نقدی بر سریال حورا و موضوع کودکان گمشده

دنیای قلم -سریال «حورا» به کارگردانی رضا کمالی که هم اکنون از شبکه سه در حال پخش است، سوژه‌ای تکراری و کلیشه‌ای را روایت می‌کند که تا به حال در سریال‌های مختلف به آن پرداخته شده است، فرزندی که متوجه می‌شود والدین واقعی‌اش افراد دیگری هستند یا والدینی که متوجه می‌شوند فرزند واقعی‌شان گم شده است! این قصه پیش از «حورا» در یک سال گذشته، در چهار سریال دیگر مانند «دخترم نرگس»، «پرگار»، «بیگانه‌ای با من است» و «باخانمان» هم دستمایه روایت قصه قرار گرفته بود. علاوه بر این‌ها، دو سریال «از سرنوشت 3» و «بچه مهندس 3» هم با محوریت بچه‌های بی‌سرپرستی که در پرورشگاه بزرگ شده‌اند، ساخته و پخش شده‌اند. هرچند که هرکدام از سریال‌ها سعی کرده‌اند از زاویه خاصی این قصه را روایت کنند، اما در نهایت باز هم چندان موفق نشدند روایت تازه‌ای از چنین سوژه‌ای داشته باشند و در دام کلیشه و تکرار افتادند.

پرگار

سریال «پرگار» به کارگردانی شهرام شاه‌‌حسینی که سال 97 جلوی دوربین رفته بود، اوایل خرداد سال گذشته از شبکه یک پخش شد. محور قصه این مجموعه همان سوژه تکراری جست وجو برای پیدا کردن فرزند گمشده و فاش شدن این راز بود، منتهی با تمرکز روی والدین فرزند گمشده روایت می‌شد. زنی به نام «محبوبه» با بازی مرجانه گلچین، پس از سال‌ها دوری از فرزندش به ایران بازمی‌گردد و سراغ همسر سابقش می‌رود تا دختری که سال‌ها قبل رها کرده بود، پیدا کند و موفق می‌شود. تلاش او برای پیدا کردن فرزندش، باعث می‌شود خانواده‌ای که او را به سرپرستی گرفته بودند دچار مشکلات و نگرانی‌هایی شوند، اما در انتها «محبوبه» تصمیم می‌گیرد این راز را فاش نکند. شاید بتوان گفت تصمیم این کاراکتر و فاش نشدن این راز نزد دخترش، وجه تفاوت «پرگار» با نمونه‌های مشابه باشد، اما این تفاوت نمی‌تواند به اندازه کافی برای مخاطب جذاب باشد.

دخترم نرگس

تقریبا یک ماه پس از پخش سریال «پرگار»، شبکه یک مجموعه دیگری به نام «دخترم نرگس» ساخته باقر پیران را روی آنتن برد که این سریال هم ماجرای دختر جوانی را روایت می‌کرد که در زمان جنگ تحمیلی، خانواده واقعی خود را گم می‌کند و با فرزند خانواده دیگری جا به جا می‌شود. «نرگس» و والدینش طی یک آزمایش ژنتیک به صورت اتفاقی از این موضوع باخبر می‌شوند. در این سریال هم مانند نمونه‌های مشابه، «نرگس» تصمیم می‌گیرد دنبال خانواده اصلی خود بگردد و پدرش را پیدا می‌کند. برخلاف «پرگار» که قصه اصلی آن درباره پیدا شدن فرزند گمشده بود، در «دخترم نرگس» قصه با تمرکز بر اعضای خانواده «نرگس» و مسائل  و مشکلات آن‌ها و ماجرای کشف هویت واقعی «نرگس» به صورت موازی با دیگر ماجراها روایت می‌شد.

بیگانه‌ای با من است

سریال «بیگانه‌ای با من است» به کارگردانی احمد امینی و آرش معیریان، یکی دیگر از سریال‌هایی است که قصه تکراری جا به جایی فرزندان دو خانواده را روایت می‌کرد و پرداختی بسیار کلیشه‌ای داشت. زن فقیر و تنهایی به نام «نسا» با بازی شبنم قلی‌خانی تصمیم می‌گیرد خود و فرزندش را به جای عروس و نوه خانواده ثروتمندی به نام  «شهرابی» جا بزند و با هویت جعلی زندگی کند. سریال «بیگانه‌ای با من است» این قصه تکراری را با اتفاقات غیرمنطقی و عجیب از کودکی تا جوانی فرزند «نسا» به تصویر کشید. قصه این سریال طبق همان الگوی کلیشه‌ای نمونه‌های مشابه پیش رفت. سروکله نوه واقعی خانواده «شهرابی» به صورت اتفاقی پیدا شد و رابطه عاشقانه‌ او و نوه جعلی خانواده، باعث شد این راز پنهان نماند.

باخانمان

در میان سریال‌هایی که نام بردیم، مجموعه «باخانمان» سریال موفق‌تری است که نسبت به چهار مجموعه دیگر، نگاه متفاوت‌تری هم به این قصه تکراری دارد. در این سریال از همان قسمت‌های ابتدایی مشخص شد که «مسعود» فرزند واقعی خانواده ثروتمند خود نیست و پدر و مادر اصلی او افراد دیگری هستند. جست‌وجوی «مسعود» و پیدا شدن خانواده واقعی او نیز چندان طول نکشید و بخش مهم قصه مربوط به زندگی جدید این شخصیت با خانواده اصلی خود با وجود تفاوت‌های فرهنگی و اخلاقی فراوان و پیدا کردن سه فرزند گمشده دیگر بود. علاوه بر این، ژانر سریال «باخانمان» کمدی بود و همین موضوع باعث می‌شد سریال برای مخاطب شیرین و جذاب باشد.

حورا

سریال حورا نیز پنجمین مجموعه‌ای است که این قصه تکراری و کلیشه‌ای را روایت می‌کند. «حورا» با بازی فاطمه گودرزی، فرزندش «علیرضا» را از راز هویتش باخبر می‌کند و به او می‌گوید مادر واقعی‌اش نیست. مانند بیشتر نمونه‌های مشابه، «علیرضا» از این موضوع که چرا زودتر این حقیقت را به او نگفته‌اند، شاکی می‌شود و تصمیم می‌گیرد از خانواده فعلی خود دوری کند. علاقه «علیرضا» به دخترعموی خود و رابطه‌ای که او را به خانواده غیرواقعی‌اش پیوند می‌زند یکی دیگر از کلیشه‌های سریال «حورا» است. در این مجموعه هم مانند «باخانمان»، پدر اصلی «علیرضا» او را بدون اطلاع همسرش به خانواده‌ای فروخته است و خانواده واقعی او با مشکلات مالی درگیر هستند.

ملکه گدایان

علاوه بر پنج سریال تلویزیونی که گفته شد، این روزها سریال «ملکه گدایان» نیز که در نمایش خانگی منتشر می‌شود، به شخصیتی به نام «البرز» می‌پردازد که پس از سال‌ها متوجه می‌شود فرزند واقعی خانواده خود نیست و تصمیم می‌گیرد هویت واقعی خود را پیدا کند. هرچند که این مجموعه در نمایش خانگی منتشر می‌شود و تلویزیون در سریال‌های مختلف بیشتر سراغ چنین قصه‌ای رفته است، اما اگر این سریال را بگذارید کنار پنج سریال تلویزیونی دیگری که در طول یک سال گذشته با فاصله نه چندان طولانی از یکدیگر پخش شده‌اند ،هرکدام از نگاه کاراکتر خاصی این قصه تکراری را روایت کرده‌اند.

منبع: خراسان