دنیای قلم -دکتر مهدی سودآوری| روان شناس و مدرس دانشگاه: اضطراب بیش از حد بدون هیچ دلیل مشخصی، علامت اصلی اضطراب GAD است. در این اختلال شخص به‌طور اغراق‌آمیزی در باره اتفاقات روزمره نگران است. اختلال اضطراب فراگیر یا همان GAD یکی از بزرگ‌ترین و ریشه‌دارترین اضطراب‌هاست که در نوجوانی آغاز می‌شود. در ادامه، نکاتی درباره این اختلال کمتر شناخته شده خواهید خواند.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مدام منتظر یک فاجعه هستند و نمی‌توانند نگرانی خود را در باره امور مختلف مثل سلامتی، پول، خانواده، شغل و تحصیل کنترل کنند. ترس، نگرانی و وحشت جزئی از حالت روزمره افراد مبتلاست. در این افراد اضطراب چنان برتفکر آن‌ها مسلط شده که در انجام کارهای روزمره و روابط اجتماعی دچار مشکل هستند. گاهی ممکن است با فکر کردن به کارهای روزانه دچار اضطراب شویم و این کاملاً طبیعی است. اما فرد مبتلا به GAD توانایی کنترل نگرانی و اضطرابش را ندارد. او احساس می‌کند که کنترل همه چیز از دستش خارج شده‌است.
حس نداشتن کنترل و آسیب‌پذیری از مهم‌ترین زیربناهای اختلال اضطراب فراگیر است. تفاوت اضطراب و استرس در منبع است. استرس منبع و دلیل مشخص دارد اما اضطراب بدون هیچ دلیل واضحی شکل می‌گیرد. برای همین معمولا افراد مبتلا توان بیان دلیل اضطراب خود را ندارند و فقط می‌دانند که دل‌شان شور می‌زند!
مهم‌ترین پیامد اضطراب فراگیر، اضطراب شدید روزمره است تا حدی که فرد حتی گاهی از انجام امور روزمره هم ناتوان می‌شود زیرا اضطراب آن قدر شدید است که فرد ترجیح می‌دهد از آن فعالیت اجتناب کند و کاری انجام ندهد. اختلال در خواب بسیار شایع است. کابوس دیدن، کابوس‌هایی مانند سقوط از بلندی، بختک، فرار و ... بسیار شایع است. مشکل در شروع خواب هم به واسطه افکار اضطرابی از مشخصات این بیماری است.
برچسب‌هایی چون ترسو، بی‌اراده، تنبل، بی‌برنامه و ... از برچسب‌های رایجی است که دیگران به مبتلایان به اضطراب فراگیر می‌زنند چون از دید آن‌ها، فرد توان اتمام کارها را ندارد، کارها را به تعویق می‌اندازد، از شروع کارهای جدید می‌ترسد و ... اما در واقع اضطراب شدید فلج کننده باعث تمام این ها شده است. گویی از کسی که پایش شکسته و به شدت درد می‌کند، بخواهید در ماراتن بدود و سپس به دلیل تمام نکردن آن، او را سرزنش کنید!
دقت کنیم که در بسیاری از موارد اضطراب به افسردگی و حتی نوع حادش هم منجر می‌شود، چون فرد حس بی‌کفایتی و بی‌عرضه بودن خواهد کرد که به افسردگی منجر می‌شود. اضطراب فراگیر باعث افزایش حواس در برابر خطرات احتمالی و همچنین خستگی ذهنی و جسمی شدید در فرد می‌شود. اختلال اضطراب فراگیر یکی از اختلالات رایج سلامت‌روان است اما به دلیل مراجعه دیرهنگام افراد برای درمان معمولا دیر تشخیص داده می‌شود. اگر شما هم علامت‌های مطرح شده را دارید، حتما به متخصص روان درمانی مراجعه کنید چون این اختلال قابل درمان است.
بهترین درمان برای اضطراب فراگیر روان‌درمانی تحلیلی و انواع درمان‌های شناختی است. در شرایط حاد دارو درمانی با ضد اضطراب‌ها هم توصیه می‌شود. اما باید توجه داشت که دارو فقط برای یک دوره کوتاه مدت قابل مصرف است. کسانی که سال‌ها از ضد اضطراب‌ها یا آرام‌بخش‌ها استفاده می‌کنند، عملا دچار نوعی اعتیاد به این داروها شده‌اند. در صورت درمان نشدن اختلال اضطراب فراگیر، احتمال سوء مصرف مواد مخدر و ... برای ایجاد آرامش یا خواب، بسیار زیاد است. بر خلاف تصور عمومی روان درمانی برای اختلال اضطراب فراگیر بسیار موثر است. طبق یک قاعده سرانگشتی، اضطراب‌های مرگ، معنای زندگی، ترس از عقوبت و سرزنش، ناتوانی و شکست و ... از اصلی‌ترین اضطراب‌ها و ریشه‌های اصلی اختلال اضطراب فراگیر هستند که هرکدام از ریشه خاص خود سرچشمه گرفته و به مرور رشد کرده‌اند.