دنیای قلم -مائده کاشیان: 11 روز دیگر، نمایش فیلم‌های اکران نوروز 1403 آغاز می‌شود و پرونده گیشه سینماها در سال 1402 بسته خواهد شد. امسال دو کمدی «فسیل» و «هتل» در رقابت فیلم‌ها، پیروز گیشه بودند و موفق شدند با فروش بالا در رتبه اول و دوم پرفروش‌ترین فیلم‌ها قرار بگیرند. علاوه بر صدرنشینی این دو فیلم، چند اتفاق قابل توجه دیگر نیز در گیشه رخ داد که بعضی از آن‌ها دور از انتظار بود. اکنون که در روزهای پایانی سال به سر می‌بریم، گیشه سینما در سال 1402 را بررسی کردیم.

یک سال اکران و فروش 300 میلیاردی

فروش خوب «فسیل» در نوروز 1402، نوید رکوردشکنی این فیلم را می‌داد. ساخته کریم امینی از 25 اسفند 1401 تا پایان تعطیلات نوروز، با فروش 33 میلیارد و 98 میلیون تومانی و جذب 659 هزار مخاطب، با اختلاف زیاد نسبت به سه فیلم دیگر اکران نوروز، صدرنشین شد و فروش خوب آن متوقف نشد. این فیلم توانست رکورد کمدی‌های پرفروش «دینامیت» در سال 1400 با دو میلیون و 589 هزار مخاطب و «انفرادی» در سال 1401 با دو میلیون و 434 هزار تماشاگر را بشکند. «فسیل» اوایل تیرماه از فیلم پرفروش «هزارپا» که سال 97، چهار میلیون و 250 هزار نفر تماشاگر را به سینما کشانده بود نیز سبقت گرفت و در ادامه با گذشتن از 100 میلیارد، 200 میلیارد و 300 میلیارد فروش، رکوردهای تازه‌ای را به نام خود زد. در نهایت «فسیل» با 323 میلیارد و 501 میلیون تومان فروش و 7 میلیون و 468 هزار تماشاگر، از 10 اسفند به سینمای آنلاین رفت. بی‌شک مدت زمان یک ساله اکران «فسیل» در فروش بالای آن تاثیر زیادی داشت.

رسیدن رقیب «هتل»

طولی نکشید که رقیب «فسیل» همین امسال از راه رسید. کمدی «هتل» ساخته مسعود اطیابی از پنجم مهرماه به نمایش درآمد و پس از فیلم کریم امینی در رتبه دوم گیشه نشست. «هتل» با بازی پژمان جمشیدی، محسن کیایی، ریما رامین‌فر، صدف اسپهبدی و ریما رامین‌فر، به سرعت مسیر فروش بالا را طی کرد. این فیلم در کمتر از دو ماه توانست 100 میلیارد فروش داشته باشد و دو میلیون تماشاگر را جذب کند. «هتل» تا به حال حدود 269 میلیارد و 800 میلیون تومان در گیشه فروخته و شش میلیون و 114 هزار مخاطب را به سینما کشانده است. فیلم اطیابی طی کمتر از شش ماه به این میزان فروش دست پیدا کرده و ممکن است در مدت زمان مشابه اکران «فسیل» بتواند اختلاف فروشش را جبران کند.

استقبال خوب از پویانمایی

یکی دیگر از اتفاقات مهم گیشه 1402 را پویانمایی «بچه زرنگ» رقم زد. معمولا فیلم‌های سینمای کودک و نوجوان فروش چندان بالایی ندارند، اما «بچه زرنگ» با فیلم‌های کمدی روی پرده رقابت کرد و حدود 61 میلیارد و 800 میلیون تومان فروخته است. یک میلیون و 898 هزار مخاطب نیز این پویانمایی را تماشا کرده‌اند. هرچند «بچه زرنگ» حدود دو ماه بیشتر از کمدی «ویلای ساحلی» با بازی ستاره‌هایی مانند رضا عطاران و پژمان جمشیدی روی پرده بوده، اما اختلاف فروش این دو اثر چندان زیاد نیست. «ویلای ساحلی» که از نیمه آذر به نمایش درآمده، تا به حال یک میلیون و 312 هزار مخاطب و حدود 61 میلیارد و 290 میلیون تومان فروش داشته است.

اکران فیلم توقیف‌نشده پس از انتشار غیرقانونی

امسال نسخه قاچاق و غیرقانونی پنج فیلم «برادران لیلا»، «جنگ جهانی سوم»، «تفریق»، «بی‌رویا» و «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا» در فضای مجازی منتشر شد که از میان آن‌ها دو فیلم «بی‌رویا» و «جنگ جهانی سوم» توقیف نشده بودند و می‌توانستند بدون حاشیه نمایش داده شوند، اما انتشار نسخه غیرقانونی آن‌ها معادلات را برهم زد. «بی‌رویا» بدون نمایش روی پرده راهی سینمای آنلاین شد، اما «جنگ جهانی سوم» به سرعت در سینماها اکران شد تا مخاطبان نسخه قانونی فیلم را تماشا کنند. انتشار نسخه قاچاق این فیلم ضربه مهمی به موفقیت آن در گیشه زد و اکران ساخته هومن سیدی تنها با شش میلیارد و 876 میلیون تومان فروش و 138 هزار مخاطب به پایان رسید.

ناکامی فیلم‌های غیرکمدی

در سال 1402 تنها فیلم‌های کمدی موفق شدند بالای فهرست پرفروش‌ترین آثار جایگاهی به دست بیاورند و فیلم‌هایی با مضمون اجتماعی جایگاه مناسبی کسب نکردند. اکنون به ترتیب «فسیل»، «هتل»، «شهر هرت»، «هاوایی»، «بچه زرنگ»، «ویلای ساحلی»، «ورود و خروج» ممنوع»، «نارگیل 2»، «سه کام حبس» و «آهنگ دو نفره»، 10 فیلم پرفروش سال 1402 هستند که از میان آن‌ها تنها «سه کام حبس» کمدی نیست و رتبه نهم را به دست آورده. در حالی که سال‌ گذشته پنج فیلم با مضمون اجتماعی و سال 1400 هفت فیلم غیرکمدی در فهرست 10 فیلم پرفروش سال جای داشتند. به استثنای سال 99 که به دلیل شیوع کرونا وضعیت گیشه عادی نبود و کمدی‌ها تن به اکران نمی‌دادند، سال‌‌های قبل نیز فیلم‌های غیرکمدی سهم بیشتری از گیشه داشتند. سال 96، 97 و 98 سه فیلم با مضمون اجتماعی، سال 95 پنج فیلم، سال 94 چهار فیلم، سال 93 دو فیلم و سال 92 شش فیلم غیرکمدی در فهرست 10 فیلم پرفروش سال قرار گرفتند.

فروش متوسط و ضعیف جشنواره فجری‌ها

امسال آن دسته از فیلم‌هایی که در چهل‌ویکمین جشنواره فجر رونمایی شدند، در گیشه فروش عجیب و غریبی را تجربه نکردند. از میان فیلم‌هایی که سال 1402 اکران شدند، «غریب»، «کت چرمی»، «پرونده باز است»، «بعد از رفتن»، «شماره 10»،«سرهنگ ثریا»، «جنگل پرتقال»، «پالایشگاه» و «چرا گریه نمی‌کنی» در جشنواره فجر سال 1401 دیده شده بودند. این فیلم‌ها موفق نشدند در رقابت با دیگر آثار فروش قابل توجهی داشته باشند و پرونده آن‌ها با فروش متوسط و پایین بسته شد.