دنیای قلم -1) طی روزها و هفته‌های اخیر، ابعاد و زوایای گوناگون مرتبط با طرح صیانت در رسانه‌ها و شبكه‌های اجتماعی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یكی از حوزه‌های مهم مربوط به این بحث، اثراتی است كه صویب یك چنین طرح‌هایی بر اصل آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات به جای می‌گذارد. باید قبول كرد كه تصویب طرح‌هایی از نوع طرح صیانت، آزادی بیان در جامعه را خدشه‌دار می‌سازد و حقوق شهروندان برای بهره‌مندی از اینترنت و فضای مجازی را سلب می‌كند. یعنی از یك طرف آزادی بیان را «تحدید» می‌كند و از سوی دیگر باعث «تهدید» میلیون‌ها كسب و كار آنلاین در بستر فضای مجازی و اپلیكیشن‌ها می‌شود. بر این اساس نمایندگانی كه در مجلس و قوه تقنینی مشغول به فعالیت هستند باید بدانند و آگاه باشند كه در حقیقت نمایندگان ملت و افكار عمومی هستند. نظام‌های پارلمانتاریستی در هر كشوری شكل می‌گیرند تا استبداد، دیكتاتوری و حكومت یك اقلیت بر اكثریت را از میان ببرند.
2) در واقع مطالبات مردم و نظر اكثریت جامعه باید ركن اساسی تصمیم‌سازی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها تلقی شود و قوانین، مبتنی بر این الزامات تصویب شوند. واقع آن است كه ریشه بسیاری از اصلاحات در جامعه از طریق قوانین مطلوب شكل می‌گیرد و در نقطه مقابل ركن بسیاری از ناهنجاری‌ها و مشكلات نیز برآمده از قوانینی است كه نسبتی با مطالبات عمومی جامعه ندارند. از منظر حقوقی بسیاری از قوانین وجود دارند كه به آنها «قوانین متروك» می‌گویند. یعنی قانونی تصویب شده و مراحل قانونی لازم‌الاجرا درخصوص آن پشت سر گذاشته شده، ولی به دلیل اینكه افكار عمومی پذیرای آن نیست، بنابراین به مرحله اجرا در نیامده‌اند. در محیط‌های حقوقی به این دست قوانین، قوانین متروك می‌گویند. به عنوان مثال، قوانینی كه برای محدودسازی ماهواره‌ها در سال‌های ابتدایی دهه 80 تصویب شده از این دست قوانین متروك است.
ساختار تقنینی كشور در یك برهه خاص بنا به دلایلی با هدف محدودسازی یك ابزار ارتباطی جدید، قانونی را تصویب كرده اما به این دلیل كه نسبتی با مطالبات مردم و واقعیات روز جهانی نداشته است، اجرایی نشده است. طرح صیانت نیز به لحاظ شكلی و موضوعی یك چنین وضعیتی دارد. برخی افراد و جریانات به بهانه‌های مختلف، تلاش می‌كنند، شهروندان را از یكی از بنیادی‌ترین حقوق خود كه دسترسی آزاد به اطلاعات و ابزارهای ارتباطی نوین است، محروم كنند، ناگفته پیداست كه یك چنین قانونی با واكنش مردم مواجه و در برابر اجرای آن مقاومت صورت می‌گیرد.
3) از سوی دیگر، مخالفت با این قانون به یك گروه و جناح خاص تعلق ندارد. هر چند گروه‌های اطلاح‌طلب و میانه‌رو با توجه به گفتمان خود بیشتر با این طرح مخالفت می‌كنند، اما باید توجه داشت كه مخالفت با طرح صیانت، تنها به یك گرایش سیاسی خاص اختصاص ندارد. مجموعه افراد فهیم و گروه‌هایی كه با واقعیت‌های نوین جهانی آشنایی دارند و مطالبات نسل‌های مختلف ایرانی را درك می‌كنند با این طرح مخالفت می‌كنند.
از آنجا كه نمایندگان مجلس در نشست غیرعلنی خود تصمیم گرفته‌اند، بررسی طرح صیانت را در صحن علنی دنبال كنند، امیدوار هستیم كه مطالبات مردم در این حوزه مورد توجه قرار بگیرد و طرح از دستور كار مجلس خارج شود. ابزارهای نوین ارتباطی تنها یك ظرف و یك ابزار هستند و به گونه‌های مختلف می‌توان از آنها استفاده كرد. پیش از این در دهه‌های گذشته بخش زیادی از ظرفیت‌های كشور صرف این می‌شد كه ویدیو از دسترس شهروندان ایرانی خارج شود. اما گذشت ایام نشان داد كه ویدیو مانند سایر ابزارهای ارتباطی یك ابزار است و هم می‌توان فیلم خوب در آن تماشا كرد و هم فیلم مبتذل. ماهواره یا فضای مجازی نیز یك چنین شرایطی دارند، این ابزارها با فرهنگ‌سازی می‌توانند به ابزارهایی در راستای منافع كلان كشور قرار بگیرند.
4) امروز دامنه وسیعی از ایرانیان كسب و كار خود را در بستر فضای مجازی شكل داده‌اند و هرگونه محدودسازی در این حوزه، مشكلات اقتصادی و معیشتی فراوانی را برای مردم ایجاد می‌كند. ضمن اینكه امروز بسیاری از مسوولان كشور نیز از این ابزارهای ارتباطی بهره می‌برند تا صدای خود را به گوش مردم ایران و سایر كشورهای جهان برسانند. مدیران ایرانی چاره‌ای جز این ندارند كه واقعیت‌های جهان امروز را پذیرا باشند. دورانی كه چین، دیوار بزرگی حول خود می‌تنید تا فرهنگ و قلمروی خود را از تهاجم سایر ملل مصون دارد به سر آمده است و كشورها چاره‌ای جز این ندارند كه به جای دیواركشی از طریق فرهنگ‌سازی و تبادل افكار از طریق همین ابزارهای نوین ارتباطی گفتمان خود را به گوش جهانیان برسانند.
ابراهیم امینی – اعتماد