چالش‌های پیش روی ایران، امریکا و 1+4 برای احیای برجام
همیشه موانعی بر سر راه احیای برجام وجود دارد مانند اسراییل که همواره مخالف احیای برجام است و از طرفی امریکا متحد اسراییل است. بایدن به دنبال مخالفت جدی با دولت اسراییل نیست و روابطی دوستانه با اسراییل دارد.
دنیای قلم -اراده سیاسی برای احیای برجام در ایران، ایالات متحده، چین، روسیه و تروییکای اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) وجود دارد اما به نظر می‌رسد که باگذشت قریب به سه سال از خروج ایالات متحده امریکا از برجام که منجر به بازگشت تحریم‌های گسترده علیه ایران شد و عکس‌العمل تهران به این نقض فاحش برجام با پایان دادن پلکانی به اجرای تعهدات هسته‌ای روند احیای این توافق را سخت کرده است. ایران، 1+4 و ایالات متحده روز هشتم آذرماه به پایتخت اتریش بازمی‌گردند تا مذاکرات متوقف شده در 5 ماه اخیر برای بازگشت همه اعضای اولیه برجام به این توافق را از سر بگیرند. مذاکراتی که روسیه، تروییکای اروپایی و ایالات متحده می‌گویند باید از نقطه متوقف شده آغاز شود اما علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران می‌گوید مهم نیست نقطه آغاز این مذاکرات کجا باشد، بلکه مهم نتیجه است که باید به لغو تحریم‌ها علیه ایران منتهی شود.
اسلاوین: هیچ «طرح بی» قابل قبولی وجود ندارد
همزمان با شمارش معکوس برای ازسرگیری مذاکرات در وین، تحلیلگران و کارشناسان این حوزه از چالش‌هایی سخن می‌گویند که می‌تواند روند پیش‌رو را تحت تاثیر قرار دهد. باربارا اسلاوین، روزنامه‌نگار امریکایی، تحلیلگر ارشد و رییس بخش ایران، شورای آتلانتیک در پاسخ به پرسش «خبرگزاری ایلنا» درباره چالش‌های پیش روی طرفین در وین می‌گوید: «با توجه به لفاظی‌های دو طرف، انتظارات من در مورد این نشست‌ها بسیار کم است. در حالی که ایران حق دارد از اقدامات دولت قبلی ایالات متحده شکایت کند، اما بدون تمایل به مصالحه در مورد اهداف حداکثری خود، به کاهش تحریم‌ها دست نخواهد یافت. جلسه اول مذاکرات وین احتمالا نتیجه زیاد ملموسی نخواهد داشت. امیدواریم که در آینده، ایران با مذاکرات بیشتر که واقع‌بینانه‌تر و مستلزم گفت‌وگوهای مستقیم با هیات امریکایی باشد، موافقت کند.»
باربارا اسلاوین درباره احتمال احیای برجام می‌گوید که به سختی می‌توان از قطعیت در این زمینه سخن گفت و شانس احیای توافق را ۵۰-۵۰ می‌داند.
اسلاوین در مورد موانع موجود بر سر راه احیای برجام گفت: «مذاکره‌کنندگان ایرانی خواستار امتیازاتی هستند که هیچ دولت امریکایی نمی‌تواند ارایه دهد. برجام یک توافق سیاسی بود که شامل چشم‌پوشی کاخ سفید از برخی تحریم‌ها علیه ایران می‌شد، مشروط بر اینکه ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند و اجازه نظارت سرزده را بدهد. دولت بایدن نمی‌تواند قول دهد که دولت آینده دیگر از این توافق کنار نخواهد رفت، فقط همان‌طور که راب مالی در این باره گفت، این دولت دوباره به دلایل دروغین این توافق را ترک نخواهد کرد. همچنین برخی تحریم‌ها علیه ایران به دلیل فعالیت‌های غیرهسته‌ای مانند ادعای نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم مشمول برجام نمی‌شوند و باقی خواهند ماند. از طرف ایالات متحده، عزم برای بازگشت به برجام وجود دارد در صورتی که ایران هم مجددا به پایبندی خود ادامه دهد، دولت بایدن می‌داند که هیچ «طرح بی» قابل قبولی وجود ندارد و تنها دیپلماسی و رفع تحریم‌ها می‌تواند منجر به کنترل فعالیت‌های هسته‌ای ایران شود و تنها راه برای حل موضوع ایران، دیپلماسی است.»
شاید برجام به زودی احیا نشود
«خبرگزاری ایلنا» از جان تیرمن مدیر اجرایی و پژوهشی مرکز مطالعات بین‌المللی دانشگاه ام‌آی‌تی امریکا نیز درباره چشم‌انداز مذاکرات وین سوال کرده است. تیرمن با اشاره به اینکه عزم جدی برای احیای برجام وجود دارد، گفت: ایران انگیزه بسیار قوی برای پیروی از برجام و احیای برجام دارد؛ چراکه خواهان لغو سریع بسیاری از تحریم‌هایی که اعمال شده، است. من تصور می‌کنم که توافق به شکلی دوباره وجود خواهد داشت ولی ممکن است به زودی توافق احیا نشود.
مدیر اجرایی و پژوهشی مرکز مطالعات بین‌المللی دانشگاه ام‌آی‌تی امریکا در ادامه به چالش‌های پیش روی احیای برجام اشاره کرده و می‌گوید: «همیشه موانعی بر سر راه احیای برجام وجود دارد مانند اسراییل که همواره مخالف احیای برجام است و از طرفی امریکا متحد اسراییل است. بایدن به دنبال مخالفت جدی با دولت اسراییل نیست و روابطی دوستانه با اسراییل دارد.»
جان تیرمن نیز مانند باربارا اسلاوین از اراده سیاسی در همه طرف‌ها برای احیای برجام سخن گفته و افزود: خوشبختانه بایدن بر استفاده از دیپلماسی تاکید کرده و در واقع معتقدم که این مشکل را می‌توان با دیپلماسی حل کرد و هر اقدامی در راستای دیپلماسی و جلوگیری از جنگ انجام شود، ارزشمند است. البته بار دیگر تاکید می‌کنم که لغو تحریم‌ها و احیای برجام زمانبر است و به زودی این اتفاق رخ نمی‌دهد. در مورد بهبود روابط ایران و امریکا اختلاف‌ها زیاد است و من شک دارم که این روابط در کوتاه‌مدت احیا شود. البته برای رسیدن به این هدف باید گفت‌وگوی مداوم در پیش گرفت. باید در مورد مسائل مختلف مورد اختلاف به صورت جداگانه به گفت‌وگو پرداخت و در مورد آنها در جلسات متعدد مذاکره کرد تا بتوان در نهایت احتمالا به توافق رسید.
منبع: اعتماد