دنیای قلم-کم کاری تیروئید را می‌توان مشکلی نسبتا شایع تلقی کرد که علل مختلفی دارد و اگر پیگیری و درمان نشود می‌توان عوارض جدی به دنبال داشته باشد. پس با نشانه‌های این بیماری آشنا شوید. ضمن اینکه کم کاری تروئید در طب سنتی نیز درمان‌های مناسبی دارد.
تیرویید غده ای کوچک در ناحیه گردن و مسئول ترشح دو هورمون مهم t3 و t4 است. هورمون های ترشح شده توسط تیرویید توسط جریان خون در سراسر بدن حرکت می کنند و وظایف مهمی چون متابولیسم بدن را کنترل می کنند.
این هورمون بر عملکرد تمام اعضای بدن از جمله قلب، مغز، عضلات و پوست تاثیر می گذارد. متابولیسم نقش موثری در دمای بدن، ضربان قلب و نحوه سوزاندن کالری دارد. اگر میزان هورمون تیرویید کافی نباشد، بدن انرژی کمتری تولید می کند و به اصطلاح سوخت و ساز بدن تنبل می شود
دلایل کم کاری تروئید
حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره کم‌کاری تیروئید اظهار کرد: کم‌کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید قادر به تولید کافی دو هورمون t۳ و t۴ (تری‌یدوتیرونین و تیروکسین) نباشد. از نظر طب سنتی افزایش بلغم (سردی و تری در بدن) در ایجاد کم‌کاری تیروئید نقش دارد.
مهمترین علت کم کاری تیرویید، التهاب این غده است که تیروئیدیت هاشیموتو نام دارد. در این حالت، بدن پادتن هایی تولید می‌کند که به غده تیرویید حمله می کنند و آن را مختل می کنند. این عارضه می تواند ناشی از یک عفونت ویروسی باشد. برخی دیگر از علل کم کاری تیرویید عبارتند از :
-رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن که برای درمان سرطان استفاده می شود.
-استفاده از برخی دارو های درمان بیماری های قلبی، بیماری های روحی و سرطان سبب کم کاری تیرویید می شود. شایع ترین داروی های موثر در هورمون تیرویید، آمیودارون، لیتیوم، اینترفرون آلفا و اینترلوکین 2 هستند.
-جراحی تیرویید و برداشتن غده تیرویید
-درمان ید رادیو اکتیو که معمولا برای درمان پرکاری تیرویید استفاده می شود.
-کمبود ید در رژیم غذایی یکی از مهمترین دلایل کم کاری تیرویید است. صدف، ماهی های آب شور، تخم مرغ، محصولات لبنی و جلبک دریایی مهمترین منابع ید هستند.
-بارداری، برخی زنان هنگام بارداری دچار علائم کم کاری تیروئید می شوند و پس از تولد فرزند به حالت عادی باز می گردند.
-مشکلات تیرویید در هنگام تولد
-آسیب یا اختلال غده هیپوفیز
-اختلال در هیپوتالاموس
عوارض کم کاری تیروئید
حیدر عظمایی پژوهشگر طب سنتی درباره عوارض کم کاری تیروئید توضیح داد: کم‌کاری تیروئید می‌تواند عوارضی مانند ریزش مو و به ویژه ابرو، افت شنوایی، کم‌خونی، پف کردن صورت و خشن شدن صدا را به همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: راه‌های پیشگیری از چرب شدن کبد در طب سنتی
این محقق و پژوهشگر طب سنتی تصریح کرد: کم‌کاری تیروئید می‌تواند با اختلال در سیستم ایمنی بدن همراه شود، بنابراین سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می‌کند. عواملی مانند ابتلا به برخی عفونت‌ها و ویروس‌ها و عوارض ناشی از دارو‌ها می‌تواند بر کم‌کاری تیروئید اثر بگذارد. از عوارض مصرف برخی دارو‌های ضدافسردگی و دو قطبی مانند لیتیوم، دارو‌های قلبی و دارو‌هایی که مبتلایان به سرطان مصرف می‌کنند می‌توان به کم‌کاری تیروئید اشاره کرد.
همچنین سایت مدیکال دیلی در گزارشی به بررسی عوارض کم کاری تروئید بر سلامتی پرداخته است که می‌خوانید:
بیماری قلبی از عوارض تیوئید کم کار در مطالعات متعددی به ارتباط بین تیروئید کم کار و مشکلاتی متعددی از قبیل ضربان نامنظم قلب، افزایش سطح کلسترول بد خون و تجمع مایع اطراف قلب اشاره شده است.
گواتر و تورم غده تیروئید
این بیماری به ورم غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد منجر می‌شود و در نتیجه شاهد ورم غیرمعمول در این ناحیه خواهیم بود که می تواند در تنفس و بلع غذا مشکل ایجاد کند. این ورم معمولا زمانی ظاهر می‌شود که تیروئید به دلیل یک کمبود یا بیماری از قبیل کم کاری تیروئید، کمبود ید و سرطان تیروئید آسیب دیده باشد.
ناباروری و نارسایی مادرزادی
پایین بودن سطح هورمون تیروئید در آزاد شدن تخمک از تخمدان تداخل ایجاد کرده و فرایند باروری را مختل می سازد. ناباروری تنها مشکل زنان مبتلا به کم کاری تیروئید نیست بله این عارضه می تواند خطر تولد نوزادان مبتلا به نارسایی‌های مادرزادی را افزایش دهد.
به خطر افتادن سلامت روان
ارتباط بین افسردگی و کم کاری تیروئید به درستی درک نشده است اگرچه بسیاری از کارشناسان معتقدند افسردگی نشانه احتمالی کم کاری تیروئید است.
مشکلات دوران بلوغ
کودکان و نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید با مشکلات متعددی از قبیل تاخیر در شروع دوران بلوغ، رشد ضعیف روحی، عملکرد ضعیف در مدرسه و در دختران قاعدگی نامنظم روبرو هستند.
آسیب دیدن عصب‌ها
اغلب دیابت موجب نوروپاتی محیطی می‌شود اما در مواردی کم کاری تیروئید هم می تواند به عصب‌ها آسیب وارد کند. این اختلال موجب می‌شود عصب محیطی که عصب‌ها را به مغز، نخاع و مابقی بخش‌های بدن متصل می‌کند آسیب ببیند.
بیشتر بخوانید: عوارض حیرت آور نخوردن غذا
علائم کم کاری تیروئید
فهیمه سهیلی‌پور متخصص غدد اطفال در گفت‌وگو با فارس درباره در مورد کم کاری تیروئید غیر مادرزادی یا فرم اکتسابی کم کاری تیروئید که معمولا در کودکان پس از سه سالگی، نوجوانان و بزرگسالان دیده می شود گفت: علائم بالینی شامل اختلال رشد قدی و در سنین بالاتر، خستگی زودرس ، اضافه وزن، یبوست، عدم تحمل سرما ، پوست خشک، ریزش مو و اختلالات قاعدگی در زنان است.
وی گفت: همچنان‌که به راحتی قابل تصور است هر یک از این شکایت‌ها ممکن است در اثر علت‌های متنوع و متعدد دیگری غیر از کم کاری تیروئید هم در بیمار مشاهده شود. بنابراین چنین شکایت هایی به هیچ عنوان برای تشخیص کم کاری تیروئید کافی نبوده و ارائه چنین تشخیصی فقط با انجام تست های آزمایشگاهی و تأیید بیماری با توجه به نتایج آزمایشات انجام می شود.
در مجموع موارد زیر از علائم کم کاری تیروئید محسوب می‌شود:
-یبوست
-افسردگی
-تغییر در چرخه قاعدگی
-ریزش مو
-خشکی پوست و مو
-حساسیت زیاد در مقابل سرما
-بزرگ شدن غده تیرویید (گواتر)
-ضربان قلب آهسته
-افزایش یا کاهش بی دلیل وزن
-استرس بیش از اندازه
-اختلالات اشتها
-پرخاشگری و عصبانیت در اکثر مواقع
نشانه‌های کم کاری تیروئید در کودکان
این اختلال در کودکان می تواند کاملا بدون علامت باشد ولی مهمترین عوارض کم کاری تیرویید آن در کودکان عبارت است از:
-سردی مداوم دست و پا
-یبوست
-خواب آلودگی
-گریه های گوش آزار
-رشد کم
-زردی پوست
-عادت های غذایی بد
-صورت پف آلود
-نفخ معده
-تورم زبان
درمان کم کاری تیروئید با طب سنتی
حیدر عظمایی پژوهشگر طب سنتی گفت: کم‌کاری تیروئید ناشی از غلبه سردی و تری در بدن است که با برخی راهکار‌های طب سنتی می‌توان این عارضه را درمان کرد.
این محقق بیان کرد: تشخیص و درمان کم‌کاری تیروئید بسیار اهمیت دارد، بنابراین مبتلایان به این عارضه برای درمان صحیح باید به پزشک خود یا متخصص طب سنتی مراجعه کنند.
عظمایی گفت: ماساژ بدن و اطراف گلو با روغن‌هایی مانند بادام، سیاه‌دانه و کنجد به درمان کم‌کاری تیروئید کمک می‌کند همچنین بادکش گرم هم در بهبود این عارضه موثر است. به طور کلی به علت اینکه کم‌کاری تیروئید ناشی از غلبه سردی و تری در بدن است، باید بدن را به کمک مصرف مواد غذایی با طبع گرم و خشک مانند ارده به همراه شیره انگور گرم کرد.
رژیم غذایی برای مبتلایان به کم کاری تیروئید
او اظهار کرد: مبتلایان به کم‌کاری تیروئید باید از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین، کربوهیدرات‌ها، قندها و آرد، غذا‌های کنسرو شده و ساندویچی، شیرینی‌های قنادی، سوسیس، کالباس و پیتزا پرهیز کنند. این اشخاص در صورت مصرف سبزی‌ها مانند کلم بروکلی و اسفناج باید آنها را کمی بپزند. مبتلایان به کم‌کاری تیروئید باید مصرف پروتئین را در رژیم غذایی خود افزایش دهند. خوردن ماهی با ادویه‌های گرم مانند زنجبیل، هل، میخک و دارچین به این افراد پیشنهاد می‌شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی بیان کرد: از مواد غذایی مفید برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید می‌توان به چهارمغز (پسته، بادام، فندق و گردو)، گوشت گوسفند جوان، لوبیای سویا، تخم‌مرغ، حبوبات، روغن زیتون و میوه‌هایی مانند سیب، موز و آناناس، تخم گشنیز با عسل و دمنوش اسطوخودوس با بابونه و گیاه پنج انگشت اشاره کرد.
عظمایی افزود: افراد دچار کم‌کاری تیروئید برای رفع مشکل خود می‌توانند از مکمل‌هایی مانند ویتامین‌های d۳، a ، b و e، آهن، اسید چرب امگا۳، سلنیوم و روی (زینک) در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
او یادآوری کرد: مبتلایان به کم‌کاری تیروئید برای رفع مشکل خود باید ۱۰ گرم از هر یک از گیاهان جنسینگ، زنجبیل، دارچین، میخک، بابونه، اسطوخودوس و آویشن را به همراه ۳۰ گرم مغز بادام درختی و ۳۰ گرم تخم گشنیز را باهم ترکیب و این ترکیب را پودر کنند، سپس مخلوط پودر شده را داخل کمی عسل بریزند و قبل از هر وعده غذایی یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را میل کنند. افراد دچار این عارضه باید از اضطراب و استرس دوری کنند. انجام یوگا و مدیتیشن (تن‌آرامی) هم به مبتلایان به کم‌کاری تیروئید پیشنهاد می‌شود.