کنجکاوی جنسی کودکان را چطور پاسخ دهیم
کمدیهای پرفروش این روزها، بدون هیچ هشدار و طبقهبندی سنی، شوخیها و ارجاع های جنسی دارند که میتواند باعث کنجکاوی و سوالات در کودکان شود؛ واکنش اصولی چگونه باید باشد؟
دنیای قلم - یکی از نگرانیهای جدی هر پدر و مادری چگونگی روبهرو شدن با کنجکاویها و سوالات جنسی فرزندشان است. به رغم گستردگی و جریان باز اطلاعات در دنیای امروز، همچنان تعداد زیادی از والدین از برخورد و پاسخ دادن به کنجکاویهای جنسی کودکان شان واهمه دارند و گریزانند. برخلاف تجربیات کودکی ما، این روزها محرکها و اطلاعات مرتبط با مسائل جنسی بسیار در دسترس و فراوان است. اینترنت، فیلمها، ترانهها، کلیپهای کوتاه کمدی، فیلمهای سینمایی و بسیاری موارد دیگر حاوی مفاهیمی هستند که میتوانند برای کودکان ایجاد پرسش کنند؛ به تازگی هم کمدی پرفروش مساوی است با فیلمی که حتماً باید مستقیم و غیرمستقیم چند شوخی جنسی داشته باشد، آنهم بدون لحاظ کردن این نکته که در سینمای ما طبقهبندی سنی به شکل واقعی رعایت نمیشود و خانوادهها با کودکان به تماشای فیلمها می روند. اگر ما بهعنوان والدین منبع ایمن، مطمئن و در دسترسی برای کودکان نباشیم آنها بهراحتی راههای جایگزین را پیدا میکنند. در این بین، زمانیکه با سوالات کودکتان در زمینه مسائل جنسی روبهرو میشوید، چند نکته را به خاطر داشته باشید:
دستپاچه نشوید
یکی از رایجترین مشکلات والدین در این زمینه این است که قادر به مدیریت هیجاناتشان نیستند یا به زبان عامیانه دستپاچه میشوند. گاهی عصبانیت و برافروختگی جای دستپاچگی را میگیرد. به یاد داشته باشید که کنجکاوی در باره مسائل جنسی کاملا طبیعی است و هدف از طرح آن نوعی شیطنت نیست.
احساس شرم ندهید
یادتان باشد این که کودک شما در باره مسائلی کنجکاوی میکند، هیچ کار شرم آوری نیست و این را هم بدانید که کودک شما هیچ کدام از تجربیات و ادراک شما را در باره مسائل جنسی ندارد. برای این که قادر باشید به کودکتان احساس شرم ندهید، باید ابتدا تابو بودن این مسائل را برای خودتان حل کنید.
از دادن اطلاعاتغلط یا داستانسرایی بپرهیزید
یادتان باشد که ما در دنیای اطلاعات زندگی میکنیم و اطلاعات زرد و غلط بسیار در دسترس هستند. فرزند شما باید بتواند به عنوان یک منبع اطلاعاتی صحیح به شما تکیه کند. بنابراین از دادن هرگونه اطلاعات غلط، داستان سرایی یا دروغ به فرزندتان پرهیز کنید.
با موضوع بهصورت یک واقعیت و علم برخورد کنید
زمانی که کودک تان در باره مسائل جنسی از شما میپرسد، هیچ کدام از ادراکات شما را در این زمینه ندارد. بنابراین سعی کنید با آن به صورت یک موضوع علمی و واقعیت برخورد کنید. در علم هیچ موضوع خجالت آوری وجود ندارد و اگر شما نگاهی علمی به موضوع داشته باشید و به عنوان یک واقعیت زندگی به آن نگاه کنید، هیچ نکته خجالتآوری در آن پیدا نخواهید کرد.در این بین ذهن و درک کودک را هم در نظر بگیرید.
ابتدا اطلاعات کودکتان را ارزیابی کنید
قبل از این که بخواهید هر پاسخی به سوال فرزندتان بدهید، ابتدا اطلاعات او را با سوالاتی مثل «تو چی فکر میکنی؟» یا «نظر تو در این باره چیه؟» بسنجید. یادتان باشد در بسیاری از مواقع کودکتان ادراک بهکلی متفاوتی از آن چه شما فکر میکنید،در باره موضوع دارد.
بمباران اطلاعاتی نکنید
به یاد داشته باشید کودکان در سیر تحولی خود توانایی ادراک متفاوتی دارند. بعد از برآورد اطلاعات کودکتان، سعی کنید اطلاعاتی درست، بهدور از دروغ و متناسب با سن فرزندتان به او بدهید. مهم ترین نکته دادن اطلاعات صحیح بدون سرزنش و ایجاد احساس شرم است.
اگر نمیدانستید چه جوابی بدهید، فرصت بخواهید
گاهی ممکن است هرکدام از ما در شرایطی قرار بگیریم که ندانیم چه جوابی بدهیم یا جواب را بدانیم اما ندانیم چگونه جواب بدهیم؛ در این مواقع صادقانه به فرزندتان بگویید برای این که بتوانید پاسخ مناسبی به او بدهید نیاز به زمان دارید تا فکر کنید. آن گاه زمانی را برای پاسخ دادن به او مشخص کنید؛ مثل «فردا عصردوباره بپرس». تا آن زمان فرصت دارید دنبال جواب باشید، اما اجازه بدهید اگر همچنان برای کودکتان سوال بود به او پاسخ دهید. در واقع زمانی جواب را به او بدهید که دوباره سوال برایش پیش بیاید.
از یک متخصص کمک بگیرید
اگر نمیدانید چگونه جواب کنجکاویهای فرزندتان را بدهید، با یک متخصص مشورت کنید. تلاش کنید اطلاعاتتان را به روز نگه دارید، اطلاعات درست از منابع درست بدهید و در باره نوع پاسخدهی فکر کنید یا کمک بگیرید.
حواستان به منابع در دسترس فرزندتان باشد
مخاطبان این یادداشت بیشتر والدین نسل آلفا و شاید کمی نسل زد باشند. نسل آلفا، نسلی است که از ابتدا گوشی هوشمند و تبلت در زندگیشان بوده است. نسلی است که در پی همه گیری کرونا مدرسه را با فضای مجازی آغاز کرده وتجربیات زودهنگامتری در ارتباط با اینترنت و فضایمجازی نسبت به نسل قبلی دارد. برای این نسل یوتیوب بیش از هرچیزی منبع یادگیری است. نظارت بر محتواهای در دسترس آنان یکی از وظایف والدین است. برای دستیابی به این هدف میتوانید از متخصصان کمک بگیرید.
نکته پایانی
در پایان به یاد داشته باشیم هرچه رابطه دوستانهتر و منصفانهتری با فرزندان مان داشته باشیم، احتمال تاثیرگذاریمان بیشتر خواهد بود و راحتتر می توانیم از پس پاسخگویی به چنین سوالاتی و مدیریت کنجکاویهای فرزندمان بربیاییم.در ضمن اکران هر فیلمی در سینما به معنای مناسب بودن آن برای همه سنین نیست .
ریحانه نوذریان| کارشناسارشد روانشناسی و واقعیتدرمانگر