دنیای قلم - عذرا فراهانی - ایران خودرو از مرداد امسال پس از یک سال و نیم وقفه، از تصمیم به فروش محصولات خود به صورت پیش فروش و از طریق قرعه کشی، خبر داد. فروش تنها دو شرط دارد . اول: وکالتی نمودن حساب و مسدود نمودن مبلغ 230 میلیون تومان مختص به متقاضیان عادی و ثبت درخواست شرکت در اولویت بندی و قرعه کشی برای 80 الی 120 هزار خودرو. دوم : انعقاد قرارداد و واریز وجه. طبق آمار تاکنون قریب به دو میلیون نفر در طرح فروش ایرانخودرو، ثبت درخواست داشتهاند؛ پیشبینیها حاکی از این است که احتمالا میزان ثبتنام تا پایان مهلت ثبت درخواست (جمعه دوم شهریور ماه)، به حدود سه میلیون درخواست برسد. گروه صنعتی ایرانخودرو اعلام کرده با توجه به ظرفیت در نظر گرفته شده برای این دور عرضه که حدود 120 هزار دستگاه است، فرآیند نوبتدهی و تخصیص بر مبنای قرعهکشی خواهد بود و تاکید جدی دارد که ثبتنام متقاضی، به منزله تخصیص قطعی نخواهد بود و منجر به تعهد برای شرکت نمیشود. متقاضیانی مشمول دریافت خودرو میشوند که بر اساس ظرفیت فروش، موفق به دریافت اولویتهای نخست این مرحله از ثبت تقاضا شده و درحقیقت در قرعهکشی اولویتبندی نوبت کسب میکنند و الباقی حذف خواهند شد. تا این جای کار حواسمان باشد برای 80 الی 120 هزار خودرو قریب به دو میلیون نفر ثبت نام انجام دادهاند. و بعباراتی هرکدام 230 میلیون تومان از حساب خود را در بانک های مختلف برای خرید خودروی مسدود کردهاند تا ببیند آیا شانس این را دارند تا جزو 120 هزار نفر باشند یا خیر؟ فارغ از شانس، سوالی که بشدت ذهن را درگیر میکند این است که ، اگر تنها همین ثبت نام کنندگان فعلی را در نظر بگیریم مشاهده میکنیم حجم زیادی از نقدینگی در بانکها مسدود میشود. چه کسی از این پول مسدود شده سود میکند؟ این را هم در نظر بگیریم که ثبت نام ها همچنان روندی صعودی دارد و ممکن است تا آخرین روز به مرز سه میلیون متقاضی نیز برسد. اگر طبق پیش بینی ها سه میلیون نفر در سامانه ثبت نام کنند بیش از 700 همت یعنی 700 هزار میلیارد تومان در شبکه بانکی کشور بلوکه می شود. اگر چه مدت زمان بلوکه شدن پول در بانک ها 15 روز است با این حساب بازهم ورود این میزان پول برای بانک ها جذابیت دارد. نکته قابل تامل این جاست که این بار بر خلاف طرح های قبلی، بانک ها یک آپشن جذاب را هم ضمیمه طرح های خود کرده اند و آن وام ها یا اعتبار ارزان قیمت برای تکمیل وجه سپرده 230 میلیون تومانی متقاضیان است. به گزارش فرهیختگان یک بانک وام 200 میلیون تومان با نرخ سود 23 درصد و دوره بازپرداخت 60 ماهه و بانک دیگر اعتبار 130 میلیون تومانی بدون ضامن و کارمزد تا پایان قرعه کشی به متقاضیان خواهد داد. بانکهایی که تا همین چند روز پیش درمقابل متقاضیان وام ازدواج، فرزند آوری و مسکن به بهانه های مختلف از جمله محدودیت منابع مالی، از پرداخت وام طفره میرفتند و شانه خالی میکردند، حالا مثل سوپر مارکتها تصمیم دارند با ارائه تسهیلات (تبلیغات) مشتریان بیشتری را به مغازهاشان بکشانند. آنقدر که صدای بانک مرکزی هم درآمد و به این بانک ها اخطار داد. در بخشنامه بانک مرکزی خطاب به مدیران عامل شبکه بانکی آمده: اخیراً مشاهده شده که برخی از بانکها و موسسات اعتباری اقدام به انجام تبلیغات گسترده به منظور وکالتی کردن حساب بانکی به همراه بهرهمندی از تسهیلات قرضالحسنه یا ارائه اعتبار به مشتریان با نرخهای سود ترجیحی کرده اند. شایان ذکر است با توجه به محدودیت منابع مالی در اختیار و کثرت تقاضای تسهیلات بانکی، اولویت در پرداخت تسهیلات بانکی با محوریت تسهیلات قرضالحسنه ازدواج و تسهیلات موضوع قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، قانون جهش تولید مسکن و... است و هرگونه اعطای تسهیلات بدون در نظر گرفتن اولویتهای یادشده فاقد وجاهت بوده و مورد پذیرش نیست.