مهمترین عوامل محیطی سرطان زا

دنیای قلم -تمامی سرطان‌ها نتیجه‌ پیدایش نقص یا جهش ژنتیکی در سیستم دی‌ان‌ی سلولی هستند. سلول‌های سرطانی رشد می‌کنند و با تشکیل تومور همچون ارتشی مخرب بدنِ فرد مبتلا را از پا درمی‌آورند.

 بعضی سرطان‌ها عامل ژنتیکی دارند و از این رو از کنترل ما خارج‌اند. با این حال بسیاری دیگر از سرطان‌ها از عوامل محیطی، نوع تغذیه یا مصرف برخی مواد خاص نشات می‌گیرند.

مطالعات پزشکی تاکنون ارتباطی معنادار بین برخی از مواد و ترکیبات با بروز سرطان‌ در بدن انسان‌ها را اثبات کرده که در این جا به تعدادی از متداول‌ترین آنها در زندگی امروزی اشاره کرده‌ایم:

شکر و غذاهای آماده و فرآوری شده

دانشمندان در حال حاضر می‌دانند که مصرف بیش از حد شکر نه تنها می‌تواند عامل دیابت باشد بلکه سلول‌ها را نیز تخریب می‌کند و ریسک سرطان را در فرد بالا می‌برد. مطالعات جدید نشان می‌دهند شکر عامل رشد توده‌های سرطانی است، چرا که این توده‌ها از شکر به عنوان تغذیه برای بزرگ شدن استفاده می‌کنند.

یوهان تولین، بیولوژیست مولکولی در دانشگاه لوون بلژیک می‌گوید: مصرف زیاد شکر چرخه بسته‌ای از تولید انرژی لازم برای رشد سلول‌های سرطانی را ایجاد می‌کند که بزرگ‌شدن توده‌ها در بدن را نتیجه می‌دهد.

همچنین غذاهای آماده و فرآوری شده هم از این نظر عامل خطرزا محسوب می‌شوند. هر غذایی که داخل پلاستیک پیچیده شده باشد، در مقیاس صنعتی تولید شود، تاریخ مصرف طولانی داشته باشد یا به صورت ساندویچی برای رفع سریع گرسنگی آماده شده باشد احتمال ابتلای فرد به سرطان را بالاتر می‌برد.

محققان فرانسوی به تازگی نشان داده‌اند میان افرادی که غذاهای آماده می‌خورند و کسانی که درگیر سرطان می‌شوند ارتباط وجود دارد.

چای داغ

نوشیدن مایعات خیلی داغ به اندازه‌ای که باعث سوختن زبان شود، از عوامل موثر در افزایش احتمال ابتلا به سرطان به شمار می‌رود. یک تحقیق نشان داده است افرادی که روزانه دو فنجان چای داغ می‌نوشند ۹۰ درصد بیشتر نسبت به کسانی که صبر می‌کنند تا چای‌شان سرد شود احتمال ابتلا به سرطان مری دارند.

دانشمندان با این حال ریسک احتمال ابتلا به سرطان را در این موارد زیاد نمی‌دانند اما توصیه می‌کنند که افراد قبل از نوشیدن مایعات داغ چند دقیقه صبر کنند.

دخانیات و سیگارهای الکترونیکی

هر چند شرکت‌های دخانیات برای سال‌ها کوشیده‌اند مضرات مصرف سیگار را کم نشان دهند، با این حال اکنون ثابت شده است که دود تنباکو شامل دستکم ۷۰ ماده‌ شیمیایی عامل سرطان است.

این خطر تنها مخصوص خود سیگاری‌ها نیست. مرکز کنترل و پیشگیری از امراض آمریکا (cdc) پیش‌تر اعلام کرده بود کسانی که در محل کار یا خانه در معرض دود سیگار هستند،۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر احتمال دارد که مبتلا به سرطان ریه شوند.

این در حالی است که سیگارهای الکترونیکی نیز دست کمی از سیگارهای معمولی ندارند. مطالعات اولیه جدید نشان می‌دهد احتمال بروز سرطان در مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیک بالاست چرا که این سیگارها باعث به وجود آمدن تورم در دهان و ریه می‌شوند.

تابش مستقیم آفتاب به پوست

طبق آمار بنیاد سرطان پوست، افرادی که قبل از سن ۳۵ سالگی از صندلی‌های آفتاب‌گیر کنار ساحل استفاده می‌کنند خطر ابتلای خود به بیماری سرطان پوست را تا ۷۵ درصد بالا می‌برند.

تحقیقات همچنین نشان داده است حضور مرتب در زیر نور مستقیم آفتاب برای بیش از ۱۵ دقیقه از عوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست است.

کار مداوم با مواد شیمیایی سرطان‌زا

کارگرانی که با آلومینیوم سر و کار دارند، نقاش‌های ساختمانی و حتی آرایشگرها نیز به دلیل سر و کار داشتن با مواد شیمیایی سرطان‌زا مستعد ابتلا به سرطان هستند.

شب‌ کاری

مرکز بین‌المللی مطالعه سرطان می‌گوید: کار شبانه احتمالا به دلیل برهم زدن نظم خواب بدن، ریسک ابتلا به سرطان را در فرد افزایش می‌دهد.

نوشیدن آب آلوده به آرسنیک

از آنجا که پوسته زمین حاوی ماده سمی آرسنیک است، بسیاری از آب‌های زیرزمینی به درجات کم یا زیاد آلوده به این ماده هستند.

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: ۱۴۰ میلیون نفر در ۵۰ کشور جهان آب حاوی آرسنیک می‌نوشند، امری که خطر ابتلا به سرطان را در افراد بالا می‌برد.

گوشت کبابی

این درست است که طبخ گوشت گوسفند، مرغ یا ماهی روی آتش مزه دلپذیری به آن‌ها می‌دهد، با این حال این روش پخت، خطراتی را نیز دربردارد.

بنابر اعلام نهاد ملی سرطان در آمریکا، زمانی که این گوشت‌ها روی زغال پخته می‌شوند، روغن و چربی خروجی از آن‌ها روی آتش می‌ریزد. تحقیقات نشان داده است که استنشاق دود و شعله حاصل از سوختن این روغن‌ها احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. دانشمندان اعتقاد ندارند که این مواد صددرصد عامل سرطان باشند اما می‌گویند آن‌ها دی‌ان‌ای را به نحوی تغییر می‌دهند که ریسک ابتلا به سرطان بالا رود.

الکل

یک تحقیق گسترده روی ۶۰۰ هزار مصرف‌کننده الکل در ۱۹ کشور دنیا تایید کرد که مصرف الکل با ابتلا به انواع سرطان‌های دستگاه گوارشی ارتباط دارد.

دود اگزوز

بنابر اعلام آژانس بین‌المللی مطالعات سرطان، در دود خروجی از اگزوز خودروها بیش از ۳۰ نوع ماده سرطان‌زا دیده می‌شود.

به گزارش یورونیوز، علاوه بر موارد بالا همچنین عوامل دیگری چون ماهی نمک سود (به دلیل میزان بالای نیترات و نیتریت و صدمه به بافت دی‌ان‌ای)، هات‌داگ، سوسیس‌ و گوشت‌های فرآوری شده (به دلیل نحوه تولید، نمک‌اندود یا دودی کردن)، آفت‌کش‌های مزارع (که کشاورزان برای زمین‌های زراعی استفاده می‌کنند)، گرد و خاک ذرات حاصل از برش چوب در کارگاه‌های نجاری (که باعث افزایش ابتلا به سرطان سینوس می‌شوند)، چاقی مفرط، قرص‌های ضدبارداری (که اگر برای طولانی مدت استفاده شوند ریسک سرطان پستان را افزایش می‌دهند) و آلودگی هوا (به دلیل استنشاق ذرات معلق سمی) از دیگر موارد سرطان زا هستند که در زندگی روزمره ممکن است با آن‌ها پیوسته سر و کار داشته باشیم.

رفتارهایی که خطر مرگ ناشی از سرطان را تشدید می‌کنند

همچنین داده‌های جدیدترین مطالعه در زمینه سرطان و عوامل شیوع آن که از سوی هفته نامه پزشکی "لنست" منتشر شده تایید می‌کند که می‌توان با کنترل برخی عوامل و رفتارهای معمول‌تر مانند حذف سیگار و الکل و نیز جلوگیری از افزایش شاخص توده بدنی، از مرگ‌های ناشی از سرطان پیشگیری کرد.

این مطالعه ۴۴.۴ درصد از مرگ و میرهای جهانی سرطان را در سال ۲۰۱۹ میلادی به گروهی از عوامل نسبت داد که شامل انتخاب های رفتاری بودند.

متخصصان در این مطالعه نیز ۳۴ عامل را در این زمینه شناسایی کردند که سیگار کشیدن، الکل و چاقی جزو اولین موارد بوده اند. سیگار به تنهایی عامل ۳۳.۹ درصد موارد ابتلا به سرطان بوده است.

این یافته ها بر اساس مطالعه ۱۰ میلیون نفری بوده که در سال ۲۰۱۹ بر اثر ۲۳ نوع مختلف سرطان جان خود را از دست دادند.

"کریستوفر موری"، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه گفت: سرطان همچنان یک چالش مهم بهداشت عمومی است که موارد ابتلا به آن در سراسر جهان در حال افزایش است.

داده های این مطالعه همچنین نشان داد که علل مرگ و میر ناشی از سرطان بر اساس مکان و شاخص جمعیتی-اجتماعی کشورهایی که بیماران در آن زندگی می کنند، متفاوت است.

در کشورهای کم درآمد، عواملی مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل به شدت بر نرخ امید به زندگی بیماران سرطانی تأثیر گذاشته است. همچنین در جنوب آسیا، خاورمیانه، شمال آفریقا و آفریقای سیاه، خطرات متابولیک نیز کاملاً تأثیرگذار بودند.

به گزارش دویچه وله، متخصصان این مطالعه اظهار کرده‌اند که می توان از تعداد قابل توجهی از مرگ‌های ناشی از سرطان در جهان از طریق کنترل عوامل رفتاری پیشگیری کرد.