دنیای قلم - دکتر حمید عمادی كوچك: امروز، مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های عفونی مهم و قابل توجه در كشور ما، بروسلوز (تب مالت) توبركلوز (سل) كووید، عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی، عفونت پنوموكوك (ذات‌الریه) بیماری‌های قارچی در زمینه نقص ایمنی مثل كاندیدا و آسپرژیلوس، بیماری ایدز، هپاتیت B و C است و باید نگران مردم كشورمان باشیم.
سال‌های دور هم با شیوع بیماری جذام و در مقطعی هم بابت بیماری تیفویید (حصبه) به خاطر دفع نامناسب زباله و فاضلاب مشكلات زیادی داشتیم اما مدت‌هاست موارد جدید از این دو بیماری در كشور ندیده‌ایم. در مقطعی هم، بیماری مالاریا در كشور خیلی زیاد بود ولی الان خیلی خیلی كم شده است. بیماری سالك هم در مقطعی خیلی زیاد بود و مدت‌ها قبل یك مورد اپیدمی در اصفهان داشتیم اما این بیماری هم كنترل شد و امروز موارد آن را كم می‌بینیم. بیماری لپتوسپیروز در استان‌های شمالی كشور زیاد داریم كه باید جدی گرفته شود؛ این بیماری شالیكارها است كه عامل بیماری‌زا، به واسطه ادرار موش و جوندگان در آب‌های سطحی، قابل انتقال است و در شمال كشور شایع است و هنوز دغدغه مهمی محسوب می‌شود.
بعد از ایام اربعین هم شاهد عفونت‌های تنفسی بودیم و برخی زائران بعد از بازگشت به كشور عمدتا بیمار بودند، ولی شكر خدا در كل جامعه اپیدمی نداشتیم. با توجه به اینكه مهاجر از افغانستان داریم و چون برای افغان‌ها واكسیناسیون جدی و دقیق انجام نشده، تذكر بابت چند نكته لازم است. موضوع مهاجرت افغان‌ها به ایران یك بحث جدی است و باید توسط دولتمردان نیز جدی گرفته شود. افغانی‌ها مردم خوب، كوشا، كم‌توقع و پرتلاشند و افراد صاحبكار ترجیح می‌دهند از افغان‌ها كه افراد متعهدی هستند، بیشتر استفاده كنند. مهاجرت آنان بعد از روی كار آمدن طالبان زیاد شده ولی باید توجه داشت كه زیرساخت‌های بهداشتی افغانستان و گسترش واكسیناسیون و مراقبت از بیماری‌ها در آنجا همانند ایران نبوده و شاید برخی از این عزیزان واكسینه نشده باشند و احتمال انتقال برخی بیماری‌ها را نیز داشته باشند! بحث سل و بیماری هپاتیت را در این افراد باید جدی گرفت چون امكان دارد برخی از این افراد ناقل باشند، پس باید دقت كافی داشت.
ایپدمی كرونا طی سال‌های اخیر در بی‌توجهی به برخی دیگر از بیماری‌ها دخیل بود. البته پدیده‌ای مانند ازدواج سفید را نیز شاهد هستیم كه دشوار شدن شرایط ازدواج و بروز مشكلات اقتصادی یا اشتغال در بین جوانان به این مشكل دامن زده است. عدم پایبندی در بین افراد جامعه موجب شده تا عده‌ای روابط جنسی خارج از چارچوب خانواده و ازدواج برقرار كنند كه همین موضوع در كنار تعدد شریك جنسی یا داشتن شریك جنسی مشترك می‌تواند موجب گسترش بیماری‌های مرتبط با این پدیده ناگوار از جمله ایدز باشد. قطعا شیوع بیماری ایدز بااین روند بیشتر خواهد شد؛ متاسفانه طی این مدت نیز آمار آلودگی و ابتلا بالا رفته است. اگر اقدام جدی و هدفمندی برای كنترل این موضوع نداشته باشیم احتمال دارد در آینده به دلیل بی‌توجهی، پشیمان شویم. باید هشدار‌های لازم را به‌طور مكرر در جامعه بیان كنیم و افراد را آگاهی بدهیم، همچنین آزمایشات لازم را نیز گسترش بدهیم تا افراد آلوده به موقع شناسایی شوند. مبتلایان را باید هرچه سریع‌تر به درمان برسانیم و نگذاریم افراد آلوده باعث اشاعه و گسترش این بیماری در كشور شوند. با درمان‌های موجود در كشور، كیفیت زندگی فرد بهتر می‌شود و مانع انتشار بیماری نیز خواهد شد.
باید تبلیغات علیه ایدز بیشتر شود تا توجه مردم نیز بالاتر برود. عامل شیوع ایدز در كشور طی یك مقطع زمانی، اعتیاد تزریقی (به ویژه در میان معتادان) بود ولی الان بحث اعتیاد تزریقی آنقدر جدی نیست كه متاسفانه بحث روابط ناسالم جنسی آنقدر مهم و نگران‌كننده است كه منجر به اشاعه بیماری می‌شود. اینكه یك مرد یا زن جوان با نفر دیگری پیش از این، ارتباط جنسی داشته یا خیر، نكته بسیار مهمی است. اینكه از سابقه افراد كه آیا قبلا با كسی دوست بوده و ارتباط جنسی داشته مطمئن یا مطلع هستید یا خیر، نكته مهمی است. تحقیق و جست‌وجو در گذشته یك شریك جنسی و دادن آزمایشات لازم برای تشخیص احتمالی ابتلا به بیماری‌های ایدز و هپاتیت خیلی مهم است. افراد می‌توانند به سادگی از شریك جنسی آلوده قبلی خود آلوده و مبتلا شوند و این ویروس و بیماری را به شریك جنسی جدید خود نیز انتقال بدهند. بیماری ایدز یك عمر فرد را درگیر می‌كند و باید همه بدانند كه در روابط جنسی خود باید حتما از كاندوم استفاده كنند. اگر چه دسترسی به كاندوم نسبت به گذشته دشوار شده و قیمت آن بالاست و رایگان نیست و امروزه موضوعاتی مانند فرزند آوری اغلب مورد توجه قرار دارد و امروزه كشور به دنبال روش‌های افزایش جمعیت است تا دچار افت جمعیت نشویم؛ با همین سیاست‌گذاری، توزیع كاندوم رایگان در مراكز بهداشتی از دستور كار خارج شده ولی جوانان نباید نسبت به این وسیله پیشگیری از بیماری بی‌مهری كنند؛ باید به كاندوم توجه كنیم و حتما در دسترس باشد. اگرچه گران است ولی مردم باید در صورت برقراری ارتباط جنسی، هزینه تهیه كاندوم را نیز در كنار هزینه‌های جانبی رابطه خود حتما در نظر بگیرند و در این خصوص جدی باشند.
این تفكر كه شریك جنسی شما الان با كسی نیست، اشتباه بزرگ و عامل گمراهی یا اعتماد بی‌مورد است چون امكان دارد الان با كسی نباشد ولی قبلا شاید با فرد دیگری بوده است!!! من پیشنهاد می‌كنم قبل از شروع هر رابطه، هر دو نفر برای كسب اطمینان بیشتر و جلوگیری از انتقال احتمالی بیماری، حتما به‌طور داوطلبانه به آزمایشگاه بروند. نباید انتظار داشت كه دولت در این خصوص كمكی بكند پس باید برای سلامتی خود اقدام لازم را انجام داد. البته در بیمارستان امام خمینی و برخی مراكز درمانی كشور و تقریبا در همه استان‌ها مركز مشاوره رفتارهای پرخطر جنسی فعال و برقرار است و مراجعان متعددی دارد. این مراكز همیشه پر از مراجعان جوان است چون آزمایشگاه اینجا رایگان است. اگر افراد رابطه پر خطر جنسی داشتند یا حین فعالیت جنسی نامطمئن، كاندوم آنها پاره شد باید حداكثر تا 72ساعت بعد از مواجهه به مراكز مشاوره رفتارهای پر خطر جنسی دانشگاهی یا نزدیك محل زندگی خود مراجعه كنند تا اولین اقدامات درمانی و دارویی مهم در زمان طلایی انجام شود.
اگر به موقع دارو دریافت كنند و تا یك ماه مصرف كنند، صد درصد از ابتلا پیشگیری خواهد كرد. ممكن است یك جوان در حالت مستی یا مصرف دارو، رابطه پرخطر جنسی برقرار كرده و به همین خاطر بعد از هوشیاری باید حداكثر تا سه روز بعد اقدام لازم و فوریتی را انجام دهد. متاسفانه آمار ایدز در جهان بعد از دوران كووید افزایش داشته و ایران نیز از این موضوع مستثنی نخواهد بود. وقتی ظرفیت‌های بهداشتی - درمانی كشور، متوجه یك بیماری دیگر بشود از سایر مشكلات و بیماری‌ها غافل می‌شویم. فوق تخصص بیماری‌های عفونی