیه برای جلوگیری از خشکی این دریاچه تأکید کرد. این در حالی است که بیش از ۹۵ درصد سطح حدود ۶ هزار کیلومتر مربعی دریاچه ارومیه خشک شده و کارشناسان بارها درباره تهدید طوفانهای نمکی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه برای زندگی ۱۵ میلیون نفر از اجتماعات پیرامونی آن هشدار دادهاند.
روز گذشته «علی سلاجقه» معاون رئیس جمهور در دیدار با استاندار آذربایجان شرقی گفت: بر این اساس با ساماندهی منابع و مصارف آب میتوان در کنار دیگر اقدامات برای رفع مشکل احیای دریاچه ارومیه اقدام مؤثر انجام داد.
حقابه دریاچه ارومیه تأمین شود
او تصریح کرد: گرچه تغییر اقلیم شاید عامل مهم کاهش آب دریاچه ارومیه شده است، اما دخالت عوامل انسانی از جمله کشت محصول پرآببر و حفر چاههای غیرمجاز میتواند مهمترین دلیل خشکی دریاچه شود.
سلاجقه افزود: سازمانهای جهاد کشاورزی استانهای حوضه دریاچه ارومیه باید تکالیف خود را در زمینه کشتهای جایگزین و کشتهای کمآببر و رهاسازی بموقع آب انجام دهند و وزارت نیرو هم باید حقابه را به جای مسیر رودخانهها بر سر تالاب تحویل دهد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور همچنین به رویکرد جدید دولت برای حمایت از طرحهای صنعتی و معدنی در کشور اشاره کرده و گفت: آییننامه تسهیل فرایندها و ضوابط استقرار واحدهای صنعتی تدوین شده و هفته آینده ابلاغ میشود که با اجرایی شدن آن بخش اعظمی از مشکلات صدور مجوزها مرتفع خواهد شد.
رهاسازی پساب فاضلاب به دریاچه
همزمان «عابدین خرم» استاندار آذربایجان شرقی نیز در این دیدار، با بیان برخی از مشکلات زیست محیطی و موانع موجود بر سر راه صنعتگران و معدنکاران گفت: استان آذربایجان شرقی با بیش از ۸.۵ میلیون تن ذخایر معدنی با مشکلات عدیده صدور مجوز مواجه بوده که لازم است با لحاظ ضرورتهای زیست محیطی در این خصوص گرهگشایی شود. او افزود: در حال حاضر بیش از۶۵۰ معدن در استان وجود دارد که متأسفانه ۵۰ درصد آنها غیرفعال هستند، با توجه به اشتغال بالا و ارزش افزوده مناسب، این صنعت نیازمند توجه جدی است.
استانــدار آذربایجان شـــرقی درخصوص احیای دریاچه ارومیه نیز خاطرنشان کرد: گرچه در سالهای اخیر اقدامات خوبی برای جلوگیری از کاهش آب این دریاچه انجام گرفته اما لازم است بیش از پیش متولیان موضوع اهتمام کنند.
این مقام مسئول افزود: برای تکمیل طرحهای شبکه فاضلاب شهرهای حاشیه دریاچه ارومیه حدود۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است که در صورت تخصیص و اجرایی شدن این طرحها، پساب فاضلابها به این دریاچه رهاسازی خواهد شد.
بهرهبرداری از پروژههای سختافزاری
در همین حال روز گذشته، «مجتبی ذوالجودی» معاون محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور در بازدید از طرحهای احیای دریاچه ارومیه گفت: سیاست دولت، نهایی کردن و به اتمام رسیدن طرحهای سختافزاری احیای دریاچه ارومیه است. او در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد: تلاش می شود طرحهای انتقال آب به این دریاچه که با هزینه ۶ هزار میلیارد تومان آغاز شده تا ۶ ماه آینده تکمیل شود و به بهرهبرداری برسد.
ذوالجودی طرحهای دولت را در سه محور تکمیل، اصلاح و بهرهبرداری از پروژههای سختافزاری اعلام کرد و گفت: از جمله این طرحها تأسیس سدها و کانالهایی است که آب را به سمت دریاچه هدایت کنند.
معاون محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور ادامه داد: با تکمیل سد کانیسیب که قرار است آب حوضه زاب را به دریاچه منتقل کند ۶۲۳ میلیون مترمکعب آب به دریاچه خواهد رسید؛ همچنین با تکمیل سد سیلوه حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه میشود.
به گفته او، تصفیه و هدایت آب فاضلاب استانهای آذربایجان شرقی و غربی با ۹۰ میلیون مترمکعب حجم از دیگر طرحهای در دست اجراست که طی ۶ ماه آینده تکمیل میشود.
معاون محیط زیست دریایی خاطرنشان کرد: در موضوع نرمافزاری، مشارکت دادن مردم حوضه دریاچه ارومیه و مدیریت منابع آبی و افزایش بهرهوری کشاورزی و بررسی و آسیبشناسی برنامههای دولت قبلی از برنامههای دیگر دولت برای احیای این دریاچه است.
شایان ذکر است، خشکی دریاچه ارومیه که میزان آب آن در اواسط دهه 1370 به ۱۴ میلیارد مترمکعب میرسید، از اوایل دهه ۱۳۸۰ آغاز شد و با تداوم خشکسالیها، احداث بیش از ۷۰ سد در حوضه آبریز، توسعه باغات و برداشت بیش از حد مجاز آبهای زیرزمینی تشدید شد؛ با روی کار آمدن دولت یازدهم، ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد که اجرای بندهای آن در راستای احیای دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان هزینه داشت، اما آن طور که باید موفق نبود. حال کارشناسان درباره تهدید طوفانهای نمکی دریاچه ارومیه برای زندگی ۱۵ میلیون نفر از اجتماعات پیرامونی آن هشدار میدهند، البته طبق نظر آنان خوشبختانه بلورهای نمکی سطح دریاچه هنوز نشکستهاند و اقدامات حفاظتی دقیق و فراگیر میتواند از بروز هر گونه طوفان نمکی در منطقه جلوگیری کند.