آیا سریال جیران دوباره پخش می شود

دنیای قلم -دست اندرکاران سریال «آهوی من مارال» اعلام کردند در صورت جبران خسارات وارده به مجموعه‌شان و به احترام بینندگان «جیران» حاضر به صلح و گذشت هستند.

۲۹ تیرماه اعلام شد پخش مجموعه «جیران» از فیلیمو متوقف شده است. در خبر رسمی رسانه قوه قضاییه آمده بود این حکم پس از بررسی‌های لازم، در راستای ماده ۲۹ قانون حمایت از مولفان و مصنفان و هنرمندان و در جهت حمایت از بزه دیده (شاکی خصوصی)، صادر شده است. براساس حکم صادره، ادامه پخش سریال با رعایت مالکیت ادبی ممکن خواهد‌ بود.

پس از این خبر، در خبرهای غیررسمی اعلام شد که این شکایت مربوط به همان شکایت دست اندرکاران سریال «آهوی من مارال» بوده است.

و اما عصر امروز ۵ مرداد ماه بیانیه‌ای از سوی دست اندرکاران «آهوی من مارال» منتشر شد، بدین شرح: «بنای مالکان فکری «آهوی من مارال» نه از روز نخست و نه حالا، وارد شدن به جنجال‌های رسانه‌ای نبوده و نیست، اما چه می‌شود کرد که وقتی فضا از گرد و غبار انباشته است،  چاره‌ای جز روشن کردن آتش نیست.

در پاسخ به جنجال گاه و بی‌گاه عوامل مجموعه «جیران» خود را مسئول دانستیم تا لااقل مانع انحراف افکار عمومی از مسیر حقیقت شویم.

این است پاسخ ما …

در چند روز گذشته، به موجب شکایت کیفری آقایان مهرداد غفارزاده و سعید خندق آبادی با موضوع و اتهام سرقت ادبی و نشر و پخش اثر ثبت شده متعلق به ایشان، توسط آقایان اسماعیل عفیفه، حسن فتحی و مدیران پلتفرم نمایش خانگی فیلیمو (شرکت صبا ایده)، شعبه ۹ بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه تهران دستور توقف پخش مجموعه «جیران» را صادر کرد.

متأسفانه، برخلاف انتظار عقل و خرد، و دقیقا مشابه آن‌چه پیش‌تر از عوامل مجموعه «جیران» دیده بودیم، عوامل این مجموعه با مصاحبه‌های هیجان‌زده و اظهارات خلاف واقع در خبرگزاری ها و فضای مجازی، به نشر و اشاعه اکاذیب علیه عوامل مجموعه «آهوی من مارال» و نیز مسئولان ساترا و حتی گاه نسبت به دادسرای فرهنگ و رسانه پرداختند و سعی کردند با تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی و تحریک مخاطبان «جیران»، حقیقت حکم صادر شده را کتمان کنند. بدیهی است تمامی این گفته‌ها مصداق بارز جرایم توهین، تهمت، افترا و نشر اکاذیب است و حق شکایت کیفری علیه آن محفوظ!

به رسم احترام و ادب، لازم دانستیم ضمن پوزش از دنبال‌کنندگان و بینندگان مجموعه «جیران» بابت توقف پخش آن، علی‌رغم میل باطنی تهیه کننده و کارگردان «آهوی من مارال»، توضیحاتی را  در پاسخ به اظهارات اخیر آقای اسماعیل عفیفه تهیه‌کننده «جیران»، اطلاعیه شرکت صبا ایده (فیلیمو) و هم‌چنین آقای احسان جوانمرد متذکر شویم.

۱- شکایت آقای مهرداد غفارزاده از عوامل «جیران» اولین بار در سال ۱۳۹۹ و در زمان صدور مجوز ساخت «جیران» صورت گرفت که در هیئت داوری انجمن صنفی شرکت‌ها و موسسات فیلمسازی ایران (آیفیک) به آن رسیدگی شد. این شکایت منجر به صدور حکم محکومیت آقای اسماعیل عفیفه به «حذف کردن شباهت‌ها از فیلم‌نامه و عدم پخش سریال جیران تا یک سال» شد. حکم صادره، بعد از صدور اجراییه از اجرای احکام مجتمع قضایی شهید صدر تهران قطعی و لازم‌الاجرا تلقی شد. هرچند عوامل «جیران» به کرات در فضای مجازی، به دروغ، اظهار کرده‌اند که رأی آیفیک به نفع ایشان بوده، در رأی صادره صراحتاً به عمل «زشت و خارج از عرف حرفه‌ای» آقای عفیفه اشاره شده است. عوامل «آهوی من مارال» پیش‌تر این رأی و اجراییه را منتشر کرده‌اند و در دسترس علاقمندان است.

۲-  در کمال تأسف و تعجب، اخیراً آقای عفیفه مدعی شده‌اند، ساترا مرجع رسیدگی به اختلافات و شکایت از «جیران» بوده، به شکایت رسیدگی کرده و حکم هم صادر نموده است. این اظهارات (…) نه تنها حقوقی نیست، بلکه اساسا عقلانی و منطقی هم نیست. حتی افراد بدون کمترین اطلاعات حقوقی هم می‌دانند که مرجع رسیدگی به شکایات، دادسراها و دادگاه‌های کیفری هستند. و البته در زمانی که عوامل «جیران» و فیلیمو مهیای پخش این مجموعه شده بودند، تیم حقوقی آهوی من مارال با ارسال اظهارنامه رسمی به فیلیمو درخواست کردند پوسترهای مربوط به شخصیت و داستان‌های مشابه و مسروقه را از سطح شهر و فضای مجازی جمع‌آوری و از پخش سریال با وجود قسمت‌های کپی‌برداری‌شده از «مارال» خودداری کنند. به دنبال همین درخواست از ساترا نیز، به عنوان متولی صدور مجوز پخش و مرجع اجرای رأی داوری، درخواست شد که بررسی کنند تا چنان‌چه شباهت‌ها حذف و حکم قبلی اجرا شده است، مجوز پخش «جیران» صادر شود. به این ترتیب  اساساً نه در ساترا شکایتی مطرح شده بود و نه در آن رسیدگی انجام  یا حکمی صادر شده است. بدیهی است خود مسئولان ساترا که می‌دانند مرجع رسیدگی به شکایات و صدور حکم نیستند، جهت رعایت شأن قانونی خود بهتر است در مورد اظهارات (….) آقای عفیفه اظهار نظر کنند.

۳- تهیه کننده «جیران» اظهار کرده‌اند که «یک ماه تأخیر در پخش قسمت اول سریال «جیران» ایجاد گردید که بخاطر شکایت بوده و پس از بررسی مفصل، حکم قاطع به عدم تشابه دو فیلمنامه «جیران» و «آهوی من مارال» از سوی ساترا صادر شده است». اولاً در همان تاریخ مسئولان وقت ساترا طی بیانیه‌ای علت تأخیر پخش جیران را بازبینی محتوا و اعمال ممیزی اعلام کردند و تصریح کردند که توقف به خاطر شکایت نیست. این اظهارنظر آقای عفیفه به طور ضمنی دادن نسبت دروغ‌گویی به مسئولان وقت ساتراست که عجیب است در این مورد سکوت کرده‌اند. دوماً به نظر می‌آید آقای تهیه‌کننده ملتفت مفاهیم ساده‌ای مثل حکم و مرجع صالح به رسیدگی و صدور حکم نیستند.

۳- آقای اسماعیل عفیفه به جلسه‌ی به اصطلاح کارشناسی، که در ساترا برگزار شد، اشاره نموده‌اند و تأکید دارند که «کارشناسی تخصصی و مفصلی صورت گرفت و اعلام کردند هیچ شباهتی وجود ندارد». اولاً در آن جلسه کارشناسان، ۸ قسمت از «جیران» را، در مدت حدود چهار ساعت، به زعم خودشان کارشناسی نمودند که آن هم، متأسفانه جهت‌دار و هدایت شده، مشخصا جانبدارانه و صرفا نمایشی بود. شیوه کارشناسی بی‌شباهت به کمدی‌های موقعیت نبود. از پیش، برگه‌هایی با سوالات تستی ۲ گزینه‌ای آماده شده بود و به‌اصطلاح کارشناسان باید به سوالات تستی آن پاسخ می‌دادند.

ثانیاً این (…) کارشناسان، بسته به بضاعت و معلوماتشان صرفا نظرات شخصی خودشان را داده‌اند، در صورتی‌که با ارجاع امر کارشناسی از سوی بازپرس محترم شعبه صادر‌کننده دستور توقف، به کارشناس رسمی دادگستری، کارشناس محترم طی یک ماه بررسی مفصل، گزارش کاملی مبنی بر وجود شباهت در فیلمنامه و محتوای ساخته شده «جیران» با طرح و فیلمنامه «مارال» ارائه کرده است و جزءبه جزء، به تک‌تک موارد مشابهی اشاره کرده است، که از ابتدا در طرح آقای احسان جوانمرد نبوده و از روی طرح آقای غفارزاده کپی‌برداری شده‌اند. هم‌چنین در گزارش‌های تکمیلی خود بعد از حضور در ساترا و تحقیق در مورد جلسه کارشناسی، که در جهت اجرای رأی داوری تشکیل شده بود، متوجه صوری و نمایشی بودن جلسه کارشناسی شده و اطلاعات لازم را به بازپرس محترم ارائه نموده‌اند. شایان ذکر است که از مسئولان وقت ساترا نیز به جهت صدور مجوز پخش «جیران» بدون رعایت حقوق مالکیت فکری و به علت عدم انجام صحیح وظایف شغلی، شکایتی در دیوان عدالت اداری به عمل آمده و موضوع با خواسته ابطال مجوز پخش «جیران» در حال رسیدگی است. ضمن این‌که در مقابل نظر کارشناس رسمی دادگستری که به شعبه بازپرسی تقدیم گردیده است، اشاره به نظر کارشناسی‌های دیگر قابل استناد نیست و آنها از درجه اعتبار ساقط هستند.

جالب‌تر آنکه آقای عفیفه مدعی است، ساترا باید از سریال «جیران» دفاع کند. عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد که مسئولان وقت ساترا که پس از اجرای جلسه کارشناسی صوری و صدور مجوز پخش «جیران»، از سمت خود عزل شده‌اند، به‌عکس باید در مقابل نظر کارشناس رسمی دادگستری پاسخگو باشند. بدیهی است این موضوع ارتباطی به مسئولان فعلی ساترا ندارد.

۴- فیلیمو نیز پس از صدور دستور توقف پخش جیران اطلاعیه‌ای صادر و اظهار نموده است که تا زمان حل اختلافات بین تهیه‌کنندگان و کارگردانان دو سریال، ادامه «جیران» پخش نخواهد شد. در واقع بیانیه فیلیمو موضوع را به گونه‌ای القاء می‌کند که گویی فیلیمو و مدیران این پلتفرم، نسبت به این شکایت شخص ثالث هستند و از بیرون درباره آن اظهار نظر می‌کنند، نه در مقام یکی از عناصر درگیر در پرونده. این در حالی است که فیلیمو نیز یکی از مشتکی‌علیه ها، و چه بسا متهم اصلی در وقوع این خلاف است و از ایشان نیز شکایت شده است. چراکه مسئولان فیلیمو علی‌رغم اطلاع از مسروقه بودن ایده فیلمنامه و با این‌که از ابتدا در جریان شکایت آقای غفارزاده و وجود رأی داوری بودند، برای ساخت سریال «جیران» سرمایه‌گذاری کردند و علی‌رغم این‌که مکرراً از طرق مختلف، تذکر داده شد که به فیلمنامه اصلی «جیران» مطابق با طرح اولیه آقای احسان جوانمرد پایبند باشند و محتوایی را تولید کنند که مجوز ساختش را گرفته اند‌، هیچ‌ گاه وقعی ننهادند و با اصرار به عمل زشت سرقت ادبی و صرفاً برای جذاب‌تر کردن داستان «جیران» که می‌بایست مطابق با واقعیت تاریخی ساخته می‌شد، از داستان «آهوی من مارال» استفاده غیرقانونی و غیرشرعی کردند. با پخش «جیران» توسط این پلتفرم بود که در واقع عنصر مادی جرم تکمیل و محقق شد. شایان ذکر است که در زمان شروع تبلیغات و نصب پوسترها و بنرها و پخش تیزرهای تبلیغاتی «جیران»، از سوی مجموعه حقوقی «مارال» اظهارنامه رسمی ارسال شده و تذکرات لازم برای حذف شباهت‌ها و عدم پخش «جیران» با محتوای سرقتی داده شده بود .

حال جناب آقای تهیه‌کننده جیران در واکنش به توقف پخش محصول خود و در جهت تشویش اذهان عمومی و تحریک مخاطبان جیران با تیتر خبری اظهار نموده‌اند که «چه کسی پاسخگوی حقوق مخاطب است؟» گویی که ایشان طلبکار هستند و لابد شخص ثالثی باید پاسخگوی رفتار مجرمانه سرقت ادبی ایشان باشد. قطع به یقین فیلیمو در این پرونده، (….) که با استفاده از فیلمنامه‌ای به سرقت رفته، محتوایی غیرقابل‌پخش تولید کرده و باید نه تنها مسئولیت خسارات وارده به عوامل مجموعه «آهوی من مارال»، که مسئولیت ضررهای مالی و معنوی مخاطبان «جیران» را هم بپذیرد و خسارت هر دو گروه را جبران کند. هم‌چنین آقایان اسماعیل عفیفه و حسن فتحی نیز (…) مسئول مستقیم خسارات و حقوق مخاطبان «جیران» هستند.

متأسفانه اظهارات خلاف واقع، غیرحقوقی و غیرحرفه‌ای عوامل جیران و مخصوصاً آقای تهیه‌کننده، نه تنها مصداق بارز عنوان نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی است، بلکه مستقیما اقدامات بازپرس محترم پرونده و کارشناس رسمی دادگستری و دستگاه قضایی را هم زیر سوال برده است.

۵- در پایان لازم است توصیه‌ای نیز از سر خیرخواهی به آقای احسان جوانمرد، یکی از نویسندگان «جیران» داشته باشیم، چراکه ادعاهای (…) و اظهارات ایشان در فضای مجازی، که برای چندمین بار هم تکرار شده است، از عناوین مجرمانه تعریف شده در قانون مجازات اسلامی است.

برای آخرین بار تذکر داده می‌شود که طرح اولیه ایشان برای «جیران»، مبتنی بر مستندات تاریخی بوده و فاقد روایات تخیلی و شخصیت‌های غیرواقعی است که با ایده‌پردازی آقای غفارزاده در طرح «آهوی من مارال» خلق شده‌اند. اگر عوامل «مارال» از آقای جوانمرد شکایت نکرده‌اند، صرفاً به این دلیل است که معتقد بودند آقای جوانمرد، بدواً سوء‌نیتی نداشته و تصور می‌کرده که آقای حسن فتحی ایده‌ای از سمت خود به طرح او الحاق می‌کند.  ولی اکنون، با توجه به این‌که بعد از مطلع شدن از اصل موضوع، در ایشان هم‌چنان بر همان پاشنه می‌چرخد و ایشان نیز در جهت مشارکت در جرم واقع شده قدم بر می‌دارند، حق شکایت کیفری از آقای احسان جوانمرد نیز، به عنوان شریک جرم در نگارش فیلمنامه و استفاده غیرمجاز از طرح آقای غفارزاده، محفوظ است. هم‌چنین اظهارات ایشان مصداق بارز توهین، تهمت، افترا و نشر اکاذیب در فضای مجازی به‌طور گسترده و تحریک مخاطبان و تشویش اذهان عمومی بوده، که در صورت تکرار قطعاً اقدامات قانونی و قضایی در جهت شکایت از ایشان نیز انجام خواهد شد.

۶-در آخر گفتنی است که ما همواره بر آن بوده‌ایم که مشکل به وجود آمده را، در فضای غیرقضایی و خیرخواهانه حل و فصل کنیم. حتی قبل از صدور دستور توقف پخش، مهلت ۱۰ روزه‌ای از سوی بازپرس محترم، به عوامل «جیران» داده شد تا در جهت صلح و سازش اقدام کنند، ولی متأسفانه عوامل «جیران» که الحق استاد مسلم فرصت‌سوزی هستند، به عمل (…) خود اصرار دارند. این رفتار ایشان است که عوامل «مارال» را وادار به شکایت کیفری نموده، که نتیجه آن توقف پخش سریال «جیران» و تضییع حقوق مخاطبان و بینندگان است. علی‌ای‌حال ما مسیر قانونی خود را تا آخر و صدور حکم محکومیت مجرمین طی می‌کنیم، ولی صرفا از سر احترام به بینندگان و دنبال‌کنندگان «جیران»، در صورت جبران خسارات وارده به مجموعه «مارال»، مثل گذشته حاضر به گذشت و صلح و سازش هستیم. این توپ حالا در زمین «جیران» و جیرانیان است تا نشان دهند برای مخاطبانشان ارزشی قائل هستند، یا به خاطر اندکی سود مالی بیشتر، حقوق آن را نادیده می‌گیرند.»