دنیای قلم - محسن هاشمی : بالاخره برنامه هفتم توسعه با حداقل یك‌سال تاخیر در «همایش معرفی سند برنامه هفتم توسعه» رونمایی شد. مقامات حاضر در همایش به 22 فصل برنامه و ویژگی‌های آن‌كه همانا رفع ناترازی‌ها، مردم‌پایگی، مساله‌محوری، معیشت، رضایتمندی، سرمایه‌گذاری، مقاومت و اینكه تمام مسائل كشور را احصا و برای هر مساله تدبیر اندیشیده شده، اشاره كردند. لذا با توجه به زمان رسیدگی در مجلس، مناسب است متن فعلی برنامه هفتم توسعه از طرف كارشناسان و دست‌اندركاران امر به دقت بررسی و نقدها مطرح شود.
اولین بازتاب‌های خبری از رونمایی برنامه هفتم توسعه با تیترهایی چون «هفت محور برنامه، سند هویتی دولت برای برنامه 5 ساله، مساله محوری، سلامت، معیشت و رفع ناترازی‌ها، 8 نمای اقتصادی از برنامه هفتم توسعه، بسترسازی برای سرمایه‌گذاری، برنامه‌ای مبتنی بر آرمان و آرزوها، رویاهای برنامه هفتم، هم‌افزایی قوای سه‌گانه، برنامه‌ای مدون برای تمام مشكلات و اولین برنامه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دیده شد. ولی بعضی تند نوشتند كه وقتی برنامه‌ها را اجرا نمی‌كنیم چرا برنامه می‌نویسیم؟! یا برنامه هفتم و بازی با اعداد!!
برای مثال در فصل‌ها و زیرفصل‌ها بندی به نام حملونقل در كشور دیده نمی‌شود چه برسد. به «حملونقل عمومی درون و برون‌شهری»، حتی در امر شهرسازی و حقوق شهروندان نیز مطلبی ملاحظه نمی‌گردد. در بخش هدف‌گذاری‌‌ها هم از این مساله خبری نیست. در فصل دوم، زیربنایی، در بخش مسكن فقط بند ب ماده 120 اشاره به حمل ونقل عمومی دارد و آن‌هم در حد 5% افزایش یعنی سالانه 1% كه ناچیز است. و عقب ماندگی‌‌ها را به هیچ‌وجه جبران نمی‌كند. و حتی منابع مالی مطرح در ماده 120 كفاف همین 1% رشد را نیز نمی‌دهد.
این ماده و بند می‌گوید «شهرداری مراكز استان‌ها مكلفند با استفاده از حداقل 50% از منابع عوارض موضوع ماده 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 اقدامات زیر را به عمل آوردند و نسبت به توسعه زیرساخت‌ها و تامین ناوگان حملونقل عمومی، به نحوی اقدام نماید تا در پایان برنامه سهم حملونقل عمومی درون‌شهری نسبت به ابتدای برنامه به میزان حداقل 5% افزایش یابد. اگر فرض بر این باشد یعنی برای تهران سالی حداكثر 2 كیلومتر مترو ساخته شود و اگر منظور تجهیزات متحرك واگن باشد یعنی حداكثر دو قطار مترو اضافه شود و اگر اتوبوس باشد یعنی حداكثر 36 اتوبوس شهری سالانه تامین گردد.
بهتر بود به سند توسعه حملونقل عمومی كشور اشاره می‌شد. شایان ذكر است برای رسیدن به 10% صرفه‌جویی در مصرف انرژی یكی از موارد بسیار مهم حملونقل عمومی است كه به آن پرداخته نشده است، در صورتی كه به بحث ترانزیت كالا پرداخته شده است. در بخش مسكن هم به حملونقل عمومی پرداخته نشده است. هم‌اكنون بحث (توسعه حمل‌و‌نقل‌محور) TOD در جهان مطرح است كه متاسفانه مطلبی در ایران برنامه از آن دیده نمی‌شود.
در ماده 110 برنامه به افزایش محدوده تهران پرداخته شده كه به نظر امر خطرناكی است، یا در ماده 114، كمیسیون ماده 5 از شهرداری تهران منفك و به وزارت راه و شهرسازی منتقل گردیده و از اختیارات شهرداری تهران كاسته می‌شود. به كمیسیون ماده 100 شهرداری‌ها هم نماینده وزارت راه و شهرسازی اضافه شده است. به نظر این موارد باید در شورای شهر تهران به بحث گذاشته و عكس‌العمل لازم و در خور نشان داده شود.