دنیای قلم -کرونا دست بردار نیست اما تغییرات مدام یک شرایط خاص برای این ویروس رقم زده است، به تاکید متخصصان جهش اتفاق افتاده در زیر سویه جدید ویروس SARS-CoV-2 در پروتئین اسپایک داده و جهش در این پوزیشن توان فرار از ایمنی را می‌دهد و قدرت سرایت و انتقال را بالا خواهد برد.
اگر به فعالیت‌های ویروس مانند رشد و انشعاب درخت نگاه کنیم، هر شاخه روی درخت کمی متفاوت از بقیه است. ویروس SARS-CoV-2 را نیز می‌توان شبیه یک درخت خانوادگی دانست که هر کدام نام و زیر مجموعه خاص خود را دارد. دانشمندان با مقایسه شاخه‌ها می‌توانند آن‌ها را با توجه به تفاوت‌ها برچسب گذاری کنند. این تفاوت‌ها یا انواع کوچک از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفته‌اند. بعضی تغییرات به ویروس اجازه می‌دهد تا راحت‌تر پخش شود یا آن را در برابر درمان‌ها یا واکسن‌ها مقاوم کند. بنابراین این گونه‌ها باید با دقت بیشتری بررسی شوند. ویروس با گسترش بیشتر، فرصتی برای تغییر پیدا می‌کند. همان طور که تغییرات ژنتیکی در طول زمان اتفاق می‌افتد، ویروسی که باعث کوید 19 شد نیز شروع به تشکیل دودمان ژنتیکی خود کرد.
دکتر مصطفی نوری زاده، استاد دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران درباره جهش جدید ویروس کرونا می‌گوید که JN. 1 نام دارد اولین بار شهریور ماه از آمریکا گزارش شد. وجود این ویروس در آمریکا، کانادا، هلند، بلژیک، هند، چین، فرانسه و اندونزی تأیید شده است. به طور میانگین 20 درصد از ابتلاها در آمریکا مربوط به زیر سویه JN. 1 است و حتی در بعضی ایالت‌ها به 30 درصد نیز می‌رسد. زیر سویه JN. 1 در حال تبدیل شدن به زیر سویه غالب است و در دو هفته اخیر تعداد ابتلا به این زیر سویه دو برابر شده است.
به گفته دکتر مصطفی نوری‌زاده جهش‌های موجود در ویروس موجب افزایش سرایت پذیری آن شده و مهم‌ترین علائم ابتلا به این زیرسویه شامل سرفه و گلو، درد، سردرد، دردهای عضلانی و تب تغییر یا از دست دادن چشایی یا بویایی، احتقان و آبریزش بینی، خستگی، مه مغزی (احساس کمتر بیداری، هشیاری و آگاهی)، تنگی نفس و علائم گوارشی (ناراحتی معده، اسهال خفیف) است.
این زیر سویه از زیر سویه پیرولا یا BA.2.86 مشتق شده و شباهت زیادی به پیرولا دارد. JN.1 یک جهش بیشتر از پیرولایی دارد وخود پیرولا شبیه XBB.1.5 بود ولی 30 جهش بیشتر از XBB.1.5 داشت. این زیر سویه در 19 دسامبر پس از افزایش تعداد ابتلا در کانادا و آمریکا و به ویژه اندونزی به سویه تحت بررسی از طرف سازمان بهداشت جهانی تبدیل شد. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد با توجه به اینکه جهش اتفاق افتاده در پروتئین اسپایک از ویروس رخ داده و جهش در این پوزیشن به زیر سویه، توان فرار از ایمنی را می‌دهد، قدرت سرایت و انتقال را بالا خواهد برد. تعداد افراد بستری در آمریکا طی هفته‌های اخیر 50 درصد یافته است. درکنار کوید میزان بستری آنفلوآنزا و سینسیشیال تنفسی نیز افزایش داشته است.
در این باره نوری‌زاده به یک خبر خوب اشاره می‌کند این که جهش جدید در قدرت کشندگی و افزایش شدت بیماری نقشی ندارد و جهش رخ داده پاسخ ایمنی به ویروس را دو برابر کاهش داده، چون ویروس توان فرار از ایمنی را به دست آورده است.
نوری‌زاده درباره راه‌های مبتلا نشدن به کووید و آنفلوآنزا هم بیان می‌کند: در جاهای شلوغ ماسک بزنیم و اگر علائمی داشتیم از بقیه افراد به ویژه افراد مسن و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند دور باشیم. درباره واکسن‌ها در ارتباط با جهش جدید، واکسن به روز شده XBB.1.5 اثرگذار است اما هیچ واکسن به روز شده‌ای در کشور نداریم.
وی ادامه می‌دهد: درباره واکسن‌های قبلی نیز هیچ‌گونه مطالعه‌ای تأثیر آن‌ها بر سویه‌های جدید را ثابت نکرده و در صورتی که باید برای آینده کووید و آنفلوآنزا برنامه‌ریزی داشته باشیم، هم در ارتباط با واردات واکسن‌های به‌روز شده و هم مطالعات به روز در حیطه درمان واکسن کرونا تا مثل سال‌های قبل غافلگیر نشویم.
استاد دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران درباره راه‌های درمانی ابتلا به سویه جدید کرونا هم توضیح می‌دهد: به طور کلی به غیر از آنتی‌بادی‌هایی که در بعضی موارد استفاده می‌شد بقیه درمان‌ها همچنان مؤثر هستند، به ویژه داروی پکسلوید که در کمیته علمی کشوری تأیید شده ولی هنوز استفاده نمی‌شود و بهترین کمک را به درمان بیماران مبتلا به سویه جدید کرونا خواهد کرد.