شیوع همزمان كووید، آنفلوآنزا و سرماخوردگی ماسك بزنید

دنیای قلم - دکتر حمید عمادی كوچك: مردم همچنان به انواعی از كووید مبتلا می‌شوند كه اگرچه كشنده نیست اما خیلی مسری است. امسال به دلیل كم‌توجهی مردم به استفاده از ماسك تنفسی، احتمالا آنفلوآنزا شیوع بالایی خواهد داشت چون طی دو سال گذشته به دلیل اپیدمی كووید، نكات بهداشتی ازجمله زدن ماسك رعایت می‌شد ولی امسال، هم میزان توجه مردم به استفاده از ماسك تنفسی كاهش داشته و هم با سرد شدن هوا در فصل پاییز، ازدحام در فضاهای عمومی با در و پنجره‌های بسته موجب گسترش قطرك‌های تنفسی حاوی ویروس‌های احتمالی و درنهایت عاملی مهم در شیوع بیماری شایع فصل، آنفلوآنزا و اصطلاحا سرماخوردگی است. البته وزارت بهداشت بر تزریق واكسن آنفلوآنزا تاكید دارد و واكسن آنفلوآنزای فصلی در آستانه شروع فصل سرما در نیمكره شمالی، اواخر شهریور برابر با اواخر سپتامبر در داروخانه‌ها توزیع می‌شود. امسال هم واكسن آنفلوآنزای تولید داخل موسوم به فلوگارد كه واكسن با فناوری نوتركیب است را در برنامه واكسیناسیون داریم..

هر سال دو واكسن فرانسوی و هلندی در كشور وجود داشت ولی امسال واكسن ایرانی آنفلوآنزای فصلی هم دراختیار هموطنان قرار گرفته است. همیشه با كمبود واردات واكسن در كشور مواجه بودیم و تقریبا اواسط مهر ماه واكسن آنفلوآنزا، نایاب می‌شد ولی امسال با تولید واكسن آنفلوآنزای نوتركیب ایرانی به احتمال زیاد این مشكل پیش نخواهد آمد به خصوص كه امسال به خاطر بحث رقابت، شركت‌های خارجی حجم بیشتری از واكسن وارد كشور كردند و بعید است كه با كمبود واكسن در آبان مواجه شویم. توصیه می‌شود همه كودكان تا سالمندان به خصوص افراد بالای 65 سال واكسن آنفلوآنزا بزنند ولی برخی افراد مانند زنان باردار، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماران تنفسی، بیماران قلبی، بیماران ریوی، بیماران كبدی و كلیوی، افرادی كه شیمی درمانی می‌شوند یا داروهایی مصرف می‌كنند كه سیستم ایمنی آنان را تضعیف می‌كند، كودكان و افراد چاق، در اولویت بالاتر قرار دارند و باید حتما واكسن تزریق كنند چون اگر مبتلا به آنفلوآنزا بشوند احتمال مرگ آنان زیاد است پس باید برای پیشگیری حتما واكسن تزریق كنند. نكته‌ای در مورد واكسن آنفلوآنزا لازم به ذكر است كه جهت تولید واكسن‌های خارجی وارداتی از پروتئین تخم‌مرغ برای تكثیر ویروس استفاده می‌شود. به عبارت دیگر واكسن‌های وارداتی بر پایه تخم‌مرغ ساخته شده‌اند اما واكسن آنفلوآنزای ایرانی با فناوری نوتركیب ساخته شده و بخش‌هایی از سطح ویروس به واسطه فناوری نوین تولید شده است. واكسن‌های نوتركیب اثربخشی و ایمنی‌زایی بیشتری دارند، چون میزان آنتی‌ژن موجود در واكسن سه برابر است؛ واكسن‌های نوتركیب برای افرادی مانند سالمندان كه پاسخ ایمنی‌زایی كمتری نسبت به واكسن‌های با فناوری قدیمی داشته‌اند توصیه می‌شود و به همین خاطر بهتر است افراد سالمند و بالای 65 سال از واكسن نوتركیب تولید داخل استفاده كنند، چون اثربخشی بیشتری دارد. البته واكسن فلوگارد برای افراد بالای هجده سال توصیه شده اما واكسن‌های وارداتی برپایه تخم‌مرغ عوارض كمتری دارند و برای كودكان نیز توصیه می‌شود به شرطی كه نسبت به این واكسن حساسیت نداشته باشند. اوج اثربخشی واكسن آنفلوآنزا حدود دو ماه بعد از تزریق آن است و اوج شیوع آنفلوآنزا در تهران معمولا ماه‌های دی و بهمن است. پس اگر بخواهیم برای این زمان ایمن‌زایی كرده باشیم، بهتر است كه مهر ماه و اوایل آبان واكسن آنفلوآنزا تزریق كنیم. البته در كنار آنفلوآنزا و عفونت‌های تنفسی باید بدانیم كه اگرچه بیماری كووید از حالت شدید و كشنده خود به عارضه خفیف‌تری تبدیل شده و مانند گذشته موجب مرگ نمی‌شود اما به‌شدت مسری است و افراد را سریع درگیر می‌كند و در برخی افراد با علائم تنفسی، آبریزش بینی و گلودرد ولی در برخی دیگر به شكل علائم گوارشی خودنمایی می‌كند؛ به خصوص در منزل وقتی همه افراد یك‌باره در عرض مدت كوتاهی با این علائم روبه‌رو می‌شوند، یعنی به احتمال خیلی زیاد بیماری كووید گرفته‌اند درحالی كه بیماری آنفلوآنزا این‌طور سریع مسری نیست. اكنون با سه بیماری مواجه هستیم كه با شروع فصل سرما هر كدام از این بیماری‌ها قابلیت تبدیل به اپیدمی دارند؛ انواع كووید، آنفلوآنزا، انواع سرماخوردگی. پس باید توانایی افتراق داشته باشیم ولی آنچه مهم است باید ماسك زدن را جدی بگیریم و به شست‌وشوی دست‌ها اهمیت دهیم. رعایت اصول بهداشتی و استفاده از ماسك در محیط‌های شلوغ باید جدی باشد؛ اگر به هر یك از علائم این بیماری‌های ویروسی فصل مبتلا شدیم باید چند روزی در منزل استراحت كنیم چون بهترین درمان این بیماری‌ها استراحت در منزل است. اینكه در منزل بمانیم و استراحت كنیم دو حسن مهم دارد؛ یكی اینكه فرد زودتر بهبود می‌یابد و دیگر اینكه سایر افراد جامعه و اطرافیان را نیز مبتلا نمی‌كند؛ پس اگر رعایت نكنیم شاید با اپیدمی‌های وسیع و مرگ و میر در افرادی كه زمینه برخی بیماری‌های را دارند مواجه شویم.
فوق تخصص بیماری‌های عفونی و از اعضای كمیته كشوری كرونا