دنیای قلم -پاییز و زمستان فصل سیبزمینی است. در این روزها که از سیبزمینیهای پخته یا سرخشده خوشطعم لذت میبریم، احتمالا یک پرسش برای دوستداران این غذای خوشمزه مطرح است: آیا خوردن سیبزمینی که شروع به جوانه زدن کرده، بیخطر است؟
اگر سیبزمینی مدتی در آشپزخانه یا در انباری بماند، رنگ آن مایل به سبز میشود و جوانههای کوچکی که به آنها «چشم سیبزمینی» هم میگوییم، ظاهر میشود. اینها ظاهر سیبزمینی را عجیب میکند، اما این «محصولات زشت» همچنان قابل خوردن است و مصرف آنها به کاهش ضایعات غذایی کمک میکند، اما آیا این موضوع درباره سیبزمینیهایی که کمی بدریختتر شدهاند هم صادق است؟ متاسفانه پاسخ منفی است. کارشناسان ایمنی مواد غذایی و متخصصان رژیم غذایی به نشریه هافینگتون پست بریتانیا توضیح دادهاند، وقتی سیبزمینی شروع به جوانه زدن و سبز شدن میکند، واقعا چه معنایی دارد.
اول، خبر خوب: هنگامی که سیبزمینی شروع به جوانه زدن میکند تا زمانی که جوانه زدنش از کنترل خارج نشده باشد، خوردنش همچنان بیخطر است. الن شوماکر، مدیر بخش توسعه «بشقاب امن» در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی توضیح میدهد: «این جوانهها حاوی سمی به نام سولانین است که میتواند باعث مشکلاتی مانند سردرد، استفراغ و سایر عوارض گوارشی شود. اگر مقادیر زیادی از آن مصرف شود، میتواند علایم و عوارض بسیار جدی ایجاد کند، اما اگر جوانهها کوچک باشد و سیبزمینی نرم یا چروکیده نشده باشد، میتوان جوانهها را جدا کرد و سیبزمینی را خورد.»
مگی میکالسیک، متخصص تغذیه هشدار میدهد که سیبزمینیهای سبز را نباید خورد: «نور خورشید سیبزمینیها را با تولید کلروفیل سبز میکند، اما مشکل واقعی تجمع سموم مضر است.» شوماکر نیز همین نظر را دارد: «دیدن قسمتهای سبز روی سیبزمینی نشاندهنده تشکیل سم سولانین است که در جوانهها نیز یافت میشود. اگر لکههای سبز کوچکی روی سیبزمینی وجود دارد، میتوان آنها را جدا کرد، اما اگر لکههای سبز بزرگاند، توصیه میشود سیبزمینی را دور بریزید. جوانهها و رنگ مایل به سبز نشانههای اصلی خراب شدن سیبزمینی یا شروع به خراب شدن آن است.»
اگر سیبزمینی چروکیده و نرم باشد، قطعا نشانه آن است که باید آن را دور انداخت. باید گفت در حالی که عوارض مصرف سیبزمینی خراب عمدتا گوارشی است، سولانین در موارد شدید، میتواند باعث فلج شدن شود. به طور کلی بهتر است از سیبزمینیهای بدریخت دوری کنیم، به خصوص اگر شروع به سبز شدن کرده باشند؛ هنگامیکه سیبزمینی علایم سبزی، غدهها و جوانهها را نشان میدهد، طعم تلخی نیز پیدا میکند و حتی دیگر حاوی مواد مغذی چندانی هم نیست.