دنیای قلم -پیمان مولوی:بارها شنیدهاید كه نباید اقتصاد ایران را دلاریزه كرد، گویی برخی میخواهند اقتصاد ایران را دلاریزه كنند و برخی هم مخالف آن هستند. از دید كارشناسی این امر مغالطهای بیش نیست.
از لباسی كه میپوشیم تا موبایلی كه در دست داریم و آسفالتی كه خودرو روی آن حركت میكند، همه و همه به نرخ دلار گره خوردهاند. در واقع افزایش نرخ دلار، مجموعه كالاها و خدمات را در كشور گران میكند و نوسانات مستمری در بازارهای ایران ایجاد میكنند. كافی است شاخص كالایی CRB INDEX را ببینید كه از انرژی تا كشاورزی و از فلزات اساسی تا فلزات گرانبها همه و همه مبتنی بر دلار جهانی usd index هستند و بالا و پایین میروند.
اگر كشوری همانند امارات سالهاست دلار را روی ۳.۷ (سه ممیز ۷) نگه داشته است دلیل دیگری دارد. تفاوت در این نیست كه دلار ارز مرجع جهانی است، تفاوت در سیاست اقتصادی است كه كشورها اعمال میكنند، وقتی اقتصادی داریم كه در آن در ثانیه ۴۵ میلیون تومان نقدینگی خلق میشود و رشد اقتصادی یك دهه آن نزدیك به صفر است ناخودآگاه دچار تورم بالا میشود و این تورم بالا دقیقا قدرت برابری ارزش ریال و دلار را تعیین میكند. امروز در اقتصاد ایران تورم ۴۳درصد سالانه است و تورم در امریكا معادل ۸درصد در این شرایط برای همه فعالان اقتصادی مشخص است كه ریال میتواند در یك سال ۳۵درصد كاهش ارزش داشته باشد حتی در اقتصادی كه تمام واردات و صادراتش تحت كنترل دولت است نیز این اتفاق خواهد افتاد لذا گریزناپذیر است و از خبر اعلام آزاد شدن پولهای بلوكه شده نیز نمیتوان آن را مدیریت كرد. در این راستا باید علت را در كاهش ارزش ریال در اقتصاد ایران جست و دنبال یكسره كردن كار دلار در خارج از ایران نبود.
حتی در چین دومین اقتصاد بزرگ جهان چنین ادعایی وجود ندارد و این سیستم فعلا در حال كار كردن است. ازسوی دیگر دلار به زندگی همه ما گره خورده است، همانطور كه عرض شد اما حفظ ارزش ریال دراختیار دولتها و از وظایف بانك مركزی است، ولی وقتی از مهمترین ابزارها در زمانی كه باید بهره ببرد، نمیبرد، شما نمیتوانید انتظار معجزه داشته باشید.
برای اینكه ببینیم ریال بیش از این ارزش از دست خواهد داد با نه به سه سوا زیر باید فكر كرد نخست) آیا نقدینگی با همین شیب صعودی خواهد بود؟ دوم) آیا رشد اقتصادی ایران زیر ۳درصد خواهد بود؟ سوم) آیا تورم در همین سطح پایا خواهد شد؟ پاسخ به هر كدام از این پرسشها شرایط جدیدی را در اقتصاد ایران ایجاد میكند و مسیرهای متفاوتی را میگشاید.