دنیای قلم -تشخیص آلزایمر بهعنوان رایجترین شکل زوال عقل با تصویربرداری از مغز یا نوعی نمونهگیری دردناک میسر است که در آن، از مایع مغزی نخاعی قسمت پایین کمر نمونهگیری میشود. بیماری که رنجهای زیادی برای فرد مبتلا و خانوادهاش در پی دارد و اگر فرد با بروز اولین نشانهها احتمال ابتلا را جدی بگیرد و پیگیر درمان باشد، روند بهتری را برای بهبود طی خواهد کرد. در این مطلب بهنقل از «ایندیپندنت فارسی» نشانههای کمتر شناخته شده آلزایمر را بررسی میکنیم.
دکتر سوزان کولهاس، مدیر اجرایی پژوهش و مشارکت در مرکز پژوهش آلزایمر بریتانیا، گفت: «انتظار داریم افراد بیشتری برای تشخیص به ما رجوع کنند، از آنها می خواهیم در سن پایینتر پا پیش بگذارند و با نشانههای خفیفتر، به ما رجوع کنند.» تیم بینلند، سرپرست دانش و یادگیری انجمن آلزایمر و نویسنده کتاب «بازیهای ذهن»، میگوید: «آدمها با هم فرق دارند، اما شایعترین نشانههای فرد مبتلا به آلزایمر، مشکل در شکلگیری خاطرات جدید است».
اما کدام نشانهها [در این بیماری] کمتر شناختهشدهاند؟ بینلند میگوید: «شکلی از این بیماری، بر قسمت پسین مغز تاثیر میگذارد؛ همان جا که بینایی پردازش میشود و در اثر آن، افراد برای خواندن یا درک سهبعدی دچار مشکل میشوند. آنها اغلب به سراغ چشمپزشک میروند و فکر میکنند مشکل در چشمشان است اما درواقع چشمشان خوب کار میکند؛ این مغز است که پردازش نادرستی از چیزها ارائه میدهد.»
دکتر امر مکسویینی، مدیرعامل و مشاور پرتوشناسی عصبی در «کاگنیشن هلت»، میگوید:«گفتار و زبان نیز میتواند نشانگر نشانههای اولیه باشد، مثل ناتوانی در یافتن کلمه مناسب یا استفاده از جایگزین برای کلمه، مثلا به جای «قلم» بگوییم چیزی که با آن مینویسیم. پاره شدن رشته افکار، از بین رفتن تسلط کلامی و تجربه مشکل ارتباطی نیز میتواند نشانه باشد.»
در اثر آن چه آلزایمر نوع قدامی نامیده میشود و بر بخش پیشین مغز تاثیر میگذارد، تغییرات خلقوخو یا شخصیتی رخ میدهد. بینلند میگوید: «بخش پیشین مغز مسئول تنظیم رفتار و انگیزه ماست. بنابراین، کسی که به آلزایمر نوع قدامی مبتلا شده باشد، اغلب تغییرات رفتاری دارد. افراد مبتلا ممکن است وسواسی باشند یا نتوانند احساسشان را کنترل کنند. ممکن است در روابطشان با دیگران خیلی رک باشند. بنابراین، گونهای تغییر دیده میشود که معمولا چیزی نیست که در مبتلایان به زوال عقل میبینیم.»
اما با دیدن این نشانهها چه باید کرد؟ بینلند میگوید: «در آلزایمر، افراد اغلب درک نمیکنند که به این بیماری مبتلایند و فکر میکنند حالشان خوب است و به همین دلیل است که معمولا دوستان یا اعضای خانواده بیمار، نشانههای اولیه هشداردهنده را تشخیص میدهند.» او توصیه میکند، بهویژه به جوانترها، که در هر صورت، مهم است که در وهله نخست به پزشک عمومی رجوع شود: «زوال عقل چندان هم رایج نیست و بنابراین، اگر یکی از این نشانهها را دارید، ممکن است مربوط به مشکل دیگری مثل استرس در محل کار یا یائسگی باشد.» مکسویینی هم میگوید: «هرچند نشانهها ممکن است ناشی از دلایل درمانپذیر باشد، تشخیص بهموقع آلزایمر فرصتهایی برای انجام مداخله پیشگیرانه پدید میآورد. پیشرفتهای مستمر بهویژه تولید داروهای نسل جدید، بر اهمیت دسترسی بهنگام به امکان آزمایش و تشخیص سریع، برای بیشینه بهرهمندی در کاهش یا توقف پیشرفت این بیماری و نشانههای آن، تاکید دارد.»