دنیای قلم -یکی از سوالاتی که معمولا ذهن دختر و پسرهای دم‌بخت را به خودش مشغول می کند، این است که زیبا بودن طرف‌مقابل و اینکه هیچ عیب و ایرادی در صورتش نداشته باشد، چقدر در بالا رفتن کیفیت زندگی‌مشترک موثر است و آیا می‌توان آن را به‌عنوان یک معیار برای ازدواج موفق قرار داد؟ یکی از تبلیغات جدید صداوسیما که مورد انتقاد قرار گرفته، نمایش دختری است که خواستگارش را به خاطر چین‌و‌چروک‌های پوستش رد می‌کند. در این تبلیغ می‌بینیم که عروس خانم به سینی چای نگاه می‌کند که خواهر داماد به سراغش می‌آید و می‌گوید: «چی شده؟ چرا نمیای؟» و او پاسخ می‌دهد: «راستش، برادرت خیلی پسر خوبی است اما یک مسئله‌ای ذهنم را مشغول کرده. این‌قدر چین و چروک‌های صورتش زیاد شده، سنش خیلی بیشتر از اون چیزی که هست نشون میده». خواهر داماد هم می‌گوید: «این مسئله را بسپر به من. الان نمی‌خواهد جواب قطعی بدهی، بگو کمی فرصت می‌خواهی، قول میدم حلش کنم». او در ادامه به برادرش می‌گوید که از یک کرم صورت استفاده کند تا بله را از عروس خانم بگیرد. اما آیا این تبلیغ، فرهنگ‌سازی غلطی درباره معیارهای زیبایی و ازدواج ارائه می‌دهد؟
برای ورود به بحث، ابتدا باید به این سوال پاسخ بدهیم که «جذابیت ظاهری» یا «جذابیت شخصیتی»، کدامیک مهم‌تراست؟ معمولاً اولین عنصر محرک برای آشنایی با یک نفر جذابیت اوست. جذابیت در آغاز و گسترش آشنایی دختر و پسر تأثیر بسزایی دارد. پژوهش‌های مختلف نشان داده که جذابیت ظاهری می‌تواند فرد را درگیر فرایند آشنایی کند، اما لزوماً ارتباط طولانی‌مدت و شادی را به‌همراه نخواهد داشت. جذابیت ظاهری بیشترین تأثیر غیرمنطقی را بر بیشتر افراد دارد و یکی ازمهم‌ترین شاخصه‌هایی است که در تعداد افراد خواستار ازدواج با فرد تأثیر دارد. در نگاه اول جذاب‌ترین افراد به احتمال زیاد افرادی گرم، حساس، مهربان، به روز و با کفایت هستند اما آیا واقعاً در همه جهان، زنان و مردان بر این موارد توافق دارند؟ قضیه به این سادگی نیست. در تحقیقی که همه افرادی که به پرسشنامه‌های تحقیق پاسخ داده بودند، چه مرد و چه زن، ویژگی‌های شخصیتی «فهیم ـ مهربان» و «باهوش» را بر «قدرت کسب و کار» یا «جذابیت ظاهری» ترجیح داده بودند. بنابراین به نظر می‌رسد که «شخصیت» در انتخاب همسر مهم‌تر از ظاهر فرد است.
این نکته را هم باید توجه داشت که ظاهر جذاب و زیبا، لزوماً به رضایت زناشویی بیشتر یا زندگی شادتر رهنمون نمی‌شود . «یک شخصیت قوی در حال شکل‌گیری» یا «بالقوه موفق» برای خانم‌ها جذاب‌تر است و به نظر می‌رسد که دورنمای موفقیت مرد برای خانم‌ها اهمیت دارد. در ضمن، تا اینجا به دو عامل «جذابیت ظاهری» و «جذابیت شخصیتی» اشاره شد. سومین عامل، «جذابیت اجتماعی» فرد است. جذابیت اجتماعی شامل طبقه اجتماعی، موقعیت اقتصادی، شأن و منزلت اجتماعی، شهرت، اعتبار، اصالت خانوادگی، تحصیلات، شغل، قومیت، مذهب، زبان و فرهنگ می‌شود. توجه افراطی به‌ظاهر به آرامش ختم نمی‌شود
زندگی‌مشترک تلاشی برای رسیدن به آرامش، رشد و کمال است. توجه افراطی به ظاهر، نمی‌تواند زوجین را در مسیر رسیدن به این آرامش همراهی کند. هرچند مسئله ظاهر هم در امر ازدواج دارای اهمیت است و به عبارتی زوجین از نظر ظاهری باید کفو همدیگر باشند و از نظر چهره و شکل ظاهری همدیگر را بپسندند و این امر در شیرینی و رضایت زندگی مشترک تأثیر بسزایی دارد. در واقع زوجین باید از نظر ظاهری تناسب داشته باشند و غفلت از این نکته یا بی‌اهمیت جلوه دادن آن چه بسا موجب مشکلاتی در زندگی مشترک شود.
پس می‌توان گفت زیبایی به اندازهای باید باشد که زوجین همدیگر را بپسندند و جذابیت کافی برای همدیگر داشته باشند اما نکته مهم این است نباید تنها ملاک یا اولویت اول در ازدواج باشد. جذابیت چهره مهم است اما سایر ملاک‌هایتان را هم درنظر بگیرید. به یاد داشته باشید ظاهر جذاب هرگز شخصیت ناخوشایند را جبران نمی‌کند. شخصیت خواستگار و شرایط خانوادگی‌اش را با دقت بررسی کنید. هیچ یک از ملاک‌های دیگرتان را فدای قیافه زیبای او نکنید. از طرفی اگر بعد از مدتی جذب او نشده‌اید، به امید ویژگی‌های خوب دیگرش با او ازدواج نکنید. دلایل توجه زیاد به جزئیات چهره افراد می‌تواند حاکی ازمقایسه‌های اجتماعی، الگو گرفتن از تبلیغات رسانه‌ای وشاید علایم کمال‌گرایی وشخصیت وسواسی باشد که نیاز به درمان دارد.
نویسنده : دکتر محمد ثوابی | متخصص روان‌شناسی و استاد دانشگاه