دنیای قلم -آیا تاکنون نام علف طلایی را شنیده‌اید؟ بسیاری از مردم این گیاه را به عنوان یک گل وحشی زرد می‌شناسند اما علف طلایی در واقع یک ترکیب محبوب در گروه مکمل‌های گیاهی و البته در قالب چای است.
نام لاتین این گیاه Solidago است که معنای «درمان یا کامل‌کردن» می‌دهد. علف طلایی اغلب بصورت مکمل برای بهبود سلامت ادرار و کاهش التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علف طلایی در اکثر نقاط اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کند. گل‌های زرد این گیاه در اواخر تابستان و اوایل پاییز شکوفه می‌دهد و بیش از صد گونه مختلف از علف طلایی وجود دارد. تصور می‌شود که بسیاری از این گونه‌ها خواص سلامتی مشابهی با یکدیگر دارند.
در این میان Solidago virgaurea که گاهی اوقات علف طلایی اروپایی نیز نامیده می‌شود، به احتمال زیاد بهترین گونه مورد مطالعه از نظر مزایای سلامتی است. این گیاه در طب سنتی چینی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.
بمنظور بهره‌مندی از فواید متنوع آن، مردم محلی از قسمت‌هایی از گیاه که در بالای زمین می‌روید استفاده می‌کنند. از جمله مهم‌ترین این قسمت‌ها می‌توان به گل و برگ اشاره کرد.
امروزه می‌توان علف طلایی را بصورت چای یا مکمل‌های دارویی مصرف کرد. انواع مکمل‌ها از طریق داروخانه‌های سراسر کشور و چای نیز از عطاری‌ها قابل خریداری‌اند؛ البته چای این گیاه طعم نسبتا تلخی دارد و ممکن است مورد پسند هر سلیقه‌ای واقع نشود.
بر اساس مقاله ای که به وسیله انتشارات سیج در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است، علف طلایی بسیاری از ترکیبات گیاهی مفید از جمله ساپونین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی مانند کوئرستین و کائمفرول را تامین می‌کند.
ساپونین‌ها یک‌سری از ترکیبات گیاهی به شمار می‌روند که با انواعی از فواید سلامتی مرتبطند. آنها ممکن است در مهار رشد باکتری‌های مضر و قارچ‌هایی مانند کاندیدا آلبیکانس موثر باشند. کاندیدا قارچی است که منجر به عفونت‌های مخمری واژن و همچنین ایجاد عفونت در سایر قسمت‌های بدن می‌شود. همچنین نشان داده شده است که ساپونین‌ها دارای اثرات ضدسرطانی و ضدالتهابی در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی بوده‌اند.
از طرف دیگر آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی کوئرستین و کائمفرول موجود در علف طلایی به محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از مولکول‌های ناپایدار به نام رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند.
قابل توجه است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی این گیاه حتی از چای سبز و ویتامین C هم بیشتر است. آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی و سایر ترکیبات گیاهی علف طلایی دارای مزایای ضد التهابی قوی هم هستند.
و اما مزایای علف طلایی با استناد به مطالعات منتشرشده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا:
در طب سنتی از علف طلایی بمنظور مبارزه با التهاب استفاده می‌شود که تاثیر مطلوبی در کاهش درد و تورم خواهد داشت.
در مطالعات معتبر روی جوندگان آزمایشگاهی هم عصاره علف طلایی در قالب مکمل‌های دارویی، تورم بافت‌های آسیب‌دیده را تا ۶۰ درصد کاهش داد. همچنین دیده شده که این گیاه می‌تواند التهاب مرتبط با آرتریت را ۱۲ تا ۴۵ درصد در جوندگان کاهش دهد و حتی در دوزهای بالاتر اثرات بیشتری داشته باشد که البته نیاز به اجرای پژوهش‌های تکمیلی در این زمینه وجود خواهد داشت.
آژانس دارویی اروپا به اختصار EMA (یک گروه دولتی که بر داروها نظارت می‌کند)، علف طلایی را بعنوان یک راهکار بالقوه برای بهبود اثربخشی درمان‌های پزشکی استاندارد در راستای رفع مشکلات جزئی ادراری معرفی می‌کند.
این بدان معنی است که علف طلایی ممکن است اثربخشی داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها را روی عفونت دستگاه ادراری (UTI) تقویت کند یا افزایش دهد. اما لازم به ذکر است که این گیاه نباید بتنهایی به عنوان درمان تکی برای چنین بیماری‌هایی استفاده شود. در عین حال دیده شده که ترکیب گیاه مذکور با گیاهان دارویی دیگر مانند دم اسب، اثرگذاری آن را بالا می‌برد.
تحقیقات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهند که علف طلایی ممکن است با تنظیم ژن‌هایی که سنتز چربی و اندازه سلول‌های چربی را کنترل می‌کنند، با چاقی مبارزه کند. به همین دلیل از این گیاه در برخی از چای‌های کاهش وزن استفاده می‌شود.
علف طلایی بطور کلی بخوبی توسط بدن تحمل می‌شود و فاقد عوارض جانبی خاص است. با این حال چندین مورد احتیاط وجود دارد که باید به آنها توجه کنید: شرایط آلرژیک و تداخلات در بیماران با شرایط پزشکی خاص.
در حالی که بسیاری علف طلایی را یکی از مقصران اصلی آلرژی‌های فصلی در هوا می‌دانند، این گیاه چندان هم گناهکار نیست زیرا گرده‌های سنگین آن براحتی توسط باد جا به جا نمی‌شوند.
هرچند گیاه نام‌برده می‌تواند برخی از واکنش‌های آلرژیک از جمله بثورات پوستی و آسم را تحریک کند. اگر به گیاهان مشابه مانند گل همیشه بهار حساسیت دارید، علف طلایی ممکن است باعث ایجاد واکنش در بدن شما شود.
از آنجا که علف طلایی می‌تواند اثر مدرّ داشته باشد، نباید آن را در کنار داروهای ادرارآور مصرف کرد زیرا ممکن است سبب ازدست‌دادن بیش از حد آب بدن شود.
به همین علت در شرایط پزشکی که محدودیت مایعات وجود دارد از جمله برخی موارد نارسایی احتقانی قلب و بیماری‌های کلیوی، مصرف این گیاه توصیه نمی‌شود.