دنیای قلم -رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم تزریق دز یادآور واکسن کرونا در تمام افراد گروه سنی بالای ۱۸ سال که شش ماه از زمان تزریق دز قبلی‌شان گذشته است، گفت: اینکه پلتفرم یا نوع واکسن تزریقی در دز یادآور چه چیزی باشد، نباید سبب تاخیر یا تعلل در انجام واکسیناسیون دز یادآور شود و همچنان بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.
دکتر محسن زهرایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه رصد آمار و اطلاعات نشان می‌دهد که موارد کرونا در کشورهای همسایه بویژه عراق و ترکیه طی سه هفته اخیر افزایش قابل توجهی داشته است، گفت: این موضوع می‌تواند نگرانی از انتشار بیماری به داخل کشور را هم افزایش دهد؛ زیرا خیلی از مردم ممکن است سفر کنند و این سبب جابه‌جایی بیماری بین کشورها می‌شود. در داخل کشور نیز آمارها نشان می‌دهد که طی دو هفته اخیر موارد بیماری در حال افزایش است؛ اگرچه این افزایش آمار در کشور ما همانند افزایش موارد در ترکیه و عراق نیست. در کشورهای اروپایی نیز گزارشاتی دال بر افزایش بیماری وجود دارد.
وی افزود: بعد از مدتی که از دریافت واکسن یا بهبودی ابتلای طبیعی به کرونا می‌گذرد، سطح ایمنی بدن افراد کاهش می‌یابد و در نتیجه بدن افراد کم کم نسبت به بیماری حساس شده و درصد ابتلای آنها به بیماری تقویت می‌شود. از سوی دیگر تغییراتی در ویروس رخ می‌دهد که جهش‌های ژنتیکی سویه‌های جدید به وجود می‌آید و این سویه‌ها پاسخ سیستم ایمنی بدن فرد را نسبت به ابتلای قبلی یا واکسن تزریق شده قبلی کاهش می‌دهد و همین سبب افزایش ابتلای افراد به بیماری می‌شود. ما باید سیستم ایمنی بدن را فعال نگاه داریم که برای این کار یا بایستی مجددا به بیماری مبتلا شده و رنج و خطر ابتلا به کووید۱۹ را تحمل کنیم یا اینکه با تزریق دز یادآور واکسن، خود را در برابر ویروس محافظت کنیم.
او تاکید کرد: از این رو توصیه شده است تا همه افراد بالای ۱۸ سال که ۶ ماه یا بیشتر از تزریق نوبت قبلی واکسن‌شان گذشته است حتما برای تزریق دز یادآور واکسن به مراکز بهداشتی مراجعه کنند. همه کسانی که در تعلل بودند تا دز اول یا دوم واکسن را تزریق کنند اکنون پرخطرترین افراد برای ابتلا به بیماری یا عوارض آن هستند پس توصیه اکید ما انجام واکسیناسیون برای این دسته از افراد است.
زهرایی درباره اینکه کدام گروه‌های سنی مجاز به دریافت دز یادآور واکسن کرونا هستند؟، تصریح کرد: در گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال تاکید داریم دو نوبت واکسن تزریق شود. گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سالی که مبتلا به بیماری تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند هم می‌توانند یک نوبت دز یادآور واکسن (دز سوم) تزریق کنند. پیش از این وزارت بهداشت توصیه کرده بود تا افراد بالای ۷۰ سال، کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند و کارکنان مراکز بهداشتی درمانی پس از گذشت ۶ ماه از تزریق دز آخر واکسن برای تزریق دز یادآور مراجعه کنند. طی روزهای اخیر نیز به تمام افراد گروه سنی بالای ۱۸ سال که شش ماه از تزریق واکسن قبلی‌شان گذشته باشد، اعلام کرده‌ایم که برای تزریق دز یادآور مراجعه کنند. کسانی که پیش از این دز سوم را تزریق نکرده بودند دز یادآورشان همان دز سوم و کسانی که قبلا دز سوم را تزریق کرده بودند نیز دز یادآور فعلی‌شان، دز چهارم است.
وی با تاکید بر اینکه همچنان بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است، درباره نوع واکسنی که برای دز یادآور تزریق می‌شود، اظهار کرد: مهم‌ترین نکته انجام واکسیناسیون است. درحال حاضر عموم واکسن‌های در دسترس برای واکسیناسیون یادآور، واکسن‌های داخلی مانند برکت، اسپایکوژن، نورا، پاستوکووک و کووپارس و ... است که بسیار خوب هستند و در دانشگاه‌های علوم پزشکی به تعداد مناسب توزیع شده است. اینکه پلتفرم یا نوع واکسن تزریقی در دز یادآور چه چیزی باشد نباید سبب تاخیر یا تعلل در انجام واکسیناسیون دز یادآور شود.
او ادامه داد: واکسن سینوفارم هم هنوز در مراکز واکسیناسیون است که در رصد آمار روزانه نشان می‌دهد آمار قابل توجهی از آمار تزریق روزانه را به خود اختصاص می‌دهد. واکسن آسترازنکا نیز مدتی است که محدود تزریق می‌شود و بیشتر افرادی که قرار است سفر خارجی داشته باشند این واکسن را تزریق کرده‌اند. واکسن آسترازنکا عملا در حال جمع شدن از مراکز است، به زودی تاریخ انقضای آخرین محموله هم می‌رسد و عملا تنها واکسن خارجی که از یک هفته آینده در کشور خواهیم داشت، واکسن سینوفارم است.
رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت درباره میزان ذخیره واکسن‌های کرونا در کشور، توضیح داد: عملا با تولید کنندگان خوبی که در کشور برای ساخت و تولید واکسن کووید۱۹ داشتیم دیگر بحث واردات مطرح نخواهد شد و ان‌شاءالله نیاز کشور به واکسن تا آخر سال توسط تولیدکننده داخلی تامین می‌شود. در حال حاضر نزدیک ۷ ماه است که هیچ واکسنی هم وارد نشده است و فکر نمی‌کنم در آینده هم نیازی به واردات به وجود داشته باشد. از جهت ذخیره واکسن در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی و کشور وضعیت خوبی داریم. رصد و پایش میزان نیاز در حال انجام است تا بر حسب نیازمان تولیدکنندگان واکسن این نیاز را تامین کنند.
وی افزود: واکسن یک فرآورده بیولوژیک است که پس از تولید، تاریخ انقضا خواهند داشت. طبیعتا اگر واکسنی تاریخ انقضایش برسد معدوم خواهد شد.
او با اشاره به شیوع سویه‌های BA۴ و BA۵ امیکرون، درخصوص میزان اثرپذیری واکسن بر این سویه‌ها، بیان کرد: آخرین بررسی صورت گرفته نشان می‌دهد که سویه‌های جدیدتر امیکرون گرچه شاید نسبت به سویه‌های قبلی پاسخ کمتری بدهند، اما وقتی همین واکسن‌های موجود را مجددا به عنوان یادآور تزریق کنیم، پاسخ ایمنی مناسبی ایجاد می‌کند که می‌تواند از بروز فرم‌های شدید بیماری در این سویه‌ها جلوگیری کند. اکنون که تولید کنندگان واکسن در حال تحقیق برای امکان تولید واکسن بر روی سویه‌های BA۴ و BA۵ هستند ما باید یا از واکسن‌های قبلی استفاده کنیم یا مانند آنچه که در مورد واکسن آنفلوآنزا اتفاق می‌افتد به سمت تولید واکسن ترکیبی کرونا برویم (ترکیب چند واریانت از کروناویروس). در حال حاضر نتایج نشان می‌دهد تزریق یک دُز واکسن از واکسن‌های موجود که بر اساس سویه‌های قبلی ساخته شده‌اند هم می‌توانند ایمنی خوبی در برابر ابتلا به فرم‌های شدید بیماری ایجاد کند.
زهرایی درباره برنامه وزارت بهداشت برای افزایش تعداد مراکز واکسیناسیون کرونا، خاطرنشان کرد: دانشگاه‌های علوم پزشکی بر حسب نیاز و تعداد مراجعه کنندگان، پایگاه‌های واکسیناسیون را توسعه خواهند داد. دانشگاه‌های علوم پزشکی در سایت‌های خود مشخصات و آدرس مراکز و پایگاه‌های تحت پوشش خود را درج کردند تا اطلاع‌رسانی عمومی تقویت شود.
وی درخصوص درصد تفکیکی میزان تزریق واکسن در کشور، تصریح کرد: با کاهش استقبال واکسیناسیون تغییرات درصد واکسیناسیون هم اندک شده است. درصد تزریق نوبت اول برای گروه سنی بالای ۱۲ سال حدود ۹۱.۶ درصد و برای نوبت دوم ۸۳.۶ درصد است. در گروه سنی ۵ تا ۱۲ سال کمترین میزان پوشش واکسن را با ۲۵.۲ درصد در نوبت اول و ۱۳.۳ درصد در نوبت دوم داریم. اگر بخواهیم آمار واکسیناسیون را به نسبت جمعیت کل کشور (حتی کودکان زیر ۵ سال که در آمار نیستند) اعلام کنیم باید گفت تزریق نوبت اول واکسن ۷۷ درصد و نوبت دوم ۶۹.۱ درصد در کل جمعیت است.