دلایل ابتلا به افسردگی فصلی و درمان آن

دنیای قلم -یک روانشناس گفت: افسردگی فصلی نوعی اختلال در خُلق‌وخوی فرد است که تقریباً شبیه همان افسردگی است، با این تفاوت که تنها در برخی فصول سال رخ می‌دهد و با تغییر فصل برطرف می‌شود.

لیلا میررضایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: افسردگی فصلی به‌طور معمول در اواخر پاییز و اوایل زمستان شروع می‌شود و با فرا رسیدن فصل بهار و تابستان از بین می‌رود. البته افسردگی فصلی در ماه‌های تابستانی نیز ممکن است رخ بدهد، اما شیوع آن کمتر از ماه‌های زمستانی است.

وی در رابطه با علائم و نشانه‌های افسردگی فصلی، عنوان کرد: این نوع افسردگی معمولاً به‌عنوان اختلالی جداگانه از انواع دیگر افسردگی در نظر گرفته نشده و مدلی از افسردگی است که در فصول خاصی عود می‌کند و در واقع الگویی تکرار شونده را نمایش می‌دهد.

میررضایی بیان کرد: برای تشخیص افسردگی فصلی، افراد باید حداقل به مدت دو سال نشانه‌های کامل افسردگی غیرفصلی را در فصل‌های خاصی در خود مشاهده کنند، به‌طوری که این نشانه‌ها فقط در آن فصول تکرار شوند.

این روانشناس در رابطه با علائم افسردگی غیرفصلی، عنوان کرد: بسیاری از ما نشانه‌های افسردگی را می‌شناسیم، البته هر تغییری در خلق‌وخو به‌عنوان افسردگی قلمداد نمی‌شود، اما به‌طور کلی نشانه‌هایی مانند احساس ناراحتی و بی‌حوصلگی، احساس ناامیدی یا بی‌ارزش بودن، کاهش انرژی جسمانی، از دست دادن اشتیاق نسبت به انجام کارهایی که قبلاً دوست داشته‌اند، نداشتن خواب راحت و... و. در افراد افسرده مشاهده می‌شوند.

وی با اشاره به نشانه‌های افسردگی فصلی در ماه‌های زمستانی، ادامه داد: اگر نشانه‌های افسردگی فصلی را با افسردگی غیرفصلی مقایسه کنید، می‌بینید که تقریباً همان نشانه‌ها در هر دو وجود دارند، افرادی که در ماه‌های زمستانی دچار افسردگی می‌شوند، اغلب نشانه‌هایی مانند کاهش انرژی بدن، زیاد خوابیدن، پرخوری، افزایش وزن، اشتیاق شدید به مصرف کربوهیدرات و کناره‌گیری از اجتماع دارند.

میررضایی در رابطه با نشانه‌های افسردگی فصلی در ماه‌های تابستانی که شیوع کمتری دارد، عنوان کرد: کاهش اشتها که با کاهش وزن همراه است، بی‌خوابی، آشفتگی، بی‌قراری، اضطراب و پریشانی و رفتار خشونت‌آمیز از علائم این نوع افسردگی در فصل تابستان است.

این روانشناس با اشاره به این‌که عواملی وجود دارد که خطر ابتلا به افسردگی فصلی را افزایش می‌دهد، عنوان کرد: یکی از این عوامل جنسیت است، به طوری که  زنان چهار برابر بیشتر از مردان دچار افسردگی فصلی می‌شوند.

وی ادامه داد: افرادی که در فاصله‌ی دورتری از خط استوا زندگی می‌کنند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به افسردگی فصلی هستند.

میررضایی با اشاره به این‌که افرادی که در خانواده‌شان سابقه‌ ابتلا به هر نوع افسردگی وجود دارد، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به افسردگی فصلی قرار دارند، بیان کرد: کسانی که به افسردگی یا اختلال دوقطبی مبتلا هستند، به‌راحتی در معرض افسردگی فصلی نیز قرار می‌گیرند. در این حالت، علائم افسردگی در فصول خاصی تشدید می‌شود.

این روانشناس با اشاره به این‌که دلایل افسردگی فصلی تقریباً ناشناخته است، عنوان کرد: افرادی که به افسردگی فصلی مبتلا هستند، ممکن است برای تنظیم سروتونین در بدن، که یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی مهم است که در تنظیم خلق‌وخوی فرد دخالت دارد، مشکل داشته باشند.

وی تصریح کرد: بدن افراد مبتلا به افسردگی فصلی ممکن است بیش‌از حد هورمون ملاتونین ملاتونین، که خواب را تنظیم می‌کند، ترشح کند و تولید آن در تاریکی افزایش می‌یابد، از آنجا که شب‌ها در زمستان طولانی‌تر هستند، ملاتونین بیشتری در بدن تولید می‌شود که به خواب‌آلودگی و بی‌حالی می‌انجامد، به همین دلیل است که معمولاً افراد مبتلا به افسردگی فصلی، خواب‌آلود و کسل هستند.

میررضایی تأکید کرد: برای درمان افسردگی فصلی چهار نوع درمان مهم شامل دارودرمانی، نوردرمانی، روان‌درمانی و مصرف مکمل ویتامین d داریم که این درمان‌ها ممکن است گاهی به تنهایی انجام شوند یا ترکیبی از آن‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.