دنیای قلم - «باجه‌های اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر» غرفه‌هایی هستند که هرسال مخاطبان را برای رسیدن به سرمنزل مقصود در نمایشگاه کتاب کمک می‌کنند. سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران با ۲۱ غرفه و ۱۰۰ نیرو و کارشناس اطلاع‌رسانی، مردم را برای رسیدن به ناشر، کتاب و غرفه مورد نظرشان کمک می‌کنند. حجم زیادی از این باجه‌ها در شبستان هستند. این غرفه‌ها سه تا ۶ نیرو دارند و فضای اسکان اعضای اطلاع‌رسان نمایشگاه با توجه به نصب بنرهای بزرگ با رنگ آبی نسبت به سال گذشته ارتقا پیدا کرده است. معمولاً مراجعه‌کنندگان این باجه‌ها در روزهای پایانی هفته و عصرها بیشتراند.
سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب، تمهیدات دیگری نیز برای اطلاع‌رسانی به مخاطبان مانند دانلود «اپلیکیشن اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر» که از طریق مراجعه به نشانی KETAB.IR یا اسکن کردن با کیو آر کدهایی که بر روی بنرهای اطلاع‌رسانی چاپ شده امکان‌پذیر است، در نظر گرفته. مخاطبان می‌توانند با فیلترهای کتاب، ناشر و نویسنده از طریق این اپلیکیشن، اثر مورد نظر خود را پیدا کنند. بازدیدکنندگان می‌توانند اپلیکیشن «نمایشگاه کتاب» را نیز از نرم‌افزار بازار دانلود کنند. «اپلیکیشن نمایشگاه کتاب» نسخه به‌روز شده‌ای است که بازدیدکنندگان می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند؛ البته مراجعه به صورت آفلاین نسخه به‌روزرسانی شده این اپلیکیشن را ارائه نمی‌دهد.
شیما سلطانی یکی از مسئولان باجه‌های اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر، معتقد است: ۶۰ درصد بازدیدکنندگان نمایشگاه هدفمند می‌آیند. او در پاسخ به سوال یکی از مراجعه‌کنندگان که از وب‌کیوسک‌ها برای پیدا کردن ناشرش استفاده کرده بود، می‌گوید: این وب‌کیوسک‌ها اکثراً با تاخیر به‌روزرسانی می‌شوند و ممکن است، برخی ناشران غرفه‌هایشان در سیستم ثبت نشده باشد یا یکسری از ناشران جابه‌جایی غرفه داشته باشند؛ بنابراین بازدیدکنندگان بهتر است حتماً به باجه‌های اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر مراجعه کنند.
در بخش اطلاع‌رسانی نمایشگاه آنچه مشاهدات میدانی نشان می‌دهد این است که نقشه‌خوانی‌ها بسیار ضعیف است؛ مردم بیشتر شفاهی هستند و دوست دارند نشانی را بپرسند و جواب بگیرند. ازسوی دیگر، خریدها بسیار هدفمند است یعنی بازدیدکنندگان مشخصاً برای پیدا کردن غرفه ناشر خاصی به باجه‌های اطلاع‌رسانی می‌آیند یا برای خرید کتاب خاصی مراجعه می‌کنند. برخی دیگر نیز فهرست یکسری از کتاب‌ها را دارند و دنبال ناشر آن هستند. به‌گفته سلطانی ۶۰ درصد مراجعه‌کنندگان هدفمند به باجه اطلاع‌رسانی مراجعه می‌کنند.
در میان مراجعه‌کنندگان افرادی که دنبال کتاب‌های حوزه روانشناسی و طب سنتی بودند به چشم می‌آمد. آقایی همراه دو فرزند دختر و پسرش که متحدالشکل سفید پوشیده بودند، دنبال کتاب «جمشید خدادای»، بنیانگذار طب قرانی در جهان بود؛ پسر ۸ ساله این خانواده دنبال کتابی با موضوع کهکشان بود. «من میترا نیستم»، «شادترین کودک محله»، «چرا تا به حال کسی اینها را به من نگفته بود؟» «کتاب ۳۶۵ روز بدون تو» مجموعه‌ی اشعار نویسنده کانادایی از کتاب‌هایی بودند که سراغشان می‌آمدند.
مشاهده فعالیت ایستگاه «اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر» داستان‌های خودش را دارد؛ از کتاب‌هایی که می‌خواستند و از صحبتی که میان نیروی اطلاع‌رسان و مخاطب شکل می‌گرفت. دختری ۸ ساله‌ای که با پس‌انداز شخصی‌اش چند کتاب خریداری کرده بود می‌گفت؛ کتاب را از طریق رسانه ملی دیده و بعد خلاصه کتاب را خوانده و به نمایشگاه آمده تا کتابش را بخرد.
دختری مادرش کارشناسی ارشد زبان انگلیسی از دانشگاه تهران داشت و آمده بود تا کتاب «جنایات و مکافات» فیودور داستایفسکی را برای مادرش بخرد،ایستاده بود در ایستگاه تا غرفه ناشر کتاب را پیدا کند. از سختی خواندن ادبیات روسیه و فاخرخوانی صحبت کرد. کتاب‌های حقوقی و مذهبی نیز مشتری‌های زیادی داشت. حضور دو نیروی اورژانس که دنبال کتاب رمان و شعر بودند یا اتشنشانی که با لباس فرم دنبال کتاب‌های حوزه خود بود نیز توجه‌ام را جلب کرد. یکی از نیروهای اورژانس دنبال گلچینی کامل از اشعار شاعران قدیمی بود که پیدا نمی‌کرد.
نحوه خرید اینترنتی از نمایشگاه کتاب، اطلاع نداشتن از حضور ناشرانی که مجازی آمده بودند، پیدا کردن ناشران کودک و نوجوان و آموزشی و دانشگاهی بسیار محل سوال بود. به نظر می‌رسد بازدیکنندگان با حضور زیاد در شبستان انتظار داشتند همه ناشران را در این محل ببینند و از طرف دیگر نیاز به نصب بنر اطلاع‌سرانی درباره غرفه های اموزشی کودک و نوجوان و دانشگاهی نیز احساس می‌شود تا مردم بتوانند راحت تر این ناشران را پیدا کنند.
نصب خط‌کشی‌هایی که مخاطبان را به غرفه مورد نظر برساند مانند آنچه در بیمارستان‌ها ترسیم می‌شود، نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. امسال غرفه مشاوره کتاب نمایشگاه کتاب فقط یک غرفه در شبستان داشت که آن‌ها نیز در یکی از راهروهای نمایشگاه مستقر هستند. تعداد زیادی از بازدیدکنندگان از آنجا این غرفه را ندیده بودند به سراغ باجه‌های اطلاع‌رسانی کتاب و ناشر می‌آمدند و درباره خرید کتاب در یک حوزه خاص راهنمایی می‌خواستند.
در مجموع حضور در نمایشگاه کتاب و مراجعه‌های هدفمند به باجه‌های اطلاع‌رسانی نشان می‌دهد که مردم، کتابخوان و اهل کتاب هستند و تنها باید ویترین کتاب و امکان معرفی آن فراهم باشد. نکته دیگر اینکه اطلاعات ناشران بخش مجازی بُرد رسانه‌ای لازم را ندارد، یعنی اطلاع‌رسانی درباره ناشرانی که مجازی به نمایشگاه آمدند نیز به اندازه ناشرانی که ویترین دارند و حضور ی آمدند، ضروری است.
منبع: ایبنا