دنیای قلم -در جریان اصلاح اقتصادی كه دولت به هر دلیل آن را آغاز كرده وكاری بسیاربزرگ با عوارض مختلف و بعضا غیر قابل پیش‌بینی است داشتن روابط خارجی گسترده و دوستانه ازضروریات بدون چون چرا است. تعریف جراحی اقتصادی معنایی مشخص در دانش اقتصاد دارد و خطیربودن آن بركسی پوشیده نیست.آیا ما با این همه مسائل پیرامونی و خصوصا در شرایط تحریمی می‌خواهیم تیغ جراحی بربدن بیماری كه آماده نیست بكشیم؟ اگر انواع فشارها وضرورت‌های حیات اقتصادی حاكمیت را به ضرورت این جراحی رهنمون كرده است لوازم آن باید ازپیش تامین می‌شد تا فشار اصلی متوجه مردم نباشد. فشارهایی كه حداقل طی چهارسال گذشته رو به افزایشند و با سرعت به اوج خود می‌رسند. ما با این همه مشكلات جای خود داریم، كم نبوده‌اند كشورهای بزرگ و كوچك، ضعیف و قوی كه با انتخاب زمان نادرست یك اقدام، افتضاحات بزرگ به بارآورده‌اند. اگر هیچ دلیلی وجود نداشت و هیچ ضرورت عینی برای اصلاح موقعیت كشوردرمناسبات جهانی نبود همین جراحی اقتصادی تغییر در بسیاری از سیاست‌ها خصوصا در روابط بین‌الملل را الزامی می‌كند.مگرآقایان اصولگرا نبودند كه برنوع و زمان و شرایط سهمیه‌بندی بنزین توسط دولت آقای روحانی حمله همه‌جانبه می‌كردند؟ اكنون چرا اقدامی بزرگ‌تر و پردامنه‌تر را درشرایطی واقعا نامناسب وزمانی پرابهام انتخاب كرده‌اند؟ بعید نیست طرف امریكایی به عوارض منفی اصلاح اقتصادی طمع كند و درمذاكرات مواضعی انعطاف‌ناپذیرتر ازگذشته بگیرد.باید به این نكته توجه داشت كه رهاشدن قیمت‌ها باسهمیه‌بندی بنزین تفاوت بسیار دارد. افزایش قیمت بنزین فورا ودر سراسركشور به صورتی كاملا مشخص خود را نشان می‌داد وبرای همین هم واكنش سریع اجتماعی به همراه داشت ولی اصلاح اقتصادی تصویری روشن برای مردم كوچه و بازار ندارد و هنوزخیلی‌ها نمی‌دانند كه دقیقا قراراست چه اتفاقی درعرصه معیشت‌ها رخ دهد.
ولی به زودی ابعاد ماجرا مشخص خواهد شد و آن زمان است كه واكنش اجتماعی آن خود را نشان می‌دهد.پیداست كه دولت برای انجام طرح مذكور حساب ویژه‌ای روی یارانه مستقیم كمك معیشتی وهمچنین تبلیغات صداوسیما بازكرده، امیدوار است كه از این طریق بازتاب‌های منفی موضوع را كاهش دهد ولی بعید است كه به زودی با یك جمع وتفریق ساده هرشهروندی دخل وخرج خود را بدتراز گذشته نبیند وبرخوردی ناصادقانه را احساس نكند.لذا بهتر ازتكیه صرف برافزایش یارانه‌های مستقیم وتبلیغات پرحجم و یك‌سویه كه احتمالا نتایج عكس می‌دهد، كم كردن سرعت طرح، تمهید قدرت اقتصادی دولت ازطریق امضاء برجام و ارایه بحث‌های كارشناسانه وجدی ازسوی مخالفان وموافقان برنامه مذكور در صدا و سیماست. هرچند این بحث‌های جدی درحضورمردم بایدحداقل ازهفته‌ها پیش آغاز و ذهنیت جامعه آماده می‌شد ولی بگذارید اقتصاددانان مخالف درتلویزیون حاضرشوند و عدد و رقم بدهند وموافقان ومجریان اگردلایل متقن دارند ارایه ومردم را توجیه كنند.ازاین طریق معایب ومحاسن این كار بزرگ مشخص می‌شود ودولت می‌تواند ازمجموع نظرات كارشناسی استفاده كند ومسوولان با چشمانی بازطرح را پیش ببرندوازهمه مهم‌ترمردم به‌جای اینكه درخیابان دردخویش را بازگویند سخن خود را ازطریق نخبگان درسیما بازتاب یافته ببینند.متاسفانه برای كاری به این بزرگی كه با نان شب مردم ارتباط مستقیم داردنشانه‌های روشنی از استواری و اتقان وهماهنگی‌های قبلی دیده نمی‌شود ولابد اگر جایی كم بیاورند بناست با بیل وكلنگ رفع ورجوع شود، چنانچه گفته شده است همیشه باید همه‌چیزمان به همه‌چیزمان بیاید! آیا این یك نقصان بزرگ نیست كه انواع شبكه‌های ماهواره‌ای پیرامون این طرح به بحث وبررسی بپردازند ولی صدا وسیما صرفا به تمجید از آن بپردازد و از هم‌اكنون موفقیت آن را اعلام كند !؟ آیا همین برخوردهای سطحی نیست كه زمینه را برای تحریك كردن مردم ازسوی رسانه‌های تشنج‌طلب آماده می‌كند؟ قطعا مردم ما به عنوان صاحبان اصلی كشور به آرامش وثبات واصلاح امور بیش ازهركس دیگری متعهد هستند. باید ازاین تعهد ومسوولیت‌شناسی استقبال كرد واعتراض‌شان را شنید. از سال‌ها پیش باید زمینه برای هرتجمع قانونی فراهم و به امری عادی و موثر تبدیل می‌شد.مگریك طرح اقتصادی، یا محدودیت اجتماعی جزو مقدسات هستند كه نشود به آنها انتقاد یا اعتراض كرد؟ مگرگرانی تنها در كشورما مورد اعتراض مردم است كه این همه حساسش می‌كنند؟ مواجهه صادقانه، محترمانه وكرامتمند با مردم مستقلا بسیاری از مشكلات ونابسامانی‌ها ومفسده‌ها را برطرف خواهدكردو برخلاف برخی تصورات عجیب اتفاقا با این حضورمنطقی وقانونی آبرو وعزت برای كشورفراهم می‌شود.
جعفر گلابی