7 نشانه که می گوید به خودتان سخت می گیرید
اگر این نشانه ها را دارید یعنی به خودتان سخت می گیرید
دنیای قلم -به خودتان آستانه‌ای برای اشتباه کردن بدهید تا قدری از سختگیری‌ای که نسبت به خودتان دارید را کم کنید و به‌اصطلاح بی‌خیال‌تر شوید. برای مثال، به خودتان بگویید اشتباهاتی در محدوده زیر ۵۰۰ هزار تومان یا بین ۵۰۰ تا ۱ میلیون را می‌توانم راحت به خودم ببخشم.
افرادی که بیش‌ازحد نسبت به خودشان سختگیر هستند، معمولاً خودانتقادی را چیز موجهی می‌دانند. به‌خصوص کمال‌طلب‌ها، نسبت به این قضیه آسیب‌پذیرتر هستند.
برای آنکه شدت خودانتقادی‌تان را بررسی کنید، در ادامه ۷ نوع خودانتقادیِ به‌شدت منفی را با شما درمیان می‌گذاریم که با توجه به آن‌ها می‌توانید شدتِ سختگیری نسبت به خودتان را تعیین کنید.
۱. روان‌ِ خودتان را به دلیلِ اشتباهی که پیامد‌های بسیار جزئی دارد آزار می‌دهید
اغلب اوقات اشتباهاتِ ما یا پیامد‌های بسیار کوچکی دارند یا اصلاً پیامدی ندارند. برای مثال، شما اغلب موقع خرید حواس‌تان به تاریخ انقضای محصول هست، اما یکبار که توجه نمی‌کنید، یک سطل بزرگ ماست می‌خرید که همین فردا تاریخ مصرفش منقضی می‌شود. یا همیشه در خرید میوه دقت می‌کنید، اما یکبار که حواس‌تان نیست همه میوه‌ها خراب از آب درمی‌آیند.
نکته: به خودتان آستانه‌ای برای اشتباه کردن بدهید تا قدری از سختگیری‌ای که نسبت به خودتان دارید را کم کنید و به‌اصطلاح بی‌خیال‌تر شوید. برای مثال، به خودتان بگویید اشتباهاتی در محدوده زیر ۵۰۰ هزار تومان یا بین ۵۰۰ تا ۱ میلیون را می‌توانم راحت به خودم ببخشم.
۲. بعد از اینکه خطای‌تان را جبران می‌کنید هم به سرزنش خودتان ادامه می‌دهید
امروز صبح در ای‌میلی اسم فرد مخاطب را اشتباه نوشتم. دو دقیقه بعد از ارسال ای‌میل متوجه اشتباهم شدم و به‌محضِ ارسال ای‌میل به او ای‌میل دیگری فرستادم و عذرخواهی کردم. اما بعد به سرزنش کردنِ خودم ادامه دادم، به‌خصوص به این علت که دو هفته پیش نیز چنین اشتباهی را در مورد فرد دیگری مرتکب شده بودم.
آن روز هر وقت یادم می‌آمد خودم را سرزنش می‌کردم که چه‌قدر کار زشت و نامحترمانه‌ای است که اسم کسی را اشتباه بنویسی. این درست است، اما من تمام سعی‌ام را برای درست کردنِ اشتباهم کرده بودم؛ بنابراین خودانتقادی باید همان‌جا پایان می‌یافت.
نکته: یاد بگیرید که وجدان یک کارویژه سالم دارد و آن این است که قرار است ما را تشویق کند خطاهای‌مان را درست کنیم و تلاش کنیم اشتباهات‌مان را تکرار نکنیم. بعد از آنکه خطای‌تان را درست می‌کنید، از آن عبور کنید.
۳. خودمراقبتی به نفع سایر الویت‌های‌تان از فهرستِ کار‌هایی که باید انجام دهید، حذف می‌شود
فکر کنید به یک تشک تازه نیاز دارید، زیرا تشکِ قدیمی دیگر راحت نیست. شش ماه است دنبال فرصتی هستید که یک تشک بخرید، اما مدام این کار را به نفعِ کار‌های دیگر به تعویق می‌اندازید. یک مثال از خودم این است که آخرین‌باری که ماساژ گرفتم سه سال قبل و زمانی بود که باردار بودم. از آن زمان با خودم می‌گویم به محضِ اینکه فلان کار و بهمان کار را انجام دادم، برای ماساژ وقت دارم. هربار اتفاق تازه‌ای میفتد که مرا مشغول می‌کند و من هرگز ماساژ نمی‌گیرم. این بدبختی نیست، اما سه سال زمانِ زیادی برای به تعویق انداختنِ کاری است که می‌تواند حالم را بهتر کند.
وقتی کار‌هایی که با سلامتی و تناسب اندام‌تان مرتب است را به تعویق می‌اندازید، حواس‌تان بیش‌تر باشد، زیرا این حوزه‌ها، حوزه‌های پرخطر زندگی هستند.
نکته: ممکن است به شکلی منطقی از خودتان در بعضی زمینه‌ها مراقبت کنید، اما از بعضی حوزه‌های دیگر زندگی‌تان غافل بمانید. حتماً به خودتان فرصت بدهید تا از پول، زمان و فضای ذهنی برای مراقبت از خودتان استفاده کنید.
۴. وقتی کسی با شما بد برخورد می‌کند، رفتار او را دستاویز قرار می‌دهید تا خودتان را سرزنش کنید
وقتی با فردی مشکلی دارید همیشه خودتان را مقصر می‌دانید؟ برای مثال: اگر یکی از هم‌تیمی‌ها کار را به موقع تحویل نمی‌دهد خودتان را مقصر می‌دانید؟
وقتی کسی با شما بد برخورد می‌کند با خودتان فکر می‌کنید که حق عصبانی شدن دارید یا نه؟ با خودتان فکر می‌کنید که شما مشکل دارید که مثلاً مطالبه‌تان زیاد است یا اعصاب‌خردکن هستید؟
وقتی کسی به درستی با شما ارتباط برقرار نمی‌کند، فکر می‌کنید تقصیر شماست که نمی‌توانید به او نزدیک شوید یا نمی‌توانید فضا را برای آنکه او بتواند به شما نزدیک شود مهیا کنید؟
آیا وقتی در موقعیتی نیاز دارید از خودتان دفاع کنید یا کلافه و عصبانی هستید این کار را می‌کنید؟ یا به خودتان شک می‌کنید و منصرف می‌شوید؟
نکته: بینِ فقدانِ مسئولیت‌پذیری و مسئولیت‌پذیری بیش از حد یک راه میانه را در نظر بگیرید. اگر درحالِ حاضر ۱۰۰ درصد مسئولیت اشتباهات را گردن می‌گیرید، ۵۰ درصد را قبول کنید و از بقیه عبور کنید. در هر موقعیتی از خودتان بپرسید: «منطقی‌ترین و مفیدترین میزانِ مسئولیتی که می‌توانم قبول کنم چقدر است؟» منظور این است که چه حد از مسئولیت‌پذیری شما بروز مجدد مشکل را کم می‌کند؟ شما بهرحال نمی‌توانید مسئولیت فرد مقابل در بروز مشکل را کاهش دهید.»
۵. همیشه سنگ تمام می‌گذارید
سنگ تمام گذاشتن ستایش‌برانگیز است، اما اینکه هر بار بخواهید چنین کاری بکنید جز خستگی و فرسودگی نصیبتان نمی‌شود. اگر همیشه با سنگ تمام گذاشتن خودتان را خسته می‌کنید، ممکن است پیامد‌های منفی در انتظارتان باشد. برای مثال، آنقدر مشغول حوزه‌های غیرمهم هستید که حوزه‌های مهم از نگاه‌تان مخفی می‌ماند.
نکته: این الگو می‌تواند ناشی از سندرومِ خودویرانگری باشد؛ یعنی وقتی شما می‌ترسید که اگر به حدِ افراطی وظیفه‌شناس نباشید، عیب‌های‌تان آشکار و زندگی‌تان تباه شود. راحت‌ترین راه برای شکستنِ این الگو آن است که در موردِ چیز‌های بی‌اهمیت و کوچک سنگ تمام نگذارید. هر زمانیکه سنگ تمام نمی‌گذارید و اتفاقی نمیافتد، این کار برای‌تان راحت‌تر می‌شود. به‌طو‌رمشابه، وقتی که سنگ تمام نمی‌گذارید و یک اشتباه کوچک رخ می‌دهد، می‌فهمید که می‌توانید از عهده درست کردنِ آن اشتباه بربیایید.
۶. حتی زمانیکه زندگی‌تان روی غلتک است احساس می‌کنید یک شکست‌خورده هستید
افرادی که خودسرزنش‌گریِ شدیدی دارند، به ابعادِ ناکافی و ناقصِ زندگی‌شان توجه می‌کنند. آن‌ها همۀ چیز‌های خوب را نادیده می‌گیرند.
نکته: از خودتان بپرسید که زندگی‌تان از نظر دیگران چگونه است. اگر دیگران فکر می‌کنند شما زندگی‌ِ منسجمی دارید، پس حداقل نشانه‌ای پیدا کنید که ذره‌ای به این حقیقت نزدیک باشد. اگر کاری را خیلی راحت انجام می‌دهید، آن را بدیهی و بی‌اهمیت در نظر نگیرید. برای مثال، حتی اگر صورت‌حسا‌ب‌ها را به موقع پرداخت می‌کنید، فکر نکنید که این چیز بی‌ارزش و بی‌اهمیتی است.
۷. خطا‌های احمقاله دیگران را منطقی و قابل‌درک می‌دانید، اما خطا‌های خودتان را احمقانه می‌دانید
همۀ ما کار‌های احمقانه می‌کنیم. برای مثال، مخلوط‌کن را بدونِ در روشن می‌کنیم و اسموتی به در و دیوار می‌پاشد. وقتی دیگران چنین خطایی مرتکب می‌شوند آن را منطقی می‌بینید؟ این‌جور حواس‌پرتی‌ها و خطا‌های از روی بی‌فکری راحت رخ می‌دهد. وقتی این خطا‌ها را می‌کنید، بی‌خیال می‌شوید یا تا جا دارد خودتان را سرزنش می‌کنید؟
نکته: وقتی این اتفاقات رخ می‌دهد از خودتان بپرسید که اگر دیگری چنین خطایی کرده بود چه به او می‌گفتید. همان چیزی که به دیگران می‌گویید، به خودتان بگویید.
_ کار‌های نسبتاً ساده و عملی برای کاهشِ خودانتقادی وجود دارد.
_ برای آنکه تشویق شوید و این استراتژی‌ها را امتحان کنید، باید بدانید چرا تا این اندازه خودانتقادی دارید و خودانتقادی چگونه به نفع‌تان است. اینکه کمتر به خودتان سخت بگیرید، فقط حال‌تان را بهتر نمی‌کند، بلکه به شما کمک می‌کند که تصمیم‌های بهتری بگیرید و وقت و انرژی عاطفی کم‌تری صرف کنید که در‌عوض باعث می‌شود مولدتر باشید.