تحلیل علی مطهری از مذاكرات پیش‌رو در وین
یادداشت علی مطهری درباره مذاکرات برجامی را بخوانید.
دنیای قلم -هشتم آذر ماه مذاكرات وین برای احیای برجام ادامه پیدا می‌كند. شرط توفیق در این مذاكرات، واقع‌بینی و توجه به شرایط موجود و قدرت و توان خود و طرف‌های مقابل است. فرق است بین آنچه اخلاقا باید رخ بدهد و آنچه در عالم واقع رخ می‌دهد. اگر اخلاق را معیار قرار دهیم اصلا مذاكره‌ای نباید صورت گیرد، زیرا یك طرف نقض پیمان كرده و طبیعی است كه باید برگردد به نقطه خروج از برجام، آنگاه ما نیز به همان نقطه بازگردیم. ولی مساله این است كه طرف مقابل زورگو و سلطه‌گر است و قدرت هم دارد، اقتصاد جهان در دست اوست و با یك فرمانش حتی كشورهای دوست ما از ترس تحریم با ما همكاری نمی‌كنند. با چنین طرف مذاكره‌ای چگونه باید رفتار كرد كه هم عزت خود را حفظ كنیم و هم منافع ملت تحصیل شود.
یك راه این است كه بگوییم حق با ماست و مقاومت می‌كنیم و لو بلغ ما بلغ. راه دیگر این است كه از عالم رویا بیرون بیاییم، تدبیر كنیم و مردم را در حد مقدور از شر تحریم‌ها نجات دهیم. اینكه بگوییم تمام تحریم‌ها حتی تحریم گروگان‌گیری و تحریم‌های حقوق بشری كه به تصویب كنگره امریكا رسیده است نیز باید برداشته شود البته ایده خوبی است ولی تا چه حد امكان‌پذیر و در حیطه اختیار دولت امریكاست. همچنین تضمین امریكا برای عدم تكرار خروج از برجام مستلزم تصویب برجام در سنای امریكاست كه اكثریت آن مخالف برجام هستند.
غرض اینكه احیای برجام نیز باید در حد مقدور باشد. مهم این است كه توافق برجام به نفع ایران بود و اگر جنگ قدرت در داخل ایران زمینه خروج ترامپ از آن را فراهم نمی‌كرد و مثلا شركت‌های امریكایی را از معامله با ایران محروم نمی‌كردیم می‌توانستیم از مواهب آن بیش از آنچه در دو سال اول باعث رونق اقتصادی كشور شد بهره‌مند شویم. برای اینكه دوباره برجام به آن سرنوشت دچار نشود اول باید تكلیف خودمان را روشن كنیم كه آیا مایل به اجرای آن هستیم یا با مواضع دوگانه آن را بین زمین و آسمان معلق نگه می‌داریم تا طرف امریكایی از آن خارج شود. اگر باز می‌خواهیم با برجام بازی كنیم بهتر است از آن خارج شویم. آقای باقری‌كنی مذاكره‌كننده اصلی ما گفته‌اند مذاكرات وین هسته‌ای نیست چون مساله هسته‌ای حل شده است. این جمله‌ای است كه آقای احمدی‌نژاد نیز بارها تكرار كرد كه مساله هسته‌ای حل شده و ایران اتمی شده است، ولی امروز می‌بینیم كه چگونه حل شده است.
قانون مجلس نیز دست و بال مذاكره‌كنندگان را بسته است مگر اینكه چون دولت و مجلس یكدست شده‌اند و آن قانون بیشتر برای ایجاد مانع برای دولت گذشته تصویب شد، مجلس روش «شتر دیدی ندیدی» را در پیش گیرد. اساسا ارسال برجام به مجلس برای تصویب یك اشتباه بود. برجام توافقی است بین دولت‌ها و هیچ‌یك از دولت‌های طرف مقابل نیز آن را برای تصویب به مجلس خود نفرستادند.
نكته دیگر این است كه بهتر است هیات ایرانی، مذاكره مستقیم با امریكا را در پیش گیرد. در سال‌های گذشته معلوم شد كه اروپا و چین و روسیه در این موضوع كاره‌ای نیستند و از امریكا حساب می‌برند. اتفاقا یكی از حرف‌های مخالفان دولت گذشته این بود كه چرا این‌قدر به اروپا امیدوار هستید. اكنون كه دولت در دست همان مخالفان است بهتر است اروپا را از واسطه‌گری كنار بگذارند.
به هر حال امیدواریم مقامات كشور شرایط جامعه را درك كنند و به گونه‌ای با دنیا رفتار نكنند كه اساس انقلاب اسلامی به خطر بیفتد. به تعبیر شهید آیت‌الله مطهری گاهی جامعه‌ها از افراط در یك حق به انحراف كشیده می‌شوند. امروز برای مردم ما روشن نیست كه این همه ریاضت اقتصادی را برای چه باید تحمل كنند و چه افق روشنی پیش روی آنهاست. باید به این وضعیت پایان دهیم و تنها راه آن همان‌طور كه آیت‌الله صافی گفتند، بهبود روابط‌مان با دنیاست.
منبع: اعتماد