دنیای قلم -براساس آخرین گزارش مركز آمار ایران دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در آبان ماه ۱۴۰۱ برای دهك‌های مختلف هزینه‌ای از ٤١,٧درصد برای دهك دهم تا ۵۰٫۲درصد برای دهك اول حكایت دارد. براساس این گزارش در آبان ماه در گروه عمده «خوراكی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشكبار» و گروه «سبزیجات» (گوجه‌فرنگی و پیاز) بود و هر چند نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراكی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در این ماه با كاهش ۳ واحد درصدی همراه شد و به عدد ۶۷٫۷درصد رسید اما با وجود این افت اندك در این بخش كاهش قیمت‌ها در حوزه خوراكی‌ها و آشامیدنی‌ها در كشور اصلا محسوس نیست و با وجود گرانی‌هایی كه در سطح جامعه به وجود آمده قدرت خرید مردم كمتر از گذشته شده است.
اعتماد نوشت: براساس گزارشی كه اخیرا اتاق بازرگانی تهران منتشر كرده ارقام تراكنش‌ها نسبت به گذشته نه تنها رشدی نداشته بلكه با افت هم همراه شده است و رقم واقعی تراكنش‌ها در ابتدای پاییز امسال نسبت به سال 1395 تا۲۰درصد كاهش یافته كه به معنای كاهش قدرت خرید مردم است. براساس این آمار، روند نزولی كل تراكنش‌های خرید (موبایل- اینترنتی- پایانه فروشگاهی) از مرداد سال ۱۳۹۹ آغاز شده است. همچنین افت كل تراكنش‌ها به نسبت سال ۹۵ از رقم منفی 6.25درصد در شهریور ماه به 5.20درصد در مهر ماه 1401 رسیده است كه تنها بهبود اندكی را نشان می‌دهد. اما نكته‌ای كه با وجود گرانی‌های سرسام‌آور در سال‌های اخیر در بخش خوراكی‌ها وجود دارد این است كه این روزها خرج مردم از دخل‌شان بیشتر شده است و هر طور هم صرفه‌جویی و قناعت كنند حتی اگر مستاجر هم نباشند باز هم مثل سابق قادر به سیر كردن شكم خود و خانواده‌شان نیستند. تنها روزهای شاد زندگی‌شان در ماه چند روز اول ماه و زمان گرفتن حقوق‌شان است و پس از آن از اواسط ماه شادی‌شان كمرنگ شده و در روزهای آخر ماه كاسه چه كنم چه كنم به دست می‌گیرند.
تهیه مواد خوراكی این روزها حتی برای كسانی كه كار هم دارند به یك دغدغه تبدیل شده و با یك محاسبه سرانگشتی و با وجود دستمزدهای اندكی كه كارمندان و كارگران می‌گیرند، می‌توان دریافت كه خورد و خوراك یك روز چقدر از درآمدشان را به خود اختصاص می‌دهد. در این گزارش می‌خواهیم ببینیم یك خانواده چهار نفره در یك روز چه میزان باید برای سفره خود هزینه كند.
اگر هر كدام از اعضای خانواده برای وعده صبحانه تنها یك تخم‌مرغ 3500 تومانی بخورد جمع آن 14 هزار تومان خواهد شد و در صورتی كه 2 نان سنگك 7 هزار و 500 تومانی برای صبحانه خریده شود جمعا 15 هزار تومان خواهد شد و با یك لیوان چای شیرین (در صورتی كه 50 گرم چای احمد 200 هزار تومانی برای 4 نفر آماده شود) 8 هزار تومان می‌شود و با 4 قاشق شكر (در صورتی كه 100 گرم شكر 23 هزار تومانی برای 4 نفر درنظر گرفته شود) 2 هزار و 300 تومان خواهد شد و اگر یك لقمه نان و پنیر هم بخواهند بخورند و (200 گرم پنیر 40 هزار تومانی برای 4 نفر درنظر گرفته شود) 8 هزار تومان خواهد شد كه جمعا برای یك صبحانه معمولی باید 47 هزار و 300 تومان هزینه شود كه این رقم در ماه تنها برای صبحانه یك میلیون و 419 هزار تومان خواهد شد.
این روزها قیمت برنج سر به فلك كشیده است. در صورتی كه یك خانواده 4 نفره بخواهند برای ناهار زرشك‌پلو با مرغ بخورند باید برای یك كیلو برنج ایرانی كه (میانگین قیمت آن در هر كیلوگرم به بیش از 100 هزار تومان رسیده) 130 هزار تومان و برای 4 تكه ران مرغ 162 هزار تومان و برای 100 گرم (روغن 90 هزار تومانی) 9 هزار تومان و برای یك پیاله ماست حدود 200 گرم (40 هزار تومانی) 8 هزار تومان هزینه كنند كه جمعا برای این ناهار هم باید 309 هزار تومان هزینه كنند و اگر این خانواده بخواهند برای وعده ناهارشان در ماه از برنج استفاده كنند تنها برای خرید برنج باید حدود 4 میلیون تومان در ماه هزینه كنند.
همچنین این خانواده اگر برای شام بخواهند یك غذای بدون برنج مصرف كنند تا در مصرف برنج خود صرفه‌جویی كنند و به عنوان مثال كتلت را برای شام‌شان انتخاب كنند باید 200 گرم گوشت چرخ شده 190 هزار تومانی كه حدود 38 هزار تومان می‌شود و 2 عدد تخم‌مرغ 3500 تومانی كه 7 هزار تومان می‌شود و 4 عدد سیب‌زمینی كه این روزها تقریبا هر كیلو 15 هزار تومان است (و اگر نیم كیلو برای این 4 نفر استفاده شود) حدود 7 هزار و 500 تومان خواهد شد و با چند قاشق روغن مایع 90 هزار تومانی كه اگر برای پخت این غذا 200 گرم درنظر بگیریم و یك عدد پیاز 100 گرمی كه حدودا با قیمت 25 هزار تومان در هر كیلو 2500 تومان می‌شود در مجموع برای این شام ساده بدون گوجه‌فرنگی و خیارشور با 4 عدد نان باگت كه 28 هزار تومان می‌شود 83 هزار تومان هزینه كنند كه اگر این خانواده بخواهند شبیه همین غذای معمولی را در ماه مصرف كنند حدودا 2 میلیون و 500 هزار تومان در ماه تنها باید برای یك وعده غذای‌شان هزینه كنند. این گزارش تنها برای خرید مواد غذایی ضروری تهیه سه وعده غذای ساده و معمولی یك خانواده 4 نفره بود و اگر بخواهیم هزینه‌های دیگر نظیر خرید میوه، سبزی و ادویه‌جات و اجاره‌بهای مسكن و هزینه‌های مربوط به انرژی و خرید پوشاك و حمل و نقل و هزینه‌های مربوط به مدرسه فرزندان را هم به آن اضافه كنیم مسلما این ارقام بسیار بیشتر از دستمزد كارگر یا كارمندی است كه این روزها حدود 6 یا 7 میلیون تومان درآمد دارد و ناچار است برای اینكه بتواند ملزومات زندگی خانواده‌اش را تهیه كند همزمان چند جا كار كند این درحالی است كه مردم دیگر توان این حجم از گرانی‌ها را ندارند و متاسفانه این روزها در برخی گزارش‌ها شاهد آگهی تعویض لوازم شخصی با غذا در برخی سایت‌های نیازمندی هستیم.
در شهریور ماه 99، ارزان‌ترین غذاها برای یك خانواده 4 نفره و براساس آمار جمع شده از خرده‌فروشی‌های مواد غذایی تخم‌مرغ، املت، كوكو سیب‌زمینی و كوكو سبزی محسوب می‌شد كه بدون احتساب قیمت روغن مصرفی به ترتیب حدود 5 هزار تومان، 5600 تومان، 7 هزار تومان و 13 هزار تومان برای هر خانواده هزینه داشت.
با استناد به آمارهای خرده‌فروشی، هر شانه تخم‌مرغ 30 عددی حدود 26 هزار تومان، هر كیلو سبزی كوكو 15 هزار تومان و هر كیلو زرشك پفكی صادراتی 60 هزار تومان قیمت‌گذاری شده؛ هر كیلو گوجه و سیب‌زمینی نیز 3800 و 5200 تومان در میادین میوه و تر‌بار به فروش می‌رسید. با وجود اینكه تا سال‌ها پیش نان، پنیر و خیار به عنوان وعده‌ای ارزان برای خانواده‌ها درنظر گرفته می‌شد اما با قیمت‌های همان دو سال پیش هم این وعده نیز گران‌تر شده بود. قیمت هر كیلو پنیر از 18 هزار تومان تا 54 هزار تومان در نوسان بود و هر كیلو خیار نیز از 3 تا 6 هزار تومان قیمت‌گذاری شده بود، بنابراین هر وعده نان و پنیر و خیار برای یك خانواده 4 نفره بدون احتساب قیمت نان حدود 13 هزار تومان هزینه داشت.
وضعیت برای غذاهای اصلی كه گوشت و مرغ در آنها به كار رفته، متفاوت‌تر بود. به عنوان مثال قیمت پخت هر وعده قورمه‌سبزی در خانه و با توجه به مقدار مواد به كار رفته از 25 تا 100 هزار تومان و برای غذاهای گران‌تری مانند آبگوشت نیز 70 هزار تا 120هزار تومان برآورد قیمتی شده بود. هزینه پخت هر وعده غذایی در خانه با توجه به مواد لازم از حدود 6 هزار تومان تا 70 هزار تومان متغیر بود. بنابراین هزینه یك ماه وعده غذایی برای خانواده 4 نفره از 600 هزار تومان تا 2 و نیم میلیون تومان نوسان داشت. با توجه به اینكه حداقل حقوق برای سال 99 بالغ بر 2 میلیون و 800 هزار تومان مصوب شد برای یك خانواده تنها 300 هزار تومان برای سایر هزینه‌ها مانند اجاره‌خانه، درمان، آموزش و تفریح باقی می‌ماند.