دنیای قلم - محمد بلوچ‌زهی: آنچه امروزه محركه اصلی توسعه نام گرفته شده، فقدان آن در سیستان و بلوچستان سبب شده تا این استان پهناور و بسیار پراكنده به محاق محرومیت برود و قابلیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه آن مجال تبدیل شدن به فعل را نیابد و از تیرس پنهان بمانند و از دسترس دور و این جغرافیای استراتژیك و سرشار از استعداد را به نقطه‌ای ناشناخته و خارج از انظار عموم بدل نماید كه این خود عاملی مهم بوده برای فرو رفتن در چاه ویل عقب‌ماندگی و گیر كردن در مسیر طویل توسعه‌نیافتگی.
صحبت از فقدان زیرساخت‌های مناسب جاده‌ای در سیستان و بلوچستان است كه عدم دسترسی به راه‌های مناسب و استاندارد و نبود حتی یك كیلومتر بزرگراه در این استان بسیار وسیع كه آلترناتیوی برای شكوفایی اقتصادی و ترانزیتی جنوب شرق كشور است، سبب شده تا مردم آنچه را كه اكنون در جاده‌های مرگبار این استان در حال وقوع است به نسل‌كشی جاده‌های این استان یاد كنند. هفته گذشته وزیر راه و شهرسازی در حالی برای بهره‌برداری و بازدید از چند پروژه حوزه راه كه كلنگ آن در دولت‌های قبل به زمین زده شده بود به سیستان و بلوچستان سفر كرد كه این استان همچنان پایین‌ترین پوشش استاندارد جاده‌ای در كشور و بالاترین چالش‌های در این خصوص را داراست و نیز بیش از هر اقدام دیگر نیازمند تخصص اعتبار لازم برای بهبود و ارتقای شاخصه‌های این حوزه است و برون‌رفت از وضعیت دشوار فعلی. بر اساس آمارهای ارائه شده سالانه بیش از ۱۷ هزار نفر در جاده‌های كشور جان خود را از دست می‌دهند كه بر پایه همین داده‌ها سیستان و بلوچستان بالاترین شمار كشته‌شدگان حوادث جاده‌ای را به خود اختصاص داده و نیز همان‌طور كه آمار تصادفات جاده‌ای در كشور ۲۰ درصد بیشتر از استانداردهای جهانی است به همان میزان نیز تعداد مرگ‌و‌میرهای ناشی از رانندگی در این استان به نسبت به دفعات حوادث رخ داده در كشور بسیار بالاتر است و تأمل‌برانگیزتر. به عبارتی دیگر سیستان و بلوچستان با كمترین حوادث جاده‌ای بیشترین آمار مربوط به تلفات را رقم زده است كه این خود گویای وضعیت نامناسب و نابسامان جاده‌ای‌های پرتردد این استان است و تك‌بانده بودن محورهای اصلی كه سبب شده تا تصادفات و سوانح با شدت بیشتری رخ بدهد و منجر به شاخ به شاخ شدن وسایل نقلیه شود و افزایش شمار تلفات .
در تشریح وضعیت اسفناك جاده‌های سیستان و بلوچستان این را بس كه بندر استراتژیك چابهار كه همواره لقب پرطمطراق پیشانی توسعه و تنها بندر اقیانوسی كشور را به یدك می‌كشد بیشتر مبادلات ترانزیت كالا و بار آن به كشور افغانستان و سایر نقاط كشور و نیز بالاترین درصد تردد از درون و برون استان به این بندر تنها از طریق محور اصلی زاهدان به چابهار انجام می‌شود. تك‌لاین بودن و حجم بسیار بالای ترافیك خودروهای سبك و سنگین در كنار تردد مسافران و گردشگران از اقصی‌نقاط كشور سبب شده تا محور یاد شده به خونبارترین جاده استان بدل شود و همه روزه سرمایه‌های انسانی را به نیستی و زوال بكشاند. حدود یك دهه پیش برای كاهش بار ترافیكی و پایین آوردن حوادث مرگبار جاده‌ای و نیز افزایش ظرفیت ترانزیت كالا در تنها نقطه اصلی اتصال مركز استان به چابهار لاین دوم این محور به اصطلاح ترانزیتی آغاز شد كه روند احداث آن همچنان سرعتی لاك‌پشتی دارد. حال با توجه به گسترش حجم مبادلات مرزی و صادرات و واردات كالا و نیز به منظور از كار انداختن ماشین كشتار جاده‌ای ضروری است به جای مانور بر پروژه‌های افتتاحی بر تامین اعتبار و سرعت عمل احداث مسیر مذكور تمركز شود.
نباید فراموش كرد كه عدم بهره‌مندی و برخورداری از پوشش مناسب و استاندارد راه‌های دسترسی نه تنها به تحمیل هزینه‌های بالای مرگ‌و‌میرهای ناشی از حوادث و سوانح مرگبار جاده‌ای ختم شده بلكه این مساله تاكنون تاثیرات سوء خود را بر سایر اركان جامعه و بخش‌های توسعه‌ای استان بر جای گذاشته كه پایین بودن برخی از شاخص‌ها را می‌بایست در دل همین نقیصه جست. وضعیت نامناسب جاده‌های این استان بخش‌های مختلف بهداشت، درمان، سلامت و عرصه آموزشی را نیز تحت‌تاثیر خود قرار داده به گونه‌ای كه بالا بودن میزان مرگ‌و‌میر مادران باردار، سوء‌تغذیه كودكان و همین‌طور ترك‌تحصیل دانش‌آموزان مترتب بر همین وضعیت است. همچنین وضعیت نابرخوردار جاده‌ای سبب شده تا درهای سرمایه‌گذاری و شناسایی پتانسیل‌های بی‌نظیر در عرصه تولید و اشتغال كه منجر به رونق اقتصادی و معیشتی مردمان منطقه خواهد شد همواره بسته بماند و ریسك سرمایه‌گذاری در نقطه‌ای كه هنوز ناوگان حمل و نقل آن و نیز مسیرهای تردد و ارتباطی‌اش با چالش‌های فراوانی مواجه است را كم كند. بی‌تردید اگر ناوگان حمل‌و‌نقل زمینی و هوایی و از همه مهم‌تر زیرساخت‌های مربوط به آن تقویت شود دیگر زحمت دولت‌ها برای توسعه سایر بخش‌ها كمتر خواهد بود چرا كه تحقق این مهم راه مهم‌ترین عامل رونق اقتصادی، تولیدی و معیشتی منطقه را هموار خواهد کرد و آهنگ توسعه این استان را تند خواهد كرد و دور محرومیت را نیز كند.