وعده‌های متورم
به نظر می‌رسد دولت دور وعده کاهش تورم را خط کشیده‌است
دنیای قلم - عباس عبدی : هرچه درباره تورم بنویسم كم است، نه فقط به این علت كه فشار مضاعفی را بر مردم وارد می‌كند كه قطعا این وجه تورم خیلی مهم است. همه كسانی كه مزد و حقوق‌بگیر هستند معنای تورم را با تمام وجود خود حس می‌كنند. بیكاران و بازنشستگان كه جای خود دارند. آنان كه دنبال سیاست‌گذاری برای افزایش فرزندآوری هستند و چپ و راست برای آن طرح و امتیاز تصویب می‌كنند، كافی است كه تورم را بنا به وعده‌ای كه داده‌اند پایین آورند و آن را تك‌رقمی كنند تا ببینند چقدر بر فرزندآوری افزوده خواهد شد و نیازی به این طرح‌های مشعشع و بی‌فایده نیست. بگذریم.
فارغ از تبعات فرهنگی و روانی و اخلاقی تورم كه پس از آثار اقتصادی آن به چشم می‌آید، تورم تبدیل به معیاری برای سنجش و راستی‌آزمایی توانایی و وعده‌های دولتمردان نیز شده است. در میان همه وعده‌هایی كه آقای رییسی دادند، نصف كردن و سپس تك‌رقمی كردن تورم برجسته‌ترین وعده بود كه اگر همین یكی انجام می‌شد، بقیه وعده‌ها را می‌توان زمان داد تا اجرا شود.
به همین علت چون این وعده انجام نشد، كوشش فراوانی می‌كنند تا با تفاسیر و محاسبات عجیب و غریب از تورم دوره روحانی، خلف وعده خود را توجیه كنند ولی جا نمی‌افتد كه نمی‌افتد. بنابراین به نظر می‌رسد كه اكنون دورِ این وعده را نیز مثل دو وعده مهم دیگر یعنی اشتغال و مسكن خط كشیده‌اند و به یك سنگر عقب‌تر رفته‌اند، زیرا می‌دانند كه تورم امسال حتی از سال گذشته نیز بیشتر می‌شود و احتمالا به ۴۵ درصد خواهد رسید به همین علت چند روز پیش آقای رییس‌جمهور با قاطعیتی عجیب اعلام كردند كه تورم حتما كاهشی خواهد شد. اینگونه وعده دادن غیر دقیق نیز ایراد اساسی دارد. كاهشی می‌شود یعنی چه؟ مگر تا حالا افزایشی بود؟ اگر بلی، چرا به آن اذعان نمی‌كردید؟ آیا همین رفتار كافی نیست كه اعتماد از میان برود؟ به علاوه كاهشی می‌شود یعنی تا كجا و تا كی و از كی؟
مثلا اگر یك ماه كم شود وعده محقق شده است؟ این نوع كاهش‌های مقطعی در طول همه سال‌ها رخ داده است. از اینها گذشته، بانك جهانی تورم سال آینده را ۴۴ درصد پیش‌بینی كرده است، در حالی كه پیش‌بینی آنها معمولا محافظه‌كارانه است، شما چگونه می‌گویید كاهشی خواهد شد؟ انتقاد اصلی به این وعده تعریف نشده جای دیگری است. مخاطبان سخنان دولت دو دسته هستند. گروه اول مردم و شهروندان عادی كه لزوما متخصص اقتصادی نیستند و درك علمی از اعداد و ارقام بودجه و سازوكار تامین منابع و پرداخت هزینه‌ها ندارند، آنان نیازمند وعده‌های سرراست و روشن هستند. ولی دسته دوم كه از یك جهت مهم‌ترند، كارشناسان اقتصادی هستند.
آنها نیازمند وعده نیستند، بلكه نیازمند تبیین هستند، یعنی دولت باید بگوید كه لایحه بودجه ۱۴۰۲ چرا تورم‌زا نیست، یا چرا تورم را كاهشی می‌كند؟ با آنان باید با زبان كارشناسی و جزییات اعداد و ارقام بودجه سخن گفت كه برای این منظور باید كارشناسان دولت و وزرای اقتصادی وارد میدان شوند. اگر از این زاویه به سال آینده نگاه كنیم از نظر كارشناسان، بودجه كنونی چنین وعده‌ای را محقق نمی‌كند و بعید است سال آینده حتی به اندازه امسال تورم داشته باشیم و احتمالا بیشتر است، هر چند رقم امسال نیز خیلی بالاست و تكرار تورم در چند سال پیاپی در این رقم ۴۰ تا ۴۵ درصد ویرانگر است. جهت اطلاع دولت محترم كه درصدد نیم و تك‌رقمی كردن تورم بود در ۲۵ اردیبهشت امسال در همین روزنامه و با توجه به نظرات كارشناسان نوشتم كه تورم امسال (۱۴۰۱) اگر از تورم ۱۴۰۰ بیشتر نباشد كمتر نیست و امروز دقیقا می‌بینیم كه در حال عبور كردن از تورم پارسال است.
بنابراین توصیه می‌شود كه وعده‌های كلی و غیر دقیق درباره هیچ موضوعی به ویژه تورم نباید داد. مردم را عصبانی می‌كند، به ویژه در سال آینده كه قرار است دستمزدها خیلی كمتر از میزان تورم سال جاری افزایش پیدا كند، یعنی مردم فقیرتر می‌شوند و تا پایان سال ۱۴۰۲ شاید بیش از ۴۰ درصد كاهش درآمد نسبت به آغاز به كار این دولت پیدا كنند. بعید می‌دانم كه بدون افزایش جدی در حقوق و دستمزدها در میانه سال آینده بتوانید بودجه را همانطور كه تصویب شده به پایان برسانید، پس در بیان وعده‌ها دقت كنید. این پیش‌بینی را هم در گوشه ذهن خود داشته باشید.