سران قوا و روز خبرنگار
یادداشت احمد زیدآبادی به مناسبت روزخبرنگار را بخوانید.
دنیای قلم -سران قوا به مناسبت روز خبرنگار پیام داده‌اند. اگر از توییت كوتاه رییس قوه مقننه كه «نظام مردم‌سالاری» را مستلزم «نقش‌آفرینی روزنامه‌نگاران» دانسته است، صرف‌نظر كنیم؛ محتوای پیام روسای دو قوه دیگر با مضمونی مشابه، جای تاملِ جدی دارد. در واقع روسای قوای مجریه و قضاییه پیام‌های خود را به گونه‌ای تنظیم كرده‌اند كه پنداری، روزنامه‌نگاری ابزاری در خدمت حكومت برای مقابله با مخالفان خارجی و بعضا داخلی آن است و وظیفه‌ای جز این برای روزنامه‌نگاری وجود ندارد. با همین نگاه، سید ابراهیم رییسی در پیام خود به مناسبت روز خبرنگار آورده است: «در روزگاری كه بدخواهان انقلاب اسلامی با تحریف و روایتگری مغرضانه به نبردی جدی و مستمر با حقیقت برخاسته‌اند، نقش اصحاب رسانه، در ایستادگی در برابر امواج تخریب، دروغ و فریب، بیش از همیشه مهم است.» آقای محسنی اژه‌ای نیز با مضمونی مشابه تاكید كرده است: «در عصر جنگ تركیبِ دشمنان حق و حقانیت علیه اسلام ناب و تلاش همه‌جانبه سلطه‌گران برای نفوذ فرهنگی در كشور، خبرنگاران و اصحاب رسانه می‌توانند در جبهه جهاد تبیین و روشنگری، فعالانه و حق‌طلبانه كنشگری كنند.» بدون تردید، این نوع تلقی‌ها از حرفه روزنامه‌نگاری، با فلسفه این حرفه سنخیتی ندارد. طبعا حكومت‌ها از ابزار رسانه در جهت توجیه و ترویج سیاست‌های خود یا مقابله با مخالفان و دشمنان‌شان بهره می‌برند...
اما روزنامه‌نگاری مستقل و حرفه‌ای به عنوان نهادی مدنی، اصولا برای كنترل سیطره بلامنازع حكومت، افشای سوءاستفاده از قدرت، تحقیق و تفحص در ساختارهای فسادزا یا در معرض فساد، نقد سیاست‌ها و تصمیمات دولتی و هشدار درباره پیامدهای آنها برای جامعه و كشور و نهایتا ایفای نقشی واسط برای انتقال مطالبات منطقی و عقلایی عموم مردم به قوای حاكم و پاسخ طلبیدن از آنها برای كمك صادقانه و بی‌طرفانه به كشف حقیقت و اجرای عدالت در مجموعه جامعه، پدید آمده است. روزنامه‌نگاری برای عمل به این دست از وظایف خود به فضایی كاملا امن و آزاد نیاز دارد و این امنیت و آزادی، صرفا در سایه حمایت كامل قانون از این حرفه قابل دستیابی است. از این رو در یك نظام مردم‌سالار نهادینه شده، هیچ ارگان و نهاد وابسته به حكومت، حق مانع‌تراشی و ایجاد مزاحمت در كار روزنامه‌نگاری مستقل و حرفه‌ای ندارد. روشن است كه در حوزه روزنامه‌نگاری نیز بعضا تخلفات و حتی جرایمی صورت می‌گیرد. برای اینكه حكومت‌ها این تخلفات را دستمایه محدود كردن دامنه آزادی و امنیت روزنامه‌نگاری قرار ندهند، در بسیاری از كشورها نهاد صنفی روزنامه‌نگاری، مسوولیت رسیدگی عادلانه و علنی و شفاف به این نوع جرایم و تخلفات را به عهده دارد و چون چنین نهادی برای اجرای عدالت از اعتبار خود مایه می‌گذارد، بنابراین در كشف حقیقت مسوولانه‌تر از نهادهای وابسته به حكومت عمل می‌كند. قاعدتا این سازوكارها به منظور فلج كردن دستگاه دولت در اجرای وظایف قانونی خود پدید نیامده است. این سازوكارها نتیجه قرن‌ها تجربه بشری برای كمك به حكمرانی بهتر و ارتقای سطح كمی و كیفی زندگی عموم مردم است. حكومت‌هایی كه به این سازوكارها بی‌اعتنایند یا نسبت به آنها موضع منفی و تخاصم‌آمیز دارند، در واقع با حكمرانی خوب و بهروزی و بهزیستی مردم خود مشكل دارند. خلاصه اینكه در پیام‌های روسای قوای مجریه و مقننه به مناسبت روز خبرنگار به این وجوه از وظایف حرفه روزنامه‌نگاری و ضرورت‌های قانونی آن، هیچ توجه و حتی اشاره‌ای نشده و در عوض از روزنامه‌نگاران درخواست شده است كه نقطه ثقل حرفه خود را متوجه كشورها و نیروهای آن سوی مرزها كنند. پنداری از نگاه آنان در داخل جامعه ایران، همه امور وفقِ قوانین عادلانه و برنامه‌های كارشناسانه و علمی و بدون از هرگونه سوءمدیریت، سوءاستفاده، بی‌لیاقتی، ناكارآمدی، بی‌انصافی، اجحاف و فساد پیش می‌رود و تنها مساله، «تحریف‌ها و روایت‌های مغرضانه بدخواهان انقلاب اسلامی» است كه روزنامه‌نگاری باید تمام نیروی خود را «به ایستادگی در برابر امواج آن» متمركز كند!
منبع: اعتماد