دنیای قلم -دکتر ساحل گرامی | روانشناس کودک - یک سری موقعیتها و علایم وجود دارد که پدرومادرها در صورت مشاهده آنها باید برای مراجعه به مشاور متخصص در حوزه کودک اقدام کنند. در این بین، یکی از مهمترین سوالاتی که ممکن است ذهن والدین را درگیر کند زمان مناسب برای مراجعه به روان شناس کودک است. اغلب موارد والدین تمام راههای ممکن را امتحان میکنند و زمانی که مدت زیادی از مشکل کودک گذشت، از روان شناس کمک میگیرند. در حالی که در بسیاری از مواقع مداخله بهنگام میتواند منفعت بیشتری برای کودک و خانواده او داشته باشد. در ادامه به تعدادی از موقعیتهای مهم و زنگ خطرهایی اشاره میکنیم که نشاندهنده ضرورت مراجعه هرچه زودتر به مشاور کودک است.
قبل از هرچیز باید اشاره کنم بعضی از پدر و مادرها از این موضوع آگاهی ندارند که کودکان هم مانند بزرگ سالان نیاز به مشورت روان شناس و مشاور دارند و حتما نباید مشکل بزرگ و حادی پیش بیاید و بعد، کودک را پیش روان شناس ببرند. تعداد زیادی از کودکان نیاز دارند برای کنار آمدن با موضوعاتی مانند استرس مدرسه، اضطراب صبح زود بیدار شدن، قلدری همسالان و همکلاسیها و ... از بزرگترها کمک بگیرند. همچنین کودکان نیاز دارند که در مورد احساسات خود درباره مسائل مختلف صحبت کنند. به خصوص اگر تغییرات بزرگی مثل طلاق والدین، مرگ یک عزیز، اسبابکشی و جابه جایی منزل و ... در زندگیشان رخ داده باشد. اما با توجه به اینکه کودکان خیلی کمسال هستند و هنوز توانایی بیان احساسات، افکار و مشکلات خود را ندارند، خیلی از اوقات والدین را به اشتباه میاندازند و آنها تصور میکنند مشکل کودک، یک موضوع پیشپاافتاده است و نیازمند توجه زیاد نیست.
زنگخطرهایی که برای مراجعه به مشاور کودک باید مورد توجه قرار بگیرند، عبارتند از: 1 درک کلامی پایین کودک به عنوان اولین زنگ خطر برای والدین میتوان به میزان درک و فهم کودک از گفتههای شما اشاره کرد. کودک نسبت به همسالان خود چقدر قادر به حرف زدن است و چقدر از گفتههای شما را میفهمد و درک میکند؟ درک کلامی پایین سرچشمه بسیاری از مشکلات مختص کودکان است و با گذشت زمان و مداخله نکردن در زمان مناسب، درمان بسیار سخت و فرسایشی میشود. روان شناس کودک متبحر میتواند توالی رشد کلامی و رفتاری کودک را بررسی کند و در صورت مشاهده هر گونه مورد غیرطبیعی به گفتار درمانگر یا کاردرمانگر ارجاع بدهد. 2 تغییر در الگوهای خواب و خوراک مورد مهم بعدی، تغییر در الگوهای خواب و خوراک کودکان است. بی خوابی یا بدخوابی و از دست دادن اشتها میتواند نشانهای از مشکل در کودک باشد. هر چند خواب منقطع یا از دست دادنهای دورهای اشتها میتواند طبیعی محسوب شود ولی در صورت ادامه پیدا کردن و بروز نشانههای رفتاری در طول روز نیازمند بررسی دقیقتر توسط یک مشاور کودک است. 3 لجبازیهای غیرقابل کنترل یا قشقرقهای طولانی مشکلات رفتاری شدید مانند لجبازیهای غیرقابل کنترل یا قشقرقهای طولانی مدت در صورت ادامه پیدا کردن میتواند هم به کودک و هم به خانواده آسیب برساند و کارکرد آن را مختل کند. در این موارد روان شناس با بررسی الگوی فرزندپروری و تکنیکهای رفتاری میتواند به خانواده و کودک کمک کند. 4 بیعلاقگی برای بازی و معاشرت با خانواده از دستدادن علاقه به بازی و معاشرت با خانواده و همسالان یکی دیگر از علامتهای مهم برای مراجعه به روان شناس محسوب میشود. برای مثال کودک از فعالیتهای مورد علاقه همیشگی لذت نمیبرد و تمایل به کناره گیری و انزوا دارد. در این شرایط روان شناس با ارتباطگیری مناسب و بازی درمانی میتواند علت مشکل کودک را پیدا کند. 5 مشکلات حاد پیشبینینشده در موقعیتهایی مانند سوگ، طلاق والدین و بیماری کودک یا والدین یا مشکلات حاد پیشبینی نشده بهتر است از حضور یک روان شناس در کنار کودک کمک بگیرید تا در سازگاری و کنار آمدن با شرایط به کودک کمک کند. 6 چیزی در فرزندتان غیرطبیعی است مورد آخر هرگونه موردی است که باعث شده است کودک از چندین نفر متفاوت بازخورد منفی و نامناسب بگیرد و خود کودک یا شما را به دردسر بیندازد. اگر افراد متفاوتی در خانواده یا مدرسه درباره رفتار خاصی در کودک به شما هشدار دادهاند و خودتان در قیاس با بچههای همسن فرزندتان به این نتیجه رسیدهاید که چیزی در فرزندتان غیر طبیعی است بهتر است انکار را کنار بگذارید و هر چه سریعتر از روان شناس کودک کمک بگیرید تا با ارزیابی به موقع از پیشرفت مشکل جلوگیری و درمان آغاز شود.