چرا مردم محدودیت‌های‌کرونا را جدی نمی‌گیرند؟
یادداشت حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری را درباره محدودیت های کرونایی و مشکلات مربوط به آن بخوانید.
دنیای قلم -از ابتدایی که بحث اعمال محدودیت‌ها در خیز گرفتن موج اول کرونا مطرح شد و مشاغل را برحسب ضرورت طبقه بندی کردند، یک نهاد نظارتی قوی و واحد در دستگاه‌های دولتی، شهرها، محلات و مراکز آموزشی تعیین نشد تا بتواند بر فعالیت اصناف، مشاغل و شهروندان رسیدگی کند. دولت تنها بر ارائه یک دستورالعمل از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا اکتفا کرد؛ درحالی‌که هیچ جای دنیا بحران را صرفا با ارائه یک برنامه کنترل نمی‌کنند چون جامعه تابع خط مشی‌ها و قوانین است و اگر جایی حس کند فضا برایش مبهم و نامفهوم است کار خودش را پیش می‌گیرد.
روز گذشته علاوه بر اصنافی که تخلف کرده و فعالیت اقتصادی و تجاری خود را در نخستین روز محدودیت‌ها در موج چهارم کرونا ازسر گرفتند، نهادهای عمومی و دولتی مانند سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها نیز با تعداد بالای کارمندان هفته خود را آغاز کردند و گزارش‌های میدانی نشان داد که مدیران دولتی قید دورکاری را چندان جدی نگرفتند؛ این در حالی است که بحران کرونا بسیار جدی است و بیمارستان‌های کشور مملو از بیماران کرونایی است که امکان بستری‌شدن ندارند و وزارت بهداشت در اطلاعیه‌های مکرر خود بر این موضوع تأکید دارد.
علت بی‌توجهی به محدودیت ها
علت بی‌توجهی در اعمال محدودیت‌ها از سوی اصناف مشخص است؛ تحریم‌ها، تورم شدید، رکود کسب‌وکارها، مشکلات معیشتی و اجاره بهای بالا باعث شده که بسیاری از کسبه نتوانند یا نخواهند که تن به دستورالعمل‌ها بدهند. اینجاست که لزوم مدیریت بحران همیشگی و مستمر در کشور مشخص می‌شود. اگر دولت منابع مالی کافی و مدیریت کارآمد اقتصادی داشت، می‌توانست به‌صورت سیستماتیک از منابعی که از طریق مالیات همین اصناف تامین شده بود، آنها را در این شرایط حمایت کند؛ بدین‌ترتیب شاهد سرپیچی آنها در این شرایط نبود و می‌توانست روی همکاری آنها حساب جدی باز کند.
فراموشی مسئولیت‌های اجتماعی
در این میان برخی عنوان می‌کنند که در کنار مسئولیت‌های دولت در کنترل بحران‌ها، شهروندان نیز مسئولیت‌های اجتماعی دارند که در کرونا فراموش شده است. باید بگویم که مسئولیت اجتماعی وقتی معنا پیدا می‌کند که چارچوب سیاست کلان کشور مشخص باشد و شهروندان بدانند که در کدام نقطه ایستاده‌اند و دولت در کدام نقطه قرار دارد. وقتی آنها ببینند که دولت به وظایف ذاتی خود عمل می‌کند آنها نیز به‌صورت خودکار مسئولیت‌های خود را دنبال می‌کنند. همچنین میزان اعتماد عمومی در پذیریش مسئولیت اجتماعی نقش بسزایی دارد. در شرایط عادی کاهش اعتماد عمومی چندان خودش را نشان نمی‌داد، اما در بحران کرونا ضربه‌های جدی‌ای را به سیستم مدیریت دولت زد و بحران‌های شدیدی مانند اوج گرفتن کرونا در نوروز را‌آفرید.
در مجموع دولت باید در بحث اعمال محدودیت‌ها، اراده خودش را تحمیل می‌کرد و برای حفظ جان مردم اقتدارش را نشان می‌داد. فراموش نکنیم که دولت‌ها در ایران بسیار قدرتمند هستند چون گستره فعالیت آنها وسیع است و بخش خصوصی چندان رمق و توانی در مقابل اراده آنها ندارد؛ بنابراین برداشت من این است که در ایجاد انضباط اجتماعی در دوره کرونا دولت نخواست که از این قدرت و برتری استفاده کند؛ گرچه هنوز هم دیر نیست و می‌توان این اراده را در اعمال محدودیت‌های جدید نشان داد.
منبع: همشهری